22 tydzień ciąży – rozwój dziecka i kalendarz badań

W 22 tygodniu ciąży płód mierzy około 25 cm, a jego waga wynosi około 400 gramów. To czas, w którym rozwijające się dziecko zaczyna przypominać noworodka. Maluch rozpoznaje głos mamy, który go uspokaja. Bardzo dobrze rozwinięty słuch i mózg pozwalają mu na odbieranie dźwięków z zewnątrz. 

22 tydzień ciąży – jak wygląda dziecko?

22 tydzień ciąży to piąty miesiąc i półmetek drugiego trymestru. Maluch mierzy od 20 do 25 cm długości i waży około 400 g. W 22 tygodniu ciąży płód zaczyna przypominać noworodka i podczas badania USG można dostrzec twarz malucha. Kończyny dziecka są już proporcjonalne i nadal pozostają w fazie wzrostu. Malec coraz częściej zaczyna nimi poruszać, wykonując kopniaki, machając rączkami i zaciskając piąstki.

W 22 tygodniu ciąży wykształca się pierwsza cecha charakterystyczna człowieka – małżowiny uszne. Dziecko nie ma jednak jeszcze dobrze wykształconego nosa, który na tym etapie przypomina niewielki guzek. Skóra staje się coraz mniej przezroczysta i zaczyna gromadzić tkankę tłuszczową. Jej powierzchnię pokrywa tzw. lanugo, czyli meszek płodowy, który chroni skórę przed wodami płodowymi. Lanugo znika samoistnie tuż przed porodem lub tuż po porodzie. Na tym etapie rozwoju dziecko ma też rzęsy, brwi, które marszczy i paznokcie. Choć ma jeszcze zamknięte powieki, jego gałki oczne są już wrażliwe na światło zewnętrzne. Maluch otworzy oczy wraz z początkiem szóstego miesiąca. Na tym etapie rozwoju twarz dziecka jest na tyle dobrze uformowana, że można ją obejrzeć podczas trójwymiarowego badania USG. Chociaż maluch przesypia większość dnia, niektórym rodzicom uda się dostrzec aktywnego malca, który uśmiecha się, marszczy brwi i twarz do grymasu. 

Piąty miesiąc ciąży to czas, w którym w mózgu kształtują się neurony, a także wykształca się słuch. Dzięki temu maluch odbiera wszystkie dźwięki dochodzące z zewnątrz i zaczyna na nie reagować. Gwałtowne i głośne mogą go wybudzić ze snu, co demonstruje nadmierną ruchliwością. Dziecko zaczyna również przyzwyczajać się do głosu matki i z czasem go rozpoznaje, co działa na nie uspokajająco. Jest to więc czas, w którym warto mówić do brzuszka. Codzienne rozmowy z maluchem powinien również prowadzić jego tata, aby również przyzwyczajać go do swojego głosu.W 22 tygodniu ciąży szpik kostny dziecka zaczyna produkować zwiększoną liczbę białych krwinek, które będą budować odporność organizmu. Na tym etapie ciąży wzmożoną pracę ma również trzustka, która rozpoczyna produkcję hormonów kontrolujących poziom cukru we krwi. 

Dolegliwości ciążowe w 22 tygodniu 

Piąty miesiąc ciąży to drugi trymestr, a więc czas, w którym przyszła mama czuje się najlepiej. Poranne nudności ustają wraz z końcem pierwszego trymestru, a kobieta odzyskuje apetyt i dobre samopoczucie. Przyszła mama wysypia się i ma wystarczająco dużo siły fizycznej, by kontynuować rutynę sportową. Ciężarna doświadcza drobnych dolegliwości, jednak ich intensywność u wielu kobiet jest znikoma i nie wpływa na jakość życia ani samopoczucie. 

Niektóre ciężarne mogą doświadczyć wzmożonej potliwości, co jest spowodowane wzrostem masy ciała i nasiloną pracą gruczołów potowych. Jest to jednak kwestia bardzo indywidualna i zależy też od skłonności do pocenia się kobiety przed okresem ciąży. Dolegliwością, która może doskwierać w życiu codziennym, są rozpulchnione, krwawiące i bolesne dziąsła. Warto więc wymienić szczoteczkę na miękką, a higienę jamy ustnej wspomóc irygacją, która nie tylko doskonale czyści, ale też masuje dziąsła. W piątym miesiącu ciąży rozciągnięta macica może delikatnie uciskać na pęcherz moczowy, powodując częstsze wizyty w toalecie. 

Kobiety, które prowadzą siedzący tryb życia, mają problemy z krążeniem lub nadwagę, już od wczesnego etapu ciąży mogą doświadczać obrzęku kostek. Przepływ krwi i limfy warto więc wspomagać pozycją z nogami uniesionymi ku górze, a także regularnym ruchem. 

Zmiany w kobiecym ciele w 22 tygodniu ciąży

Etap 22 tygodnia to czas, w którym ciąża zaczyna być powoli widoczna. Zależy to jednak od budowy ciała kobiety. U niektórych kobiet brzuch zaokrągla się dopiero po szóstym miesiącu. W 22 tygodniu ciąży waga kobiety wzrasta o kolejne pół kilograma. Piąty miesiąc ciąży to drugi trymestr, a więc czas, kiedy ciało nie przechodzi dużych i odczuwalnych zmian. Kobiety pozostają w pełni aktywne i cieszą się doskonałym samopoczuciem. 

Zalecenia w 22 tygodniu ciąży

Niektórym kobietom na tym etapie ciąży brzuch zaczyna powoli utrudniać leżenie. Najlepszą pozycją jest odpoczynek na lewym boku. Wówczas macica nie uciska dolnej żyły głównej, nie powodując drętwienia nóg. Pozycja na lewym boku jest też lepsza dla dziecka, które otrzymuje lepiej utlenowaną krew. 

W 22 tygodniu ciąży mogą pojawić się pierwsze rozstępy. Dlatego piąty miesiąc to dobry moment, by wprowadzić do pielęgnacyjnej rutyny stosowanie kosmetyków zapobiegających i minimalizujących widoczność rozstępów. Regularnie natłuszczona i odżywiona skóra szybciej się zregeneruje i powróci do stanu sprzed ciąży. 

Kobiety, które były aktywne fizycznie przed ciążą, śmiało mogą kontynuować tę rutynę, uwzględniając jednak dobro dziecka i coraz większe ograniczenia fizyczne. Ciężarnym, które prowadziły siedzący tryb życia, zalecany jest regularny ruch dopasowany do ich kondycji fizycznej. Warto wiedzieć, że kobiety, które do końca ciąży pozostają aktywne, łatwiej znoszą poród, szybciej przechodzą rekonwalescencję, szybciej wracają do codzienności i mniej cierpią z powodu dolegliwości związanych z ciążą i porodem. 

Badania w 22 tygodniu ciąży

Półmetek drugiego trymestru to najlepszy czas na wykonanie badań kontrolnych u lekarza prowadzącego ciążę. Pomogą one określić ogólną kondycję przyszłej mamy, a także zweryfikować ewentualne procesy chorobowe i nieprawidłowości. Oprócz pomiaru masy ciała, ciśnienia krwi i badania ogólnego moczu ciężarna powinna wykonać morfologię wraz z dodatkowymi parametrami. Oto one:

• glukoza – pomiar stężenia służy diagnozowaniu cukrzycy ciążowej;
• elektrolity (Na, K) – badanie stężenia pozwala na ocenę równowagi wodno-elektrolitowej i ocenę ryzyka zaburzeń wynikających z odwodnienia; 
• kreatynina – badanie jest niezbędne w ocenie prawidłowości funkcjonowania nerek i filtracji kłębuszkowej; 
• ferrytyna – pomiar stężenia jest niezbędny do oceny zapasu żelaza w organizmie kobiety;
• wapń całkowity – badanie umożliwia ocenę funkcji metabolicznych, funkcjonowanie układu mięśniowego i nerwowego; 
• magnez – pomiar stężenia pozwala na ocenę zapasu magnezu w organizmie ciężarnej; 
• kwas foliowy – badanie jest pomocne w diagnostyce rozpoznania anemii; 
• próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) – rutynowe badanie pomocne w diagnostyce m.in. cholestazy ciążowej, stanu przedrzucawkowego, ostrego ciążowego stłuszczenia wątroby; 
• TSH – badanie poziomu hormonu tarczycy pozwala na wykrycie niedoczynności lub nadczynności tarczycy, które nieleczone zaburzają prawidłowy rozwój dziecka. 

Pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży kobieta powinna wykonać USG połówkowe, które jest podstawowym badaniem diagnostyki prenatalnej i pozwala na wykrycie wad budowy płodu. 

Autor: Emilia Kruszewska

Bibliografia: 

1. S. Mrzygłód, Wpływ odżywiania matki na rozwój płodu, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2007, nr 88, s. 402–407.
2. M. Fraś i in., Styl życia kobiet w ciąży, „Hygeia Public Health” 2012, nr 47, s. 412–417.

Oceń artykuł