38. tydzień ciąży – jak wygląda u mamy i dziecka?

38. tydzień ciąży to druga połowa 9. miesiąca i zarazem końcowy etap 3. trymestru. Według opinii WHO jest to okres, kiedy ciążę można uznać za donoszoną, a urodzony w tym czasie maluch nie będzie wcześniakiem. Dziecko wygląda jak noworodek i jest w pełni przygotowane do życia poza łonem matki – jego rozwój polega już tylko na wzroście i nabieraniu masy. Przyszła mama wypatruje objawów zbliżającego się porodu i wciąż walczy z szeregiem ciążowych dolegliwości, takich jak: bóle kręgosłupa, obrzęki nóg czy bezsenność. Sprawdź, jak wygląda 38. tydzień ciąży z punktu widzenia mamy i dziecka.

38. tydzień ciąży – który to miesiąc?

To druga połowa 9. miesiąca, a zarazem ostatni etap oczekiwania na dziecko. Końcówka 3. trymestru to czas, kiedy przyszła mama ma już spakowaną walizkę do porodu, wybrała szpital i uważnie obserwuje swoje ciało, wypatrując symptomów zbliżającego się porodu. Kobiety, które mają wskazania do cesarskiego cięcia (np. ułożenie pośladkowe, duża masa dziecka), oczekują już na operację, ponieważ w większości przypadków odbywa się to w 39. tygodniu ciąży. W tym okresie powinny odbyć się: jedna z ostatnich wizyt u lekarza prowadzącego, badania krwi oraz kontrolne USG.

38. tydzień ciąży – waga dziecka

Przyjmuje się, że w 38. tygodniu ciąży dziecko powinno ważyć ok. 3000–3100 g i mierzyć ok. 49–50 cm. Trzeba jednak mieć na uwadze, że wzrost i masa zależy od indywidualnych uwarunkowań genetycznych. Parametry muszą jednak prawidłowo wyglądać na siatce centylowej. Jeśli dziecko jest zbyt małe w stosunku do wieku ciąży, można mówić o hipotrofii (masie poniżej 3 percentyla). W praktyce oznacza to, że dziecko waży ok. 2000 g, a po porodzie mogą wystąpić różne komplikacje. Niepokojąca jest także sytuacja, gdy maluch rośnie zbyt intensywnie (masa powyżej 90 percentyla). W każdym przypadku lekarz prowadzący powinien podjąć decyzję o dalszym postępowaniu

Dziecko w 38. tygodniu ciąży – jak się rozwija?

Dziecko w 38. tygodniu ciąży wygląda jak noworodek. Jego ciało jest już w pełni przystosowane do życia poza organizmem matki. Wszystkie części ciała oraz narządy wewnętrzne zostały ukształtowane. Rozwój malucha koncentruje się więc na wzroście i nabieraniu masy, która wzrasta średnio o 30 g dziennie. W macicy jest już bardzo mało miejsca, dlatego maluch intensywnie się rusza i napiera na kanał rodny, co zwiastuje jego rychłe przyjście na świat. Na zdjęciach USG można zaobserwować dziecko z kciukiem w buzi – cały czas ćwiczy ono umiejętność ssania, aby sprawnie pobierać pokarm z piersi matki lub z butelki. Oprócz tego płód przyjmuje pozycję, która ułatwi mu przyjście na świat – w większości przypadków jest to tzw. położenie główkowe, czyli sytuacja, kiedy głowa skierowana jest ku dołowi, w kierunku kanału rodnego. 

Jak liczyć ruchy dziecka w 38. tygodniu ciąży?

Ruchy dziecka w 38. tygodniu ciąży są dobrze odczuwalne. Przyjmuje się, że dziecko powinno poruszyć się 10 razy w ciągu godziny. Jeśli tak nie jest, należy pilnie zgłosić to lekarzowi prowadzącemu. Przyszłe mamy niepokoją się, gdy przez pewien czas nie wyczuwają ruchów dziecka. Aby sprawdzić, czy wszystko jest w porządku, należy wykonać prosty test: zjeść coś słodkiego, odczekać 30 minut, a następnie w pozycji leżącej policzyć ruchy malucha. Jeśli w dalszym ciągu nie daje on o sobie znać, trzeba zgłosić się do szpitala.

Dolegliwości w 38. tygodniu ciąży. Zdrowie mamy

W 38. tygodniu ciąży brzuch przyszłej mamy przestaje rosnąć, a ona sama nie przybiera już na wadze, o ile nie zmaga się z problemami z tarczycą. Jednak ciążowe dolegliwości jeszcze jej nie opuszczają. Należą do nich m.in.:

• silny ucisk na pęcherz i częste wizyty w toalecie;
• bóle w dolnej części pleców spowodowane masą dziecka, łożyska i wód płodowych;
• obrzęki nóg, stóp i dłoni;
• bóle podbrzusza przypominające dolegliwości związane z miesiączką;
• bezsenność, która wynika ze stresu oraz z trudności w przyjęciu odpowiedniej pozycji w trakcie snu.

Na tym etapie ciąży przyszła mama powinna być wyczulona na objawy zbliżającego się porodu.

38. tydzień ciąży – objawy porodu

Według opinii WHO dziecko, które urodziło się po skończonym 37. tygodniu, może już prawidłowo funkcjonować poza łonem matki. Końcówka 3. trymestru to moment, kiedy poród może rozpocząć się w każdej chwili. Do jego objawów należą przede wszystkim:

• skurcze – na tym etapie skurcze przepowiadające raczej już nie występują. Regularna czynność skurczowa macicy zwiastuje rozpoczynający się poród. To właściwy moment, aby udać się do szpitala;
• odejście wód płodowych – w przypadku pęknięcia pęcherza płodowego nie należy czekać na czynność skurczową, ale w ciągu 2 godzin zjawić się na izbie przyjęć.

Jeśli wody płodowe mają zielony kolor lub pojawi się krwawienie z dróg rodnych, trzeba pilnie zgłosić się do szpitala.

38. tydzień ciąży – jak przyspieszyć poród? 

Poród zazwyczaj odbywa się po skończonym 40. tygodniu ciąży, jednak niektóre przyszłe mamy już wcześniej zastanawiają się, jak można przyspieszyć akcję porodową. Najlepszym sposobem, aby dziecko szybciej pojawiło się na świecie, jest aktywność fizyczna i seksualna, obie praktykowane oczywiście w granicach rozsądku. Podczas orgazmu występują skurcze macicy, a w męskim nasieniu znajdują się prostaglandyny, które naturalnie przyspieszają poród. Natomiast aktywność fizyczna (np. spacer) pomaga dziecku szybciej wstawić się w kanał rodny i sprzyja rozwieraniu się szyjki macicy. Picie oleju rycynowego lub innych specyfików powinno za każdym razem zostać skonsultowane z lekarzem prowadzącym.

38. tydzień ciąży – jakie badania należy wykonać?

W 38. tygodniu ciąży przyszła mama powinna wykonać wszystkie badania zlecone przez lekarza prowadzącego. Oprócz rutynowych badań krwi konieczne może okazać się wykonanie zapisu KTG, aby sprawdzić, czy serce dziecka bije prawidłowo i czy nie występują groźne zaburzenia tętna. Koniec 3. trymestru to czas, kiedy warto wykonać USG, aby jeszcze przed rozpoczęciem porodu oszacować masę dziecka. 

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

1. H. Baston, Podstawy położnictwa. Najważniejsze zagadnienia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Wrocław 2011.
2. G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
3. K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.

Oceń artykuł