Wczesne zdiagnozowanie chorób czy nieprawidłowości w organizmie, zwiększa efekty leczenia i zmniejsza ryzyko powikłań. Dlatego przynajmniej raz w roku powinno się wykonywać badania profilaktyczne. Wśród nich powinna znaleźć się morfologia, OB, TSH czy glukoza.
Badania warto wykonywać nie tylko wówczas, kiedy lekarz uzna, że potrzebna jest diagnostyka w kierunku konkretnych chorób lub gdy pojawią się niepokojące objawy. Profilaktyka odgrywa ogromną rolę. To dzięki niej udaje się wykryć choroby we wczesnym stadium zaawansowania, a co za tym idzie, skuteczniej je leczyć. Przynajmniej raz w roku warto dokonać oceny stanu zdrowia poprzez wykonanie kilku badań krwi.
Badania profilaktyczne – morfologia jest najważniejsza
Jednym z najważniejszych badań jest morfologia. Morfologia pozwala na ogólną ocenę układu czerwonokrwinkowego, białokrwinkowego i płytek krwi. Dzięki niej można dokonać wstępnej diagnostyki anemii, niedoborów odporności, stanów zapalnych, infekcji, chorób rozrostowych szpiku i układu limfatycznego. Warto sprawdzić również poziom glukozy. To podstawowe badanie w rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia cukrzycy. Cukrzyca nazywana jest pierwszą niezakaźną epidemią na świecie. Szacuje się, że choruje na nią 422 mln osób na całym świecie, z czego 179 mln, to osoby, u których choroba jeszcze nie została zdiagnozowana. Do najbardziej podstawowych badań zalicza się również OB (odczyn Biernackiego). To badanie pozwalające wykryć stany zapalne związane ze zmianami stężenia białek we krwi: wzrostem stężenia białek ostrej fazy i immunoglobulin. Jest przydatne w diagnostyce chorób związanych ze stanem zapalnym, w tym tkanki łącznej (kolagenoz) i naczyń; chorób zakaźnych (głównie bakteryjnych), chorób nerek, chorób krwi i chorób nowotworowych, w tym chorób związanych z produkcją nieprawidłowych białek. Należy jednak pamiętać o przeciwwskazaniach do badań krwi.
Kontrola wątroby i tarczycy
Warto, nawet bez skierowania, wykonywać okresowe badania profilaktyczne stanu wątroby. Wczesne wykrycie nieprawidłowości pozwala szybciej wdrożyć skuteczne leczenie. Kondycję wątroby można sprawdzić za pomocą badań laboratoryjnych. Najważniejsze to tzw. próby wątrobowe: ASPAT, ALAT, bilirubina całkowita i białko całkowite. Wzrost aktywności ALT i AST może świadczyć o uszkodzeniu komórek wątroby w ostrych i przewlekłych chorobach wątroby, takich jak wirusowe zapalenia wątroby typu B i C, toksyczne uszkodzenie wątroby, marskość wątroby, ale również o niewydolności krążenia, zawale serca, mononukleozie zakaźnej i hipoksji.
Ważne jest również kontrolowanie czynności hormonu tarczycy. Za pracę gruczołu tarczycy odpowiada hormon TSH wytwarzany w przysadce mózgowej. Zmiany jego stężenia na zasadzie sprzężenia zwrotnego wiążą się ze zmianami poziomu hormonów wydzielanych przez tarczycę (trójjodotyroniny, tyroksyny). Jeśli gruczoł produkuje zbyt mało hormonów w stosunku do zapotrzebowania organizmu, mówimy o niedoczynności tarczycy, jeśli produkuje zbyt dużo hormonów, mówimy o nadczynności. Aby określić, z którym problemem w działaniu tarczycy mamy do czynienia, konieczne jest wykonanie badania poziomu TSH. Normy TSH dla dorosłej osoby wahają się w przedziale 0,4-4,0 mlU/l. Ale nie są stałe. Różnić się mogą w zależności od laboratorium wykonującego badanie czy chociażby wieku lub płci.
W ramach badań profilaktycznych dobrze ocenić również stężenie kreatyniny. Badanie jest przydatne w diagnostyce funkcji nerek i chorób przemiany materii. Kreatynina jest produktem przemian białka i jednym z głównych związków azotowych we krwi. Nie można również zapominać o lipidogramie. Profil lipidowy to badanie, które określa poziom cholesterolu całkowitego, frakcji cholesterolu LDL, HDL oraz trójglicerydów. Jest ważne w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, stanowiących główną przyczynę śmierci kobiet i mężczyzn na świecie.
Badania hormonalne dla kobiet i mężczyzn. Kiedy je wykonać? Poprzedni wpis 