17. tydzień ciąży: objawy i rozwój dziecka - Badania Krwi
4 kwietnia 2023

17. tydzień ciąży – dziecko i mama

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka
17-tydzien-ciazy-kobieta-w-ciazy-usmiecha-sie-i-dotyka-po-brzuchu

Omawiany tydzień ciąży to koniec 4. miesiąca i zarazem 2. trymestr. W tym czasie większość przyszłych mam cieszy się dobrym samopoczuciem, a początkowe dolegliwości, takie jak wymioty czy nudności, mijają bez śladu. Brzuch zaokrągla się i powoli zaczyna być widoczny. Maluch, który znajduje się w jego wnętrzu, bardzo intensywnie się rozwija – zaczyna ssać kciuk i cały czas trenuje nowe umiejętności. Sprawdź, czego jeszcze możesz spodziewać się w 17. tygodniu ciąży.

17. tydzień ciąży – który to miesiąc?

Omawiany tydzień to końcówka 4. miesiąca i zarazem 2. trymestr, który często nazywany jest „złotym okresem ciąży”. Dolegliwości związane z początkiem ciąży, takie jak nudności czy wymioty, zazwyczaj ustępują, a w ich miejsce pojawia się dobre samopoczucie oraz wzrost energii, którą wiele przyszłych mam wykorzystuje na przykład na kompletowanie wyprawki dla malucha, urządzanie pokoiku dziecięcego lub trening przygotowujący do porodu. Do rozwiązania pozostało jeszcze sporo czasu – około 23 tygodni – jednak wiele kobiet rozgląda się już za szkołą rodzenia i zastanawia się, jaki szpital z oddziałem ginekologiczno-położniczym będzie najlepszy. Oprócz tego przyszli rodzice coraz chętniej dzielą się radosną wiadomością o dziecku z rodziną i przyjaciółmi – ryzyko poronienia znacznie spadło w porównaniu z 1. trymestrem.

17. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko?

Maluch w 17. tygodniu ciąży osiąga ok. 12–13 cm długości i waży ok. 140 g. Pod względem wielkości można porównać go na przykład do gruszki. Dziecko wciąż jest malutkie, jednak jego wzrost na tym etapie zaczyna nabierać tempa. Cienką skórę pokrywają meszek (lanugo), odpowiadający za termoregulację, oraz maź płodowa. Pod skórą powstają adipocyty, czyli komórki tłuszczowe, które zaczynają tworzyć się w 14. tygodniu ciąży, a w chwili urodzenia stanowią ok. 13% masy ciała noworodka. 

Dziecko ma już wykształcone najważniejsze narządy, a podczas badania ultrasonograficznego zobaczysz intensywne ruchy jego kończyn i ssanie kciuka. Narządy płciowe cały czas się kształtują, jednak są już na tyle rozwinięte, że ginekolog może określić płeć. Maluch zyskuje też szereg indywidualnych cech – wyodrębniają się rysy jego twarzy, a na wewnętrznej stronie dłoni i palców widoczne są linie papilarne.

Rozwój dziecka w 17. tygodniu ciąży

W 2. trymestrze dziecko rośnie i przybiera na wadze. Jego wielkość jest w dużej mierze uwarunkowana genetycznie, jednak najważniejsze parametry powinny mieścić się w ogólnie przyjętych normach, wyrażonych na siatkach centylowych. Zbyt mała masa w stosunku do wieku ciąży (hipotrofia płodu) może wskazywać na wady genetyczne, natomiast zbyt duża waga (hipertrofia lub makrosomia) niesie ryzyko cukrzycy, komplikacji okołoporodowych i często stanowi wskazanie do cesarskiego cięcia.

W 17. tygodniu ciąży maluch intensywnie się rozwija. Oto kilka najważniejszych faktów dotyczących rozwoju dziecka na tym etapie:

  • macha rączkami i nóżkami, a także zaczyna ssać kciuk. Swoje umiejętności cały czas trenuje, ponieważ ma sporo miejsca w jamie macicy. Te intensywne ruchy nie są jeszcze wyczuwalne dla przyszłej mamy, choć niekiedy mogą objawiać się jako charakterystyczne „bulgotanie”;
  • ma rozwinięty zmysł dotyku i potrafi zaciskać piąstki;
  • jego serce bije średnio 2 razy szybciej niż u dorosłego człowieka (ok. 160 uderzeń na minutę);
  • struktura kostna utwardza się, a stawy ulegają wzmocnieniu;
  • maluch zaczyna śnić;
  • zmysły dziecka zaczynają się wyostrzać, np. zaczyna ono słyszeć i już wkrótce będzie w stanie rozpoznać głos swojej mamy;
  • mózg dziecka intensywnie się rozwija – proces ten będzie trwał aż do narodzin i będzie kontynuowany po urodzeniu.

17. tydzień ciąży – poronienia

Poronienie to samoistne zakończenie ciąży przed 22. tygodniem. Jeśli skurcze wystąpią po tym czasie, można mówić o porodzie przedwczesnym, a dziecko – przy wsparciu specjalistycznej aparatury medycznej – ma szanse na przeżycie. Statystyki wskazują, że ok. 15% ciąż kończy się poronieniem, jednak przyszła mama w 17. tygodniu ciąży powinna być spokojna. Ryzyko utraty ciąży na tym etapie jest znacznie mniejsze niż w 1. trymestrze. Dzięki temu wiele przyszłych mam odzyskuje spokój, pozbywa się lęku, a jakość ich snu się poprawia. Chętniej informują też swoich najbliższych, że spodziewają się dziecka.

Trzeba jednak zachować czujność i zwracać uwagę na takie objawy, jak: silny ból w dole brzucha, krwawienie z dróg rodnych czy skurcze macicy. Pojawienie się takich symptomów wymaga pilnego kontaktu z lekarzem i podjęcia konkretnych działań w celu podtrzymania ciąży.

Samopoczucie przyszłej mamy w 17. tygodniu ciąży

W 17. tygodniu ciąży większość przyszłych mam cieszy się dobrym samopoczuciem. Dolegliwości związane z początkiem ciąży – nudności, wymioty, nadmierna senność – ustępują. W ich miejscu może pojawić się nie tylko dobry nastrój, ale także wzrost libido – jeśli ciąża nie jest zagrożona, przyszła mama może bez obaw współżyć z partnerem. Ważne jedynie, aby wybierać do tego bezpieczne pozycje.

Drugi trymestr nie jest wolny od ciążowych dolegliwości, do których zaliczają się m.in.:

  • bóle kręgosłupa (szczególnie w odcinku lędźwiowym), związane z intensywnie rosnącym dzieckiem oraz powiększającym się brzuchem;
  • wrażliwość i tkliwość dziąseł, które mają skłonność do krwawienia;
  • tendencja do zadyszki;
  • wzrost masy ciała i zmiana jego środka ciężkości;
  • zgaga i niestrawność, która zazwyczaj jest wynikiem ucisku rosnącej macicy na inne narządy wewnętrzne, w tym na układ pokarmowy;
  • bóle głowy.

Pamiętaj, że każda przyszła mama ma swój indywidualny zestaw ciążowych dolegliwości i nie zawsze identyfikuje się z symptomami charakterystycznymi dla danego etapu ciąży.

17. tydzień ciąży – brzuch. Czy jest już widoczny?

Wiele przyszłych mam z niecierpliwością czeka na pojawienie się charakterystycznych ciążowych krągłości. W omawianym tygodniu macica powiększa się, a w jej wnętrzu – oprócz rozwijającego się malucha – znajduje się coraz więcej płynu owodniowego. Brzuch zaczyna być widoczny, a ciążowe krągłości często wymagają już zmiany garderoby. U szczupłych kobiet ciąża zaczyna być widoczna wcześniej, a panie o nieco pełniejszych kształtach będą musiały poczekać nawet do końca 2. trymestru na pojawienie się charakterystycznego kształtu brzucha. Zmieniające się ciało to także wzrost wagi – w 2. trymestrze przyszła mama notuje największy przyrost masy, bo nawet o 2 kg miesięcznie. Szybsze tycie może być związane z problemami hormonalnymi – jeśli cierpisz na niedoczynność tarczycy, trudniej będzie Ci utrzymać wagę na odpowiednim poziomie. Pomoże w tym odpowiednia dieta, w ramach której należy jeść „dla dwojga”, nie „za dwoje”, oraz umiarkowana aktywność fizyczna.

Jakie badania zrobić w 17. tygodniu ciąży?

Każda przyszła mama powinna być pod stałą kontrolą ginekologa, który na każdym etapie ciąży zleca odpowiednie badania. W 17. tygodniu warto wykonać rutynowe badania krwi i moczu. Kobiety, które mają problem z hormonami tarczycy, powinny dodatkowo zbadać stężenie TSH z uwzględnieniem wskaźników FT3 i FT4. Oprócz tego warto regularnie kontrolować masę ciała oraz ciśnienie krwi – pamiętaj, że nadciśnienie w ciąży może prowadzić do stanu przedrzucawkowego i przedwczesnego porodu.

Już wkrótce można będzie wykonać USG 2. trymestru, zwane też USG połówkowym, które powinno odbyć się między 18. a 22. tygodniem ciąży. Badanie służy do oceny anatomii płodu, monitorowania jego wzrostu i wykrycia ewentualnych wad rozwojowych. Podejrzenie jakichkolwiek nieprawidłowości wymaga szerszej diagnostyki.

O co zadbać w 17. tygodniu ciąży?

Omawiany tydzień ciąży to idealny moment, aby zacząć przygotowywanie ciała do porodu. Służą do tego specjalne treningi prowadzone przez położne i fizjoterapeutów uroginekologicznych. Oprócz ćwiczeń mięśni Kegla poświęć czas na wzmocnienie mięśni pleców oraz mięśni prostych brzucha. Aby uniknąć rozstępów i zachować odpowiednią elastyczność skóry, sięgnij po odpowiednie balsamy i kremy.

 

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

 

  1. M. Fraś i in., Styl życia kobiet w ciąży, „Hygeia Public Health”, 2012, 47(4), s. 412–417.
  2. S. Mrzygłód, Wpływ odżywiania matki na rozwój płodu, „Problemy Higieny Epidemiologii”, 2007, 88(4), s. 402–407.
  3. G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
  4. K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.

O Autorze