40. tydzień ciąży to ten czas, kiedy dziecko jest gotowe, aby przyjść na świat. Wszystkie jego narządy działają już prawidłowo. Typowe objawy rozpoczęcia akcji porodowej to m.in. twardszy brzuch oraz pojawienie się plamienia i śluzu z pochwy, które w nadmiarze są niepokojące i powinny zostać skonsultowane z lekarzem.
W 40. tygodniu ciąży poród może nastąpić w każdym momencie. Na tym etapie dziecko jest już mniej aktywne, jednak trzeba zachować czujność i kontrolować jego ruchy. Kobieta doświadcza szeregu dolegliwości, jak: ból pleców, problemy z poruszaniem się czy rozdrażnienie. Sprawdź, jakie badania powinna wykonać kobieta w 40. tygodniu ciąży. Dowiedz się, po czym poznać, że zaczął się poród.
40. tydzień ciąży – który to miesiąc?
- tydzień ciąży to końcówka trzeciego trymestru. Kobieta niedługo powita na świecie swoje dziecko. Warto wspomnieć, że około 5% ciężarnych rodzi w wyznaczonym terminie. W związku z tym kobieta powinna być gotowa na poród nieco wcześniej, ale nie musi się martwić, jeśli nie zacznie się on w 40. tygodniu ciąży.
Ile waży dziecko w 40. tygodniu?
W 40. tygodniu ciąży masa ciała dziecka wynosi średnio 3500 g. Maluch mierzy około 54–55 cm. Jednak jego wymiary mogą różnić się od tych uśrednionych wartości, co związane jest m.in. z posturą rodziców czy przebiegiem ciąży.
Jak rozwija się dziecko w 40. tygodniu ciąży?
W 40. tygodniu ciąży dziecko jest już w pełni gotowe do przyjścia na świat i samodzielnego funkcjonowania. W wątrobie ma zapas niektórych składników odżywczych. Wszystkie narządy pracują poprawnie, jednak rozwój części układów przebiegać będzie jeszcze po przyjściu na świat. Zaznaczyć trzeba, że dziecko tuż po porodzie może mieć zniekształconą główkę, na jego ciele znajdować się będzie maź płodowa, a niekiedy meszek.
Ruchy dziecka w 40. tygodniu ciąży
Ruchy dziecka w 40. tygodniu ciąży, podobnie jak w kilku wcześniejszych tygodniach, nie są intensywne. Dziecko ma już bardzo mało miejsca w brzuchu mamy, przez co trudno jest mu się poruszać. Bardzo mocne ruchy dziecka powinny być skonsultowane z lekarzem, gdyż nie uważa się ich za typowe na tym etapie ciąży.
Jaką pozycję powinno przyjąć dziecko w 40. tygodniu ciąży?
W 40. tygodniu ciąży dziecko powinno być ułożone głową w kierunku dna miednicy. Ułatwi mu to przechodzenie przez kanał rodny.
Jakie badania powinna wykonać kobieta w 40. tygodniu ciąży?
- tydzień ciąży to czas, w którym poród może nastąpić w każdej chwili. Po przekroczeniu tego tygodnia, jeśli dziecko w dalszym ciągu nie przyszło na świat, mama kierowana jest na badanie KTG, czyli kardiotokografię. W czasie tego badania przeprowadzana jest równoczesna rejestracja czynności serca płodu i czynności skurczowej macicy. Dodatkowo wykonywane jest badanie ultrasonograficzne. Jeśli wyniki obu tych badań są prawidłowe, powtarza się je za 7 dni, w przypadku odstępstw od normy lekarz ustala indywidualne postępowanie. Po 40. tygodniu ciąży przeprowadza się również:
- badanie położnicze, podmiotowe i przedmiotowe,
- ocenę ryzyka ciążowego,
- ocenę ruchów płodu,
- pomiar ciśnienia tętniczego krwi,
- pomiar masy ciała.
Jak zmienia się ciało kobiety w 40. tygodniu ciąży?
To czas, w którym kobieta doświadcza wielu dolegliwości. Oczekiwanie na przyjście dziecka na świat wiąże się z ogromnym stresem i silnymi emocjami. Do tego dochodzą objawy somatyczne. Bardzo duży brzuch sprawia, że przyszła mama ma trudności z poruszaniem się (cechuje ją tzw. kaczy chód), ciężko jej przyjąć komfortową pozycję do snu czy wykonywać zwykłe czynności, takie jak zawiązanie buta czy schylenie się po coś. Duży brzuch w 40. tygodniu ciąży powoduje jeszcze większy ból kręgosłupa niż wcześniej. Częstą dolegliwością na tym etapie ciąży są również mocno opuchnięte kostki i opadnięcie brzucha, przez co może pojawić się zwiększone parcie na pęcherz.
Jakie są objawy zbliżającego się porodu?
Organizm kobiety wysyła szereg sygnałów, że nadszedł czas porodu. Kilka dni przed rozwiązaniem przyszła mama może odczuwać kłucie w pochwie, co świadczy o skracaniu się i rozwieraniu szyjki macicy. Dolegliwości te nasila dodatkowo napieranie dziecka na kanał rodny. Kolejnym zwiastunem porodu jest biegunka, dzięki której organizm samoczynnie się oczyszcza. Dzięki temu dziecko ma większą swobodę w przechodzeniu przez kanał rodny. Gdy poród jest naprawdę blisko, obserwuje się zmiany w wyglądzie brzucha – staje się on twardy, co jest związane z pojawieniem się skurczów, a skóra na nim się napina. Warto zapisywać częstotliwość trwania i przerwy pomiędzy poszczególnymi skurczami. Jeśli przybierają one na sile i promieniują do krzyża, to znak, że rozpoczął się poród. Skurczom towarzyszy również intensywny ból w dole brzucha.
Poród w 40. tygodniu ciąży objawia się odejściem wód płodowych (choć nie zawsze, jeśli nie pękną samoistnie błony płodowe), odchodzeniem czopa śluzowego oraz regularnymi skurczami. Czop śluzowy może być podbarwiony krwią, co oznacza rozwieranie szyjki macicy i uszkodzenie przez to okolicznych drobnych naczynek krwionośnych. Niekiedy czop śluzowy zostaje wydalony w całości, a czasem w postaci sączącego się z pochwy śluzu. Podbarwione na brązowo lub zielono i o przykrym zapachu wody płodowe to powód do niepokoju i wskazanie do natychmiastowego zgłoszenia się do szpitala. Należy jednak zaznaczyć, że nie każda ciężarna doświadcza wszystkich wymienionych dolegliwości. Zbliżający się poród kobiety odczuwają na własne sposoby.
O czym powinna pamiętać przyszła mama?
40. tydzień ciąży to też czas sfinalizowania wszelkich przygotowań na pojawienie się nowego członka rodziny. Przyszła mama powinna mieć już spakowaną torbę z rzeczami dla dziecka i dla siebie. Bardzo ważne jest przygotowanie wszelkiej dokumentacji z przebiegu ciąży. Przed porodem powinna usunąć lakier z paznokci, który mógłby zaburzać odczyty pulsoksymetru. Nie zaleca się depilowania miejsc intymnych z uwagi na związane z tym większe ryzyko infekcji w czasie porodu.
Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska
Bibliografia
- M. Król, P. Kaczor, M. Grobelny, Jakie zagadnienia należy poruszyć w edukacji kobiet ciężarnych na temat porodu nieobciążonego patologią?, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2014, t. 20, nr 3, s. 245–250.
- R. Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016.
- Poradnik dla kobiet w ciąży i przyszłych rodziców. Online: https://www.nfz-szczecin.pl/files/5512_nfz_poradnik_dla_kobiet_pop_30_05_ostatecznie.pdf?PHPSESSID=d4801d24600baf1a3d74224c058f60e9 [dostęp: 15.06.2022].
