Adenowirusy to grupa patogenów, które są odpowiedzialne za ok. 13% wszystkich infekcji wirusowych. Atakują one głównie układ pokarmowy, moczowy, drogi oddechowe oraz oczy. W skrajnych przypadkach zakażenie może doprowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, jednak zdarza się to niezwykle rzadko. Choroby wywołane przez adenowirusy mają zazwyczaj łagodny przebieg u dzieci, ale w dorosłym wieku możesz spodziewać się bardziej dokuczliwych symptomów.
Adenowirusy – co to takiego i w jaki sposób można się nimi zarazić?
Adenowirusy to grupa prawie 50 patogenów, które powodują wiele powszechnie występujących infekcji, takich jak zapalenie spojówek, jelit czy pęcherza moczowego. Po raz pierwszy wykryto je w połowie XX stulecia w migdałkach gardłowych. Tkanka występująca w tych okolicach nazywana jest adenoidalną, stąd też wzięło się powszechnie używane określenie patogenów. Prawdopodobieństwo zarażenia się odmianą adenowirusa jest największe u dzieci w wieku do ok. 5 lat. Dorośli, którzy przebyli taką infekcję w dzieciństwie, zazwyczaj nie muszą zmagać się z nią w późniejszym wieku.
Infekcją wywołaną przez adenowirusy możesz zarazić się na dwa sposoby:
- drogą kropelkową – możesz zarazić się, gdy chory kicha, kaszle lub mówi w Twoim towarzystwie,
- drogą fekalno-oralną – adenowirusy dostają się do organizmu, gdy nie przestrzegasz higieny, np. zapominasz o myciu rąk po wyjściu z toalety lub przed jedzeniem.
Największe ryzyko zakażenia adenowirusem występuje w dużych skupiskach ludzkich, takich jak przedszkola, żłobki czy szpitale. Szczególnie narażone są na niego małe dzieci, które uwielbiają zabawy kontaktowe i nie potrafią jeszcze prawidłowo dbać o higienę. Co ciekawe, na niektóre adenowirusy podatne są szczególnie osoby otyłe.
Adenowirusy – objawy ogólne
Adenowirusy wywołują powszechnie występujące choroby, wśród których na pierwszy plan wysuwają się infekcje dróg oddechowych, zapalenia spojówek czy infekcje układu pokarmowego. Każda z nich daje szereg charakterystycznych objawów.
Infekcje dróg oddechowych
Jeśli adenowirus wywołał w Twoim organizmie infekcję dróg oddechowych, możesz spodziewać się objawów, które przypominają przeziębienie lub grypę. Należą do nich:
- kaszel,
- katar,
- powiększone węzły chłonne,
- zapalenie gardła,
- podwyższona temperatura ciała,
- osłabienie organizmu.
Rzadziej występują objawy dotyczące dolnych dróg oddechowych, czyli zapalenie oskrzeli oraz zapalenie płuc, ale musisz liczyć się również z nimi. Infekcje o standardowym przebiegu, a więc dość łagodnym, trwają zazwyczaj ok. 5 dni.
Infekcje układu pokarmowego
Adenowirusy, podobnie jak rotawirusy, wywołują także infekcje układu pokarmowego. W tym przypadku zakażenie objawia się:
- wymiotami,
- biegunką,
- podwyższoną temperaturą ciała,
- zapaleniem jelit,
- dodatkowymi dolegliwościami ze strony układu oddechowego.
Infekcje tego pochodzenia mają zazwyczaj dość łagodny przebieg. Do tej pory nie wynaleziono jeszcze szczepionki, która mogłaby stanowić skuteczne zabezpieczenie przed nimi.
Infekcje oczu
Nie musisz obawiać się, że adenowirusy trwale uszkodzą Twój wzrok. Mogą jednak powodować przykre infekcje oczu, takie jak zapalenie spojówek i rogówek. Możesz się wtedy spodziewać następujących symptomów:
- światłowstręt,
- przekrwienie oczu,
- podrażnienie oczu,
- mętna rogówka,
- białe plamy na powierzchni rogówki.
Zapalenie spojówki lub rogówki wywołane przez adenowirusy trwa zazwyczaj 2–3 tygodnie i wymaga standardowej terapii, czyli kropli do oczu przepisanych przez lekarza okulistę.
Inne dolegliwości
Adenowirusy mogą wywoływać także inne dolegliwości. Należą do nich m.in zapalenie pęcherza moczowego lub zapalenie jelit. Dużo rzadszym powikłaniem infekcji o pochodzeniu adenowirusowym jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. W większości przypadków zakażenie jest niegroźne i ma bezobjawowy przebieg.
Adenowirusy – objawy u dorosłych
Dorośli, którzy nie przeszli infekcji adenowirusowej w przeszłości, są narażeni na nieco bardziej dotkliwy przebieg różnych chorób. Mogą doświadczyć zaostrzonych objawów ze strony układu oddechowego, pokarmowego, moczowego czy wzrokowego. W przypadku organizmu o obniżonej odporności leczenie będzie zazwyczaj dłuższe, a ryzyko powikłań większe. Spora grupa dorosłych przechodzi infekcje tego rodzaju łagodnie lub nawet bez objawów.
Adenowirusy – objawy u dzieci
Adenowirusy najczęściej atakują organizmy małych dzieci i często pojawiają się u niemowląt. W ich przypadku infekcje mogą przejść niezauważalnie lub w towarzystwie niecharakterystycznych objawów, takich jak katar. Wielu rodziców myśli, że maluch się przeziębił, a w rzeczywistości jego organizm właśnie walczy z adenowirusem. Poważniejszymi objawami zakażenia u dzieci są dolegliwości ze strony układu pokarmowego, a wśród nich zapalenie jelit lub ostre zapalenie pęcherza moczowego, które wymagają hospitalizacji. Niestety najgroźniejsze powikłanie infekcji adenowirusowych, czyli zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, dotyczy właśnie niemowląt. Z tego powodu rodzice powinni zachować czujność w przypadku każdej choroby, nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydaje się ona zwykłym przeziębieniem.
Infekcje wywoływane przez adenowirusy – jakie badania zrobić?
Objawy infekcji wywołanych przez adenowirusy pozwalają na szybkie rozpoczęcie leczenia – w przypadku zapalenia spojówek lekarz przepisuje krople do oczu, a przy infekcji górnych dróg oddechowych zapewne będziesz stosować środki udrażniające lub preparaty do inhalacji. Jednak lekarz nie od razu potrafi zidentyfikować patogen odpowiedzialny za Twoją infekcję. Pomoże w tym badanie na obecność adenowirusa wykonywane na podstawie próbki kału. Dzięki niemu poznasz dokładną przyczynę swoich dolegliwości i zobaczysz, w jaki sposób Twój organizm zareagował na obecność adenowirusa.
Autor: Marta Drzazga
Bibliografia
- A. Goździcka-Józefiak, Wirusologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
- R. Lasek i in., Wszystko o bakteriach i wirusach, Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała 2020.
- M. Wróblewska i in., Choroby wirusowe w praktyce klinicznej, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.
Dna moczanowa – objawy i przyczyny choroby Poprzedni wpis 