36 tydzień ciąży: waga i wygląd dziecka - Badania Krwi
4 maja 2023

36 tydzień ciąży – rozwój dziecka, dolegliwości mamy, przygotowanie do porodu

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka
36-tydzien-ciazy-kobieta-w-ciazy-usmiecha-sie-i-dotyka-po-brzuchu

Pojawienie się 36 tygodnia w kalendarzu ciąży oznacza, że do rozwiązania jest niewiele czasu. Maluch jest już prawie gotowy do przyjścia na świat – udoskonala tylko technikę oddychania i stymuluje pracę jelit, aby w pełni korzystać z nich w nowych warunkach. Jeśli przyszła mama spodziewa się bliźniąt, do porodu może dojść już teraz i będzie to w pełni bezpieczne dla maluchów. Sprawdź, jakich dolegliwości należy spodziewać się na tym etapie i jak rozpoznać zbliżający się poród.

36 tydzień ciąży – który to miesiąc?

Omawiany tydzień ciąży to początek dziewiątego miesiąca i zarazem trzeci trymestr. Do porodu pozostało ok. 4 tygodnie, jednak rozwiązanie może nastąpić 2 tygodnie przed wyznaczonym terminem lub 2 tygodnie po nim. Większość przyszłych mam skończyła już kompletowanie wyprawki dla noworodka i ma już za sobą urządzanie dziecięcego pokoju lub kącika. Na tym etapie wiele kobiet ukończyło już kurs w ramach szkoły rodzenia i najprawdopodobniej wybrało szpital, w którym urodzi się ich dziecko. 

Jeśli istnieją wskazania do przeprowadzenia cesarskiego cięcia, w 36 tygodniu ciąży można już udać się na kwalifikację do wybranej placówki. Mamy, które marzą o porodzie domowym lub chcą skorzystać z przyszpitalnego domu narodzin, także muszą przejść odpowiednią kwalifikację. W tym czasie przyszłe mamy doświadczają wielu dolegliwości związanych z zaawansowaną ciążą. Dlatego pakowanie walizki do szpitala, dotarcie na badania lekarskie czy ułożenie planu porodu wiąże się ze sporym wysiłkiem.

Jak wygląda i ile waży dziecko w 36 tygodniu ciąży?

Na początku dziewiątego miesiąca maluch przypomina już typowego noworodka, choć jest oczywiście mniejszy. Jego skóra nie jest już taka cienka i znajduje się pod nią warstwa tkanki tłuszczowej, która umożliwi mu adaptację do warunków panujących poza brzuchem mamy. Z powierzchni skóry zniknął już meszek płodowy (lanugo), który jeszcze do niedawna spełniał funkcje termoregulacyjne. 

Szacuje się, że dziecko w 36 tygodniu ciąży mierzy ok. 47 cm długości i waży 2800 g. Są to jednak wartości uśrednione, bo parametry wynikają z indywidualnych uwarunkowań genetycznych. Ważne jednak, aby wartości te mieściły się w siatkach centylowych. Lekarze używają tego narzędzia, aby ocenić, czy wzrost płodu przebiega prawidłowo. Zbyt mała masa w stosunku do wieku ciąży, czyli hipotrofia, może prowadzić do przedwczesnego porodu, a nawet śmierci w łonie mamy. Z kolei hipertrofia lub makrosomia – za duża waga, która sytuuje dziecko powyżej 90 percentyla – może powodować komplikacje okołoporodowe i najczęściej stanowi wskazanie do przeprowadzenia cesarskiego cięcia.

Rozwój dziecka w 36 tygodniu ciąży

Pod koniec 36 tygodnia ciąży dziecko osiąga już dojrzałość potrzebną do bezpiecznego przyjścia na świat. W tym czasie głównie rośnie i nabiera masy, jednak to nie wszystko, co warto wiedzieć na temat rozwoju malucha w 36 tygodniu ciąży. 

Oto kilka najważniejszych faktów:

  • dziecko ciągle trenuje technikę oddychania, wdychając i wydychając płyn owodniowy;
  • maluch pije ok. 0,5 l płynu owodniowego na dobę, stymulując w ten sposób układ trawienny i moczowy;
  • w jelicie grubym gromadzi się pierwszy stolec, czyli tzw. smółka, którą dziecko odda kilka godzin po porodzie;
  • płuca są już w pełni rozwinięte, jednak u niektórych noworodków, które przyjdą na świat na początki 36 tygodnia, może pojawić się jeszcze zespół zaburzeń oddychania (ZZO);
  • maluch otwiera oczy, kiedy czuwa i zamyka je, kiedy śpi;
  • ośrodkowy układ nerwowy dojrzewa bardzo intensywnie – w tym czasie powstaje tak wiele neuronów i synaps, że zwiększa się objętość głowy;
  • dziecko przyjmuje już pozycję do porodu. Poród naturalny będzie możliwy przy ułożeniu główkowym (głową w dół), natomiast położenie poprzeczne lub pośladkowe stanowią wskazania do wykonania cesarskiego cięcia. Doświadczony lekarz lub położna może podjąć próbę obrócenia dziecka w łonie matki, jednak nie zawsze jest to możliwe. 

Ruchy dziecka w 36 tygodniu ciąży

Ruchy dziecka nie są już tak intensywne, jak chociażby na początku trzeciego trymestru. Wynika to stąd, że ma ono coraz mniej miejsca w jamie macicy. Przyszła mama odczuwa to jako niezbyt przyjemne kopnięcia lub rozpychanie. Na tym etapie trzeba jednak zwracać szczególną uwagę na ruchliwość dziecka i nawet co pewien czas liczyć ruchy. Szacuje się, że zdrowy maluch powinien poruszyć się przynajmniej 10 razy w ciągu godziny. Jeśli masz wątpliwości, czy twoje dziecko prawidłowo się porusza, wykonaj proste ćwiczenie. Zjedz coś słodkiego (kawałek czekolady lub owoc), odczekaj pół godziny w pozycji leżącej i zacznij liczyć ruchy.

Jeśli wydaje ci się, że dziecko jest mało ruchliwe albo dostrzegasz spore przerwy w jego aktywności, zgłoś się na izbę przyjęć oddziału ginekologiczno-położniczego.

36 tydzień ciąży – jak czuje się przyszła mama?

Zaawansowana ciąża powoduje wiele dolegliwości, które mogą znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Brzuch na tym etapie jest już bardzo duży i zaczyna się obniżać. Waga rosnącego dziecka obciąża kręgosłup oraz stawy, co powoduje bóle pleców i trudności w poruszaniu się. Maluch wywiera też ucisk na różne narządy wewnętrzne, co zakłóca ich funkcjonowanie i powoduje szereg dolegliwości takich jak zgaga, silne parcie na pęcherz czy zaparcia. 

Wśród innych symptomów charakterystycznych dla tego etapu można wymienić:

  • obrzęki nóg, stóp i rąk, które wynikają z zatrzymywania się wody w organizmie;
  • bezsenność związaną ze stresem i trudnością w przyjęciu wygodnej pozycji do spania;
  • migrenowe bóle głowy;
  • zawroty głowy i trudność w utrzymaniu prawidłowej równowagi ciała;
  • bolesne, nagłe skurcze mięśni (np. łydek) pojawiające się na skutek ucisku, jaki dziecko wywiera na ważne naczynia krwionośne;
  • zwiększoną męczliwość i skłonność do zadyszki.

Każda kobieta doświadcza ciąży w indywidualny sposób, dlatego listy dolegliwości mogą różnić się od siebie.

Czy poród w 36 tygodniu ciąży jest bezpieczny?

Pod koniec 36 tygodnia ciąży dziecko jest już gotowe do przyjścia na świat. Jeśli poród rozpocznie się kilka dni wcześniej, maluch może jeszcze wykazywać pewne cechy wcześniacze, a więc trudności z oddychaniem czy odżywianiem. Takie „późne wcześniaki” wymagają zazwyczaj niewielkiego wsparcia aparatury medycznej i szybko stają się gotowe, aby funkcjonować jak donoszone noworodki. Jeśli nie istnieją inne przeciwwskazania, można od razu przystawiać je do piersi.

Rozwiązanie ciąży bliźniaczej w 36 tygodniu jest całkowicie bezpieczne dla dzieci i ich mamy. Lekarze najczęściej decydują się na przeprowadzenie cesarskiego cięcia w 37 tygodniu

Jak rozpoznać zbliżający się poród?

Każda przyszła mama powinna umieć rozpoznać objawy zbliżającego się porodu. W 36 tygodniu ciąży mogą pojawiać się – a nawet przybierać na sile – skurcze przepowiadające, zwane też skurczami Braxtona-Hicksa. Jeśli nie mijają po ciepłej kąpieli i stają się coraz bardziej regularne, możesz szykować się do szpitala. Do objawów zbliżającego się porodu należy również ból brzucha jak na okres czy odejście czopa śluzowego – w tym przypadku są to jedynie sygnały ostrzegawcze i nie należy jeszcze jechać do szpitala. Odejście wód płodowych to wskazanie, aby jak najszybciej udać się na izbę przyjęć oddziału ginekologiczno-położniczego. 

Jakie badania zrobić w 36 tygodniu ciąży?

36 tydzień to czas, aby wykonać rutynowe badania dla ciężarnych – pełną morfologię krwi oraz testy w kierunku przeciwciał anty-HCV, anty-HIV i antygenu HBs, jeśli nie zostały zrobione wcześniej. Konieczny jest także wymaz z pochwy i odbytu na obecność GBS, czyli paciorkowca z grupy B, którym dziecko może zarazić się od mamy podczas porodu. Dodatni wynik oznacza, że kobieta będzie musiała przyjąć antybiotyk, gdy rozpocznie się akcja porodowa. Lekarz prowadzący może też skierować przyszłą mamę na badanie KTG, które monitoruje akcję serca płodu oraz czynność skurczową macicy. 

 

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

  1. G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.

K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.

Oceń artykuł

O Autorze