7. miesiąc i zarazem 3. trymestr to zaawansowana ciąża. Dziecko zwiększa swoją masę z dnia na dzień, a jego mózg intensywnie się rozwija. Przyszła mama zaczyna coraz dotkliwiej odczuwać trudy ciąży – na tym etapie mogą pojawić się zgaga, trudności w oddychaniu, skurcze łydek i dokuczliwe bóle kręgosłupa. Podpowiadamy, czego spodziewać się w 31. tygodniu ciąży.
31. tydzień ciąży – który to miesiąc?
Jest to 7. miesiąc i zarazem początkowy etap 3. trymestru. Większość przyszłych mam przygotowuje się już do porodu, który powinien nastąpić w ciągu najbliższych 9 tygodni. Pomagają w tym zajęcia w ramach szkoły rodzenia, jak również ćwiczenia mięśni dna miednicy, które przygotowują ciało do porodu naturalnego. Treningi warto wykonywać pod okiem fizjoterapeuty uroginekologicznego, który podpowie, jak pracować z mięśniami brzucha, aby nie dopuścić do rozstępu mięśni prostych.
Ten etap ciąży to także dobry moment na kompletowanie wyprawki dla noworodka i wybór szpitala do porodu.
31. tydzień ciąży – ile waży dziecko?
Szacuje się, że w 31. tygodniu ciąży dziecko powinno ważyć około 1500 g i mierzyć mniej niż 40 cm. Pod względem wielkości można porównać go do dojrzałego kokosa. W tym tygodniu – podobnie jak w całym 3. trymestrze – dziecko intensywnie rośnie i nabiera masy. Szacunkowo zwiększa swoją wagę o ok. 200 g tygodniowo. Do momentu narodzin powinno przybrać jeszcze przynajmniej 1500 g. Wzrost i waga są uwarunkowane genetycznie, jednak parametry te powinny mieścić się w siatce centylowej. Przyjmuje się, że są to wartości w przedziale 10–90 percentyla. Zbyt mała masa (hipotrofia) może wskazywać na wady rozwojowe, a oprócz tego grozi przedwczesnym porodem lub nawet śmiercią dziecka w łonie matki. Wysoka waga (hipertrofia) to przede wszystkim zwiększone ryzyko pojawienia się komplikacji okołoporodowych i wystąpienia cukrzycy lub nadwagi w przyszłości.
Dziecko w 31. tygodniu ciąży – jak wygląda? Jak przebiega jego rozwój?
W 31. tygodniu ciąży dziecko przypomina typowego noworodka, jednak jest znacznie mniejsze. Z jego różowej skóry znika meszek płodowy, a pod nią cały czas zwiększa się warstwa tkanki tłuszczowej – w momencie narodzin będzie ona stanowiła ok. 13% wagi ciała i pomoże przystosować się do warunków panujących poza ciepłym łonem mamy. Kluczowe organy ciała są już rozwinięte i prawie gotowe do spełniania swoich funkcji. Jednak płuca nie są jeszcze przygotowane do samodzielnego oddychania. Maluch cały czas ćwiczy ruchy oddechowe, wdychając i wydychając płyn owodniowy. Początek 3. trymestru to ważny moment dla rozwoju mózgu. Kształtują się w nim ważne ośrodki, które odpowiadają za koordynację różnych czynności. Ośrodek termoregulacji pozwala kontrolować temperaturę ciała. Oprócz tego maluch staje się bardziej wrażliwy na bodźce i zaczyna być zdolny do odczuwania emocji.
Co ciekawe, w 31. tygodniu ciąży kości czaszki dziecka pozostają „miękkie” – nie są jeszcze całkowicie zrośnięte, aby ułatwić mu przejście przez kanał rodny. Ma też dużo mniejszą swobodę ruchów, bo powierzchnia jamy macicy przestaje mu wystarczać. Jednak jego ruchy powinny być wyczuwalne i należy je regularnie liczyć. Szacuje się, że maluch powinien poruszyć się ok. 10 razy na godzinę, a wszelkie odstępstwa od normy czy niepokojące symptomy należy zgłosić lekarzowi.
31. tydzień ciąży – dolegliwości przyszłej mamy
Na początku 3. trymestru przyszła mama zaczyna zmagać się z dolegliwościami typowymi dla zaawansowanej ciąży. Brzuch rośnie bardzo szybko, a ilość płynu owodniowego sukcesywnie się zwiększa. Te fizjologiczne zmiany powodują szereg symptomów, takich jak:
- zgaga,
- parcie na pęcherz,
- bóle kręgosłupa, a w szczególności jego dolnej części,
- trudności w oddychaniu i utrzymaniu równowagi,
- obrzęki nóg, stóp i rąk,
- bezsenność wynikająca z trudności w znalezieniu odpowiedniej pozycji do spania i stresu związanego z porodem,
- rozciąganie skóry na brzuchu i piersiach, co zwiększa ryzyko pojawienia się rozstępów,
- ból brzucha jak na okres,
- bolesne skurcze łydek, które pojawiają się przeważnie w czasie snu,
- pojawienie się pierwszego pokarmu dla noworodka, czyli tzw. siary.
Oprócz tego kobieta w ciąży powinna uważnie obserwować swój organizm. Na tym etapie mogą pojawić się tzw. skurcze przepowiadające, zwane też skurczami Braxtona-Hicksa. W odróżnieniu od właściwych skurczów porodowych nie są one regularne i mijają pod wpływem ciepłej kąpieli.
Dziecko urodzone w 31. tygodniu ciąży
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dziecko urodzone w 31. tygodniu jest wcześniakiem. Przy wsparciu odpowiedniej aparatury medycznej tak mały noworodek ma szanse na przeżycie i dorównanie rówieśnikom urodzonym w terminie. Na początku konieczne będzie wspomaganie oddychania, ponieważ płuca jeszcze nie działają w zadowalający sposób. Maluch będzie potrzebował też wsparcia w żywieniu – początkowo będzie dostawał pokarm za pośrednictwem sondy, ale niedługo potem może spróbować pić z piersi mamy lub z butelki.
31. tydzień ciąży – jakie badania należy zrobić?
31. tydzień to idealny moment, aby wykonać USG 3. trymestru. Badanie to powinno zostać zrobione między 28. a 32. tygodniem ciąży. Lekarz po raz kolejny dokonuje oceny anatomii dziecka i sprawdza, czy maluch prawidłowo rośnie. Jeśli ginekolog będzie widział wskazania, można wykonać badanie KTG, które monitoruje akcję serca dziecka i rejestruje czynność skurczową macicy.
Oprócz tego zadaniem przyszłej mamy jest regularna kontrola stanu zdrowia i wykonywanie zleconych przez lekarza badań krwi. Kobiety, które mają problem z tarczycą lub zmagają się z cukrzycą ciążową, powinny zbadać dodatkowe parametry, takie jak TSH czy stężenie glukozy we krwi.
Autor: Marta Drzazga
Bibliografia
- H. Baston, Podstawy położnictwa. Najważniejsze zagadnienia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Wrocław 2011.
- G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
- K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.
