9 tydzień ciąży: Jak wygląda dziecko?

9. tydzień ciąży u większości ciężarnych daje się mocno we znaki. Nic w tym dziwnego. Towarzyszą mu nierzadko nudności, wymioty i wahania nastroju. Choć na tym etapie zarodek ma wielkość zaledwie zielonej oliwki, to jego głowa nabiera już kształtów i zaczynają się formować mięśnie. Wykonane w 9. tygodniu ciąży USG pozwoli Ci zobaczyć małą wersję niemowlaka (wciąż jeszcze bardzo niedoskonałą), a dzięki aparatowi dopplerowskiemu być może usłyszysz serce dziecka.

9. tydzień ciąży – który to miesiąc i trymestr?

9. tydzień ciąży to pierwszy tydzień 3. miesiąca, który zamyka pierwszy trymestr, uznawany przez większość ciężarnych kobiet za najbardziej uciążliwy. Jest to wynik objawów towarzyszących początkom rozwoju zarodka. Dokuczliwe są zwłaszcza nudności, nierzadko kończące się wymiotami.

To jednocześnie bardzo wymagający czas dla rozwijającego się płodu. Aż 80% poronień samoistnych następuje przed 12. tygodniem ciąży. Najczęściej są one następstwem aberracji chromosomalnych (40–60%), ale też wad anatomicznych narządów rodnych kobiety i chorób zniekształcających macicę (13%). [1] Nic więc dziwnego, że tak wiele kobiet nie wyjawia bliskim na tym etapie, że spodziewa się dziecka. Robi to zwykle dopiero wraz z początkiem drugiego trymestru.

9. tydzień ciąży – objawy

W 9. tygodniu ciąży brzuch zwykle nie zdradza, że w macicy rozwija się płód. Nic w tym dziwnego – ma ona w tym czasie wielkość zaledwie grejpfruta. Odmieniony stan zdradza jedynie nieco szersza niż dotąd talia.

Choć niewiele zmienia się w 9. tygodniu ciąży w wyglądzie kobiety, to jednak wyjątkowo dokuczliwe mogą być symptomy związane z odmiennym stanem. Typowe objawy 9. tygodnia ciąży to:

utrzymująca się senność i brak energii,
nudności i wymioty (zwłaszcza na czczo tuż po przebudzeniu),
zaparcia,
ślinotok,
częsta potrzeba oddawania moczu,
niestrawność,
zgaga, wzdęcia,
zachcianki pokarmowe (lub wyraźna niechęć do niektórych, dotąd lubianych, produktów spożywczych),
powiększenie i tkliwość piersi,
bóle i zawroty głowy,
powiększenie się żył (stają się widoczne szczególnie na brzuchu i nogach).

Poza objawami fizycznymi możesz też odczuwać charakterystyczne dla 9. tygodnia ciąży symptomy natury psychicznej. Nie zdziw się, jeśli zaczniesz doświadczać wahań emocjonalnych, staniesz się rozdrażniona, płaczliwa czy też zaczniesz się nieracjonalnie zachowywać. Jednocześnie możesz czuć rosnąca ekscytację, ale też lęk i wątpliwości związane z nie tak odległym pojawieniem się nowego członka rodziny.

9. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko?

Dziecko w 9. tygodniu ciąży ma zaledwie około 2,5 cm długości. Przypomina zieloną oliwkę. Nie jest jednak już bezkształtną masą. Wciąż rozwija się głowa zarodka, która na tym etapie zaczyna przybierać właściwe proporcje w stosunku do reszty ciała. Coraz bardziej przypomina już główkę dziecka. Podczas kontrolnego USG w 9. tygodniu ciąży możesz poprosić lekarza, aby pokazał Ci ją na monitorze ultrasonografu. To jeden z bardziej wzruszających momentów ciąży. Pozwoli Ci uwierzyć, że ciąża to nie Twój wymysł – że w Twoim brzuchu naprawdę rozwija się dziecko, które już za kilka miesięcy pojawi się na świecie.

Poza intensywnym rozwojem głowy w 9. tygodniu ciąży u dziecka zaczynają formować się mięśnie. Dzięki temu już za miesiąc będziesz mogła poczuć delikatne szturchnięcia. To pierwsza namacalna forma komunikacji z maluchem. Miej jednak na uwadze, że płód w 9. tygodniu ciąży jest jeszcze zbyt mały i pozbawiony mięśni, dzięki którym mógłby kopać macicę od wewnątrz. Jeśli mimo to czujesz delikatne bulgotanie, najprawdopodobniej są to ruchy gazów w jelitach, co stanowi typowy symptom początkowego etapu ciąży.

Zarodek w 9. tygodniu ciąży ma już serce, które rytmicznie bije. Rzecz jasna nie możesz tego poczuć, ale możesz usłyszeć. Służy temu detektor tętna aparatu dopplerowskiego.

9. tydzień ciąży – USG i badania laboratoryjne

9. tydzień ciąży to ostatni dobry moment na to, aby wykonać pierwsze USG, jeśli do tej pory lekarz go nie przeprowadził. Badanie to powinno się odbyć najpóźniej do 10. tygodnia ciąży.

Podczas wizyty u ginekologa możesz się spodziewać nie tylko USG, ale też:

pomiaru masy ciała,
pomiaru ciśnienia tętniczego,
badania wysokości dna miednicy,
badania obrzęków kończyn i występowania żylaków,
badania pracy serca zarodka.

Lekarz może też zalecić wykonanie podstawowych badań, których celem jest potwierdzenie dobrego stanu zdrowia. Dzięki morfologii możliwe jest wczesne rozpoznanie anemii i niewystarczającego poziomu żelaza we krwi. W razie stwierdzenia niedokrwistości konieczne może okazać się rozszerzenie diagnostyki o oznaczenie poziomu ferrytyny i kwasu foliowego. Anemia na wczesnym etapie ciąży może doprowadzić do wadliwej organogenezy, czego efektem są wady rozwojowe płodu, poronienia lub obumarcie płodu.

Ważne jest też zbadanie stanów zapalnych, które być może rozwijają się w organizmie (służy temu m.in. badanie CRP), i stężenia glukozy we krwi, której zbyt wysoki poziom może sugerować początki ciąży cukrzycowej. Nie należy tego stanu bagatelizować, ponieważ może skutkować przerostem mięśnia sercowego i wątroby płodu czy nadmiernym wzrostem zarodka, przez co masa urodzeniowa może wynosić 4000–4500 g.

W 9. tygodniu ciąży warto wykonać badanie tarczycy. W tym celu lekarz może zlecić pobranie krwi w laboratorium w celu analizy jej próbki pod kątem stężenia hormonu TSH oraz fT3 i fT4. To ważne, ponieważ nierzadko stwierdzana w okresie ciąży niedoczynność tarczycy może skutkować stanem przedrzucawkowym i przedwczesnym porodem.

Autor: Katarzyna Grzyś-Kurka

Bibliografia

T. Paszkowski, W. Wrona i in. Rola przyczyn endokrynnych w etiopatogenezie poronienienia samoistnego po IVF-ET, „Endokrynologia Polska” 2005, nr 6(56), s. 970–974.
H. Murkoff, W oczekiwaniu na dziecko, REBIS, Poznań 2018.
B. Pietrzak, A. Seremak-Mrozikiewicz i in., Niedokrwistość z niedoboru żelaza w położnictwie i ginekologii, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2016, t. 1, nr 3, s. 115–121.
K. Cypryk, Cukrzyca ciążowa — rozpoznawanie i leczenie, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2016, t. 1, nr 2, s. 41–44.