Afrodyzjaki a testosteron

Afrodyzjaki to substancje naturalne, wpływające na poziom hormonów płciowych, w tym testosteronu. Mogą stymulować popęd seksualny, zwiększyć libido i poprawić długość erekcji. Afrodyzjaki nie są jednak lekiem na problemy z poziomem testosteronu. Osoby z podejrzeniem niedoboru lub nadmiaru tego hormonu powinny wykonać badania krwi.

Czym są afrodyzjaki?

Nazwa afrodyzjak pochodzi od Afrodyty, greckiej bogini miłości. Afrodyzjakami są substancje naturalne, działające na układ nerwowy i poziom hormonów płciowych. Poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych poprawiają dopływ krwi do narządów płciowych, co wpływa na skuteczność erekcji i przyjemność seksualną. Afrodyzjaki zwiększają ponadto poziom libido, wpływają pobudzająco, a jednocześnie zmniejszają napięcie nerwowe. Produkty zaliczane do afrodyzjaków mają też właściwości odżywcze. Są bogatym źródłem witamin A, C, E oraz minerałów selenu, cynku. Substancje te są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i hormonalnego.

Działanie popularnych afrodyzjaków

Grupa produktów zaliczanych do afrodyzjaków jest bardzo obszerna. Przyjrzyjmy się tym najbardziej popularnym i łatwo dostępnym.

• Korzeń żeń-szenia – afrodyzjak o właściwościach adaptogennych. Oddziałując na układ hormonalny, zwiększa libido, wpływa na poprawę potencji i ruchliwość plemników. Afrodyzjak zwiększa również ilość spermy, dlatego jest polecany przy zaburzeniach seksualnych. 
• Ziele owsa – afrodyzjak zwiększający poziom testosteronu. Wpływa na układ nerwowy, poprawiając odczuwanie doznań seksualnych. 
• Nasienie kozieradki – jest bogatym źródłem saponin steroidowych, a więc korzystnie wpływa na poprawę libido. Afrodyzjak zwiększa poziom hormonu luteinizującego, odpowiadającego u kobiet za stymulację owulacji. Ekstrakt z nasion kozieradki wykorzystywany jest ponadto w leczeniu zespołu niedoboru testosteronu. 
• Ziele męczennicy – ekstrakt z rośliny jest stosowany jako skuteczny środek łagodzący napięcia nerwowe. Niwelując stany stresowe, poprawia aktywność seksualną. 
• Liść miłorzębu – reguluje przepływ krwi w narządach płciowych, przez co wpływa na poprawę erekcji i orgazmu. 
• Ziele gojnika – jest bogatym źródłem flawonoidów, kumaryny, steroli, lignanów, żelaza, magnezu, miedzi, kobaltu, irydoidów. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgrzybicze, detoksykujące. Napar z gojnika wpływa na poprawę poziomu testosteronu. Afrodyzjak nazywany jest bułgarską viagrą. 
• Kłącze imbiru – afrodyzjak wpływający na sprawność seksualną mężczyzn. Poprawia krążenie krwi w narządach płciowych, a poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych pozwala na wydłużenie erekcji. Działanie rozgrzewające imbiru wzmacnia doznania seksualne. 
• Kora cynamonowca – wpływa na poprawę krążenia i lepsze ukrwienie narządów płciowych, przez co może być stosowana jako środek poprawiający erekcję. 
• Kardamon – to jeden z najstarszych afrodyzjaków, który ze względu na swoje właściwości był stosowany już w starożytności. Przyprawa stymuluje produkcję endorfin, poprawia ukrwienie narządów płciowych, niweluje stres i podwyższa poziom libido. Kardamon to afrodyzjak, którego działanie pobudzające wpływa również na zmysły węchu. 

Inne produkty o właściwościach afrodyzyjnych to: korzeń lubczyka, ziele angielskie, owoce wanilii, pieprz czarny, anyż, kolendra, nasienie muszkatołowca, goździk, rozmaryn, bazylia, chili, czosnek, kapary, szparagi, chrzan, korzeń maki, owoc buzdyganka, ashwagandha, kawa, czekolada, kakao, miód, orzechy włoskie, małże, ostrygi, kawior, sery kozie, truskawki. Do grupy afrodyzjaków zaliczane są również produkty zwierzęce, np. członek byka i jądra baranie. 

Afrodyzjaki – remedium na niski testosteron?

Pomimo szczególnych właściwości afrodyzjaki nie mogą być stosowane jako panaceum na problemy seksualne, zaburzenia gospodarki hormonalnej czy problemy z układem nerwowym. W przypadku przewlekłych problemów z erekcją, obniżeniem libido, zaburzeniami płodności lub w razie podejrzenia niedoborów albo nadmiaru testosteronu wskazany jest kontakt z lekarzem i wykonanie badań kontrolnych krwi z oznaczeniem testosteronu. Osoby szukające remedium na poziom tego hormonu powinny pamiętać przede wszystkim o zdrowym trybie życia. Wpływ na stężenie testosteronu ma wiele czynników żywieniowych, a także aktywność fizyczna. Obniżony poziom hormonu może więc wynikać z nieprawidłowego trybu życia lub chorób, np. cukrzycy, osteoporozy, zespołu metabolicznego, zespołu jajników policystycznych, przerostu nadnerczy, zaburzeń pracy przysadki mózgowej.

Co wpływa na unormowanie poziomu testosteronu?

Poziom testosteronu zależy przede wszystkim od gospodarki hormonalnej, na którą wpływają dieta i aktywność fizyczna. Unormowanie poziomu hormonów możliwe jest za pomocą składników oddziałujących na metabolizm testosteronu. W diecie normującej poziom hormonu nie powinno zabraknąć: witamin z grupy B, witaminy D, cynku, kwasów omega, polifenoli. Prowadzone w latach 2010–2013 badania nad związkiem witaminy D a testosteronem dowiodły, że u mężczyzn suplementujących codziennie przez rok witaminę D w ilości ok. 3000 IU/d stwierdzono wzrost poziomu testosteronu wolnego. Do innych wniosków doszedł A. Staton, który opracował badanie dowodzące, że przyjmowanie cynku w dawce 15–30 mg utrzymuje właściwy poziom testosteronu. Autor podkreśla jednak, że głównym źródłem cynku powinna być dieta.

Szereg składników zawartych w diecie hamuje poziom testosteronu. Najbardziej niekorzystny wpływ ma alkohol, który obniża jego stężenie. Spadek testosteronu u aktywnych fizycznie może wynikać z nadmiernej suplementacji węglowodanów i białka. Za obniżenie poziomu testosteronu odpowiadają również fitoestrogeny, występujące m.in. w soi, lukrecji i orzeszkach ziemnych. Utrzymanie prawidłowego stężenia testosteronu utrudniają fenole, czyli substancje syntetyczne, wchodzące w skład lakierów pokrywających wnętrze puszek z żywnością. 

Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na utrzymanie poziomu testosteronu jest waga. U mężczyzn z nadmierną tkanką tłuszczową dochodzi do wydzielania aromatazy, czyli enzymu obniżającego testosteron. Warto również wspomnieć o aktywności fizycznej, a dokładnie o treningu siłowym, który wpływa na zwiększenie poziomu testosteronu wolnego i całkowitego. 

Autor: Emilia Kruszewska

Bibliografia 

1. M.A. Stachowicz, A. Lebiedzińska, Dieta a testosteron w organizmie sportowca, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2015, XLVIII(1), s. 88–96.
2. M. Wrzosek, D. Włodarek, Wpływ podaży makroskładników odżywczych i wartości energetycznej diety na stężenie testosteronu u mężczyzn uprawiających sport, „Medycyna Sportowa”, 2018, 1(4), s. 9–16. 
3. I. Matławska, Afrodyzjaki roślinne, „Herbalism”, 2019, 1(5), s. 63–76.

Oceń artykuł