39. tydzień ciąży – waga, ruchy i ułożenie dziecka

Omawiany tydzień ciąży to jej końcowy etap. Przyszła mama odlicza już nie tygodnie, lecz dni do porodu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) nie ma wątpliwości, że dziecko urodzone w tym okresie nie jest wcześniakiem. Maluch wygląda jak typowy noworodek i może już funkcjonować poza organizmem mamy bez wsparcia aparatury medycznej. W ostatnich tygodniach ciąży już tylko rośnie i nabiera masy. Sprawdź, czego należy spodziewać się w 39. tygodniu ciąży i jak rozpoznać zbliżający się poród.

39. tydzień ciąży – który to miesiąc?

To końcówka 9. miesiąca, koniec 3. trymestru i zarazem ostatnie chwile oczekiwania na dziecko. Według Światowej Organizacji Zdrowia poród po 38. tygodniu nie jest już traktowany jako przedwczesne rozwiązanie. Na tym etapie przyszłe mamy są już spakowane do szpitala – w walizce powinny znaleźć się nie tylko ubrania dla noworodka, ale także aktualne badania krwi. Kobieta uważnie obserwuje swoje ciało, wypatrując objawów zbliżającego się porodu. Jeśli istnieją wskazania do cesarskiego cięcia, prawdopodobnie odbędzie się ono właśnie teraz.

39. tydzień ciąży – waga dziecka

Wzrost i waga dziecka na tym etapie to kwestia bardzo indywidualna i uwarunkowana genetycznie. Przyjmuje się, że maluch powinien ważyć 3200–3800 g i mierzyć około 50–55 cm. W normie będzie także waga nieco poniżej 3000 g lub powyżej 4000 g – dziecko będzie znajdowało się wtedy nieco niżej lub nieco wyżej w siatce centylowej. Po raz ostatni wymiary malucha są sprawdzane podczas badania USG w trakcie przyjęcia do szpitala. Ile będzie mierzył i ważył w rzeczywistości, okaże się dopiero na sali porodowej.

Dziecko w 39. tygodniu ciąży – jak się rozwija?

Dziecko wygląda jak typowy noworodek i jest już w pełni gotowe do przyjścia na świat. Jego płuca są na tyle dojrzałe, aby mogło ono oddychać bez wsparcia aparatury medycznej. Cały czas rozwija się mózg i układ trawienny, ale mogą one bez przeszkód kształtować się dalej poza organizmem mamy. Narządy zmysłów działają, jednak muszą przystosować się do odbierania bodźców ze świata zewnętrznego. W pierwszych dniach życia maluch dostrzega jedynie zarysy postaci. Omawiany tydzień ciąży przebiega przede wszystkim pod znakiem ciągłego wzrostu i nabierania masy.

Ruchy dziecka w 39. tygodniu ciąży

Intensywne ruchy dziecka w 39. tygodniu ciąży są utrudnione ze względu na dużą masę i coraz mniejszą przestrzeń życiową. Tuż przed porodem mogą nieco osłabnąć, jednak przyszła mama powinna uważnie je obserwować. Przyjmuje się, że dziecko powinno poruszyć się 8–10 razy w ciągu godziny. Aby upewnić się, czy wszystko jest w porządku, należy zjeść coś słodkiego i dopiero pół godziny po posiłku policzyć ruchy malucha. Jeśli mimo to ich liczba jest zbyt mała lub nie da się ich wyczuć, trzeba zgłosić się do szpitala. Na końcowym etapie ciąży wykonuje się badanie KTG, które sprawdza pracę serca dziecka i monitoruje czynność skurczową.

Ułożenie dziecka w 39. tygodniu ciąży

Dziecko powinno znajdować się w odpowiedniej pozycji do porodu, czyli główką do dołu. Ułożenie główkowe umożliwia poród naturalny, natomiast położenie pośladkowe lub poprzeczne stanowi wskazanie do wykonania cesarskiego cięcia. W niektórych przypadkach można podjąć próbę obrócenia dziecka w łonie matki, jednak muszą zrobić to lekarz lub bardzo doświadczona położna.

Dolegliwości w 39. tygodniu ciąży. Zdrowie mamy

W 39. tygodniu ciąży nasilają się dolegliwości charakterystyczne dla zaawansowanej ciąży. Należą do nich m.in.:

bezsenność wynikająca ze stresu oraz trudności w przyjęciu wygodnej pozycji;
obrzęki nóg, stóp i dłoni;
ból brzucha jak na okres, który świadczy o tym, że szyjka macicy się skraca, a dziecko zbliża się do kanału rodnego;
bóle w dolnej części pleców;
problemy z poruszaniem się;
silne parcie na pęcherz oraz częste wizyty w toalecie;
wzmożony apetyt;
zgaga.

Na tym etapie ciąży przyszła mama powinna wypatrywać objawów zbliżającego się porodu.

39. tydzień ciąży – objawy porodu

Poród może rozpocząć się w każdej chwili, dlatego przyszła mama powinna uważnie obserwować wszystkie sygnały wysyłane przez ciało. Do objawów zbliżającego się rozwiązania należą przede wszystkim:

odejście czopa śluzowego – gęsty śluz zabezpiecza dziecko przed bakteriami i drobnoustrojami. Przed porodem nie jest już potrzebny, dlatego organizm pozbywa się go. Może być on różowy lub podbarwiony krwią;
biegunka – to znak, że organizm oczyszcza się przed porodem;
skurcze – na tym etapie skurcze przepowiadające raczej już nie występują. Jeśli odstępy między kolejnymi skurczami staną się regularne, należy udać się do szpitala;
odejście wód płodowych – w przypadku pęknięcia pęcherza płodowego nie trzeba już czekać na czynność skurczową, ale w ciągu 2 godzin należy zjawić się na izbie przyjęć.

Jeśli wody płodowe mają zielony kolor lub pojawi się krwawienie z dróg rodnych, trzeba natychmiast zgłosić się do szpitala.

39. tydzień ciąży – jak przyspieszyć poród?

Poród zazwyczaj odbywa się po skończonym 40. tygodniu ciąży, ale normą będzie rozpoczęcie akcji porodowej 14 dni przed wyznaczonym przez ginekologa terminem lub po nim. Wiele przyszłych mam nie może doczekać się momentu rozwiązania i zastanawia się, jak przyspieszyć poród. Najlepszym sposobem, aby dziecko szybciej przyszło na świat, jest aktywność fizyczna i seksualna. Obie powinny być praktykowane w granicach rozsądku. W czasie orgazmu występują naturalne skurcze macicy, a w męskim nasieniu znajdują się prostaglandyny, które mogą wywołać właściwą czynność skurczową. Natomiast umiarkowana aktywność fizyczna (np. spacer, nordic walking, chodzenie po schodach) pomaga dziecku szybciej wstawić się w kanał rodny i sprzyja skracaniu się oraz rozwieraniu szyjki macicy. Niektóre kobiety sięgają po olej rycynowy lub napary ziołowe, jednak stosowanie takich specyfików powinno być uprzednio skonsultowane z lekarzem prowadzącym lub z położną.

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

H. Baston, Podstawy położnictwa. Najważniejsze zagadnienia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Wrocław 2011.
G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.

Oceń artykuł