15. tydzień ciąży – jak wygląda brzuch i rozwijający się płód?

W 15. tygodniu ciąży u wielu kobiet nie widać jeszcze zaokrąglonego brzucha. Nie znaczy to jednak, że znajdujący się w macicy płód rośnie nieprawidłowo. Wielkość brzucha nie jest wyznacznikiem rozwoju dziecka. Możesz być pewna, że maluch, mimo że tego nie czujesz, ćwiczy ruchy palców stóp i dłoni, a do tego wykonuje coraz sprawniejsze ruchy klatką piersiową, by przygotować się do oddychania już samodzielnie po porodzie. Ten trening trwać będzie do końca ciąży.

15. tydzień ciąży – który to miesiąc i trymestr?

Omawiany tydzień ciąży to 4. miesiąc i 2. trymestr. Dla większości ciężarnych to najprzyjemniejszy czas ciąży. Zwykle większość dokuczliwych objawów ustępuje, a brzuch nie jest jeszcze na tyle duży, aby utrudniać codzienne funkcjonowanie.

W 15. tygodniu jesteś już po badaniach prenatalnych 1. trymestru, które wykonywane są między 11. a 14. tygodniem ciąży. Wiesz już więc, jak rozwija się dziecko. Najczęściej badania PAPP-A wraz z badaniem USG lub badanie NIPT wraz z USG potwierdzają prawidłową kondycję płodu. 

W 15. trymestrze możesz odetchnąć z ulgą, choć z całą pewnością nie możesz jeszcze powiedzieć: „Najgorsze za mną”. Przez kolejne miesiące stała kontrola lekarska i badania kontrolne są nie mniej istotne niż do tej pory. Pamiętaj, że nawet niepozorna infekcja układu moczowego może być dla płodu zagrożeniem. Właśnie dlatego tak ważne jest regularne odwiedzanie laboratorium. Badania krwi i moczu wiele powiedzą Ci o Twoim zdrowiu. W razie nieprawidłowości natychmiast podjęte leczenie zredukuje do minimum ryzyko powikłań u dziecka.

Jak wygląda dziecko w 15. tygodniu ciąży?

W 15. tygodniu ciąży dziecko ma już 10 cm i waży około 70 g. To tak, jakby było dużym i soczystym jabłkiem czy pomarańczą. Pomyśl tylko, że pod koniec miesiąca, a więc wraz z upływem 17. tygodnia ciąży, będzie ono wielkości otwartej dłoni. Płód rozwija się bardzo szybko, co z pewnością dostrzegasz w zmieniającym się niemal z dnia na dzień wyglądzie brzucha.

Płód coraz bardziej przypomina noworodka. Oczy zajęły już właściwą pozycję z przodu twarzy, a uszy przemieściły się z szyi na boki głowy, a więc na swoje miejsce.

Wielkość brzucha w 15. tygodniu ciąży

Macica w 15. tygodniu ciąży ma wielkość melona. Wystaje już ponad spojenie łonowe. To ta część ciała, która łączy ze sobą dwie kości łonowe. Gdy przesuniesz dłoń nieco powyżej warg sromowych większych, wyczujesz pod skórą twardą strukturę kości. To właśnie kości łonowe, połączone z przodu spojeniem. Tuż ponad nimi znajduje się teraz macica z płodem rozwijającym się w niebywałym tempie.

Co ciekawe, pod koniec 4. miesiąca macica tak bardzo zwiększy swoją objętość, że będzie wyczuwalna tuż pod pępkiem! Nic więc dziwnego, że tak szybko przestają pasować na Ciebie dotychczas noszone ubrania.

Nie ma reguły co do tego, jakiej wielkości powinien być brzuch. U niektórych kobiet krągłości wyraźnie widoczne są już w 15. tygodniu ciąży. U innych ciąża przestanie być tajemnicą dopiero w 5. miesiącu albo nawet tuż przed 6.! Nie ma tu reguły. Ciało każdej przyszłej mamy jest wyjątkowe.

Ruchy dziecka w 15. tygodniu ciąży

Jeśli sądzisz, że w 15. tygodniu ciąży dziecko po prostu wciąż wyłącznie pływa, zanurzone w płynie owodniowym, to bardzo się mylisz! Twój maluch zaczyna już poruszać palcami dłoni i stóp. Może się zdarzyć, że podczas kontrolnego USG zobaczysz, jak ssie kciuk.

W 15. tygodniu ciąży płód przeprowadza skomplikowany trening przygotowujący go do funkcjonowania poza łonem matki. W tym celu poprzez ruchy oddechowe (nie jest to jeszcze oczywiście właściwe oddychanie) zasysa i połyka płyn owodniowy.

Jak widzisz, maluch wykonuje całkiem sporo ruchów. Niestety nie będziesz jeszcze w stanie ich wyczuć. Są zbyt słabe. Z pewnością bardzo się niecierpliwisz, kiedy pojawią się charakterystyczne muśnięcia, przypominające ruch skrzydeł motyla w brzuchu. Z czasem muśnięcia przyjmą formę całkiem intensywnych kopniaków i pchnięć. Na to będziesz musiała poczekać do około 20. tygodnia ciąży. Wówczas większość kobiet czuje już obecność dziecka w brzuchu i czynione przezeń wygibasy.

Objawy i dolegliwości w 15. tygodniu ciąży

Choć w 15. tygodniu ciąży typowe dolegliwości 1. trymestru zwykle przemijają, nie znaczy to, że nie mogą dokuczać Ci inne objawy. Bywa, że niektóre z symptomów pierwszych trzech miesięcy (w tym nudności i wymioty) jeszcze długo się utrzymują. Nie ma tu reguły, ponieważ każda ciąża przebiega nieco inaczej.

W 15.tygodniu ciąży mogą wystąpić:

• zmęczenie,
• zaparcia,
• niestrawność,
• zgaga,
• wzdęcia,
• powiększenie piersi (nie są one jednak tak tkliwe, jak w 1. trymestrze),
• bóle głowy,
• zawroty głowy (zwłaszcza po szybkim wstaniu),
• niedrożność nosa,
• zatkane uszy,
• duży apetyt,
• obrzęk stóp do wysokości kostek,
• nadwrażliwość dziąseł i ich podatność na krwawienia,
• hemoroidy,
• żylaki na nogach,
• obfita wydzielina pochwowa,
• sporadycznie krwawienia z nosa oraz obrzęk twarzy i rąk.

Poza objawami czysto fizycznymi możesz doświadczać zmian psychicznych. W 15. tygodniu ciąży często występują wahania nastroju. Czasami w jednym momencie bez wyraźnej przyczyny będziesz zdenerwowana, by po chwili zacząć płakać. Nie doszukuj się w tych zachowaniach racjonalizmu. Rządzą teraz Tobą hormony. Powstrzymywanie wybuchów emocji to zbędny trud. 

Możesz mieć problemy z koncentracją. Jeśli wykonujesz pracę wymagającą skupienia, każde zadanie będzie zajmowało Ci więcej czasu. Często na tym etapie pojawia się też zapominalstwo i roztargnienie.

Badania w 15. tygodniu ciąży

Jeśli comiesięczne badanie kontrolne wypadnie w 15. tygodniu ciąży, będzie miało ono typowy przebieg. To znaczy, że nie są na ten czas zaplanowane badania USG 2. trymestru. Wszak dopiero co wykonywałaś je w 1. trymestrze.

USG II trymestru powinno być wykonane pomiędzy 18. a 20. tygodniem ciąży. Jest to tzw. USG połówkowe, którego celem jest wykrycie wad wrodzonych w obrębie narządów wewnętrznych płodu. Ale to czeka Cię dopiero za miesiąc… 

Podczas wizyty w 15. tygodniu ciąży lekarz zmierzy Ci ciśnienie i poprosi, byś się zważyła w gabinecie. Zbada też położenie macicy i wygląd szyjki (powinna mieć długość 3–5 cm i być zasklepiona czopem śluzowym).

Nie zapomnij na wizytę przynieść wyników badań krwi i moczu, zleconych podczas ostatniej kontroli. To ważne, aby ocenić zarówno Twoje zdrowie, jak i ryzyko niekorzystnego wpływu jakichkolwiek nieprawidłowości na płód (np. infekcji dróg moczowych czy cukrzycy). Lekarz może też chcieć sprawdzić pojawiające się na Twoim ciele obrzęki i żylaki.

Na koniec ginekolog wykona kontrolne USG i sprawdzi czynności serca płodu. Może też pytać Cię o towarzyszące dolegliwości. Opowiedz o wszystkim, co Cię trapi. Wiele dokuczliwych objawów można złagodzić w sposób całkowicie bezpieczny dla płodu.

Poród w 15. tygodniu ciąży

O skrajnie przedwczesnym porodzie mowa jest, gdy dziecko przyjdzie na świat przed 28. tygodniem ciąży. Jednak w przypadku gdy ciąża zakończy się przed 22. tygodniem – jest to poronienie, a nie poród.

Szanse przeżycia dziecka urodzonego w końcówce 2. trymestru (a więc w 6. miesiącu, przypadającym między 23. a 27. tygodniem ciąży), wynoszą zaledwie 25%. Jak się to zmienia w przypadku porodu na początku drugiego trymestru (w 15. tygodniu)? Płód nie ma niestety wówczas szans na przeżycie poza łonem matki, nawet wspomagany specjalistyczną aparaturą.

Jeśli doświadczyłaś poronienia – nie zostawaj z tym bólem sama. Skorzystaj z pomocy psychologa. Samodzielne przepracowanie traumy może być wyzwaniem ponad siły. Nawet jeśli wydaje Ci się, że poronienie nie jest dla Ciebie trudnością nie do przezwyciężenia, warto porozmawiać o emocjach ze specjalistą. Pamiętaj, że depresja poporodowa też pojawia się po początkowej euforii.

Autor: Katarzyna Grzyś-Kurka

Bibliografia

1. H. Murkoff, W oczekiwaniu na dziecko, REBIS, Poznań 2018.
2. K. Podsiadło, Analiza czynników ryzyka i epidemiologia porodu przedwczesnego oraz jego wpływ na dobrostan płodu. Praca na stopień doktora nauk medycznych, Katedra Perinatologii, Klinika Położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk 2014.

---