Dolegliwości podczas współżycia seksualnego wciąż są dla wielu osób tematem tabu. Niektóre badania wskazują jednak, że ból podczas stosunku może odczuwać nawet 15% kobiet. Problem dotyczy również mężczyzn, choć panowie zmagają się z nim zdecydowanie rzadziej. Nie warto ignorować tego objawu, ponieważ może on świadczyć o poważnych chorobach, które wymagają pomocy lekarskiej. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się infekcje intymne, endometriozę lub zakażenia układu moczowego. Nie bez znaczenia są też aspekty psychologiczne oraz negatywne doświadczenia seksualne z przeszłości.
Ból podczas stosunku – co to takiego?
Ból podczas stosunku, który w literaturze fachowej nazywany jest także dyspareunią, znacznie obniża zadowolenie z życia seksualnego. Dolegliwości występują w okolicy narządów płciowych, miednicy lub podbrzusza i charakteryzują się różnym poziomem intensywności. Kobiety często określają je jako powtarzające się, ostre lub intensywne pieczenie, które uniemożliwia osiągnięcie satysfakcji ze zbliżeń. Choć problem wciąż znajduje się w sferze tabu, szacuje się, że może on dotyczyć nawet 15% kobiet, a większość z nich to panie w okresie okołomenopauzalnym. Jednak z tą przypadłością walczy nie tylko płeć piękna – mężczyźni także zmagają się z bólem podczas seksu, ale niechętnie się do niego przyznają. Wystarczy, że problem dotyczy tylko jednego z partnerów, aby znacznie pogorszyła się jakość ich życia seksualnego. Z tego powodu nie warto udawać, że wszystko jest w porządku – lepiej dotrzeć do przyczyny i znaleźć skuteczne rozwiązanie problemu.
Jakie są przyczyny bólu podczas stosunku?
Wiele osób ukrywa ból lub stara się go wytrzymać. Takie podejście może przynieść jednak dużo więcej szkody niż pożytku. Dolegliwości bólowe mogą wynikać z chorób, które wymagają interwencji lekarza, lub z aspektów psychologicznych – a te warto przepracować w ramach terapii.
Choroby
Jeśli odczuwasz ból w trakcie stosunku, w pierwszej kolejności upewnij się, czy nie jest on spowodowany poważniejszą chorobą. Na tej liście znajdują się m.in.:
- endometrioza;
- zapalenie układu moczowego (ZUM);
- zapalenie pęcherza moczowego;
- torbiele jajników;
- mięśniaki macicy;
- zespół jelita drażliwego;
- zapalenie narządów miednicy mniejszej;
- infekcje intymne i powodowane przez nie problemy, takie jak drożdżyca pochwy czy zapalenie pochwy;
- choroby przenoszone drogą płciową u kobiet i mężczyzn (np. kiła, rzeżączka, chlamydioza).
Szybka diagnoza i podjęcie właściwego leczenia z pewnością pomogą przywrócić zadowolenie z życia seksualnego.
Czynniki psychologiczne
U niektórych kobiet w trakcie zbliżenia dochodzi do spontanicznego zaciśnięcia mięśni macicy, które wywołuje ból. Ich pochwa jest nadmiernie sucha, a żadna gra wstępna nie pobudza ich na tyle, aby seks wiązał się wyłącznie z przyjemnością. W takich sytuacjach winne mogą okazać się negatywne doświadczenia z przeszłości, takie jak: gwałt, zbyt wczesna inicjacja lub wykorzystywanie seksualne. Najlepszym rozwiązaniem okazuje się konsultacja z seksuologiem lub psychoterapia – wszystko zależy od tego, jak głęboko zakorzeniony jest lęk przed zbliżeniem. Czynniki psychologiczne w równym stopniu dotyczą kobiet i mężczyzn.
Inne powody
Ból w trakcie seksu może mieć wiele innych przyczyn, które nie wynikają bezpośrednio z chorób. Czasem objawia się on jako skutek uboczny chemioterapii, radioterapii lub histerektomii, czyli operacji usunięcia macicy. Niekiedy związany jest z wadliwą budową narządów płciowych męskich lub żeńskich. Czasem pojawia się w ciąży lub po porodzie, gdy kobieta miała nacinane krocze lub urodziła dziecko drogą cesarskiego cięcia. W niektórych sytuacjach przyczyną problemu okazuje się suchość pochwy, która pojawia się np. w okresie okołomenopauzalnym lub w trakcie karmienia piersią.
Ból podczas stosunku – do jakiego lekarza można się zgłosić i kiedy warto to zrobić?
Jeśli ból podczas stosunku powtarza się i znacznie zmniejsza satysfakcję ze zbliżeń, warto skonsultować się ze specjalistą. Panie powinny udać się na rutynową kontrolę do ginekologa, natomiast panowie muszą umówić się na wizytę do urologa. Nie warto czekać, aż dolegliwości będą się nasilały – w przypadku infekcji intymnych lub zapalenia układu moczowego warto działać szybko ze względu na groźne dla zdrowia powikłania (w przypadku ZUM jest to np. urosepsa).
Ból podczas stosunku – jakie badania należy zrobić?
Podczas kontroli u ginekologa najprawdopodobniej wykonane zostanie badanie ultrasonograficzne (USG), które ma za zadanie potwierdzić lub wykluczyć torbiele jajników oraz mięśniaki macicy lub rozwijającą się endometriozę. Jeśli zachodzi podejrzenie zapalenia układu moczowego, w pierwszej kolejności trzeba zrobić standardowe badanie moczu. Aby szybciej ustalić przyczynę stanów zapalnych dróg moczowo-płciowych, można także wykonać specjalne badanie genetyczne, które wykrywa DNA najczęstszych patogenów odpowiedzialnych za infekcje intymne. Takie testy mogą wykonać zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
Jak poradzić sobie z bólem i dyskomfortem podczas stosunku?
Ból podczas stosunku to dysfunkcja seksualna, którą warto leczyć. W pierwszej kolejności zalecane jest dotarcie do prawdziwej przyczyny problemu. Endometrioza wymaga wieloetapowego leczenia, natomiast zapalenie układu moczowego lub infekcję intymną wywołaną przez bakterie leczy się antybiotykami. Wyeliminowanie obaw natury psychologicznej jest możliwe dzięki właściwie dobranej psychoterapii. Do dodatkowych środków należą:
- preparaty na suchość pochwy, które poprawią poziom nawilżenia nie tylko w czasie seksu;
- lubrykanty – to żele intymne, które nawilżają pochwę bezpośrednio przed stosunkiem.
Oprócz tego warto zadbać o jakość gry wstępnej – jeśli partnerzy poświęcą dłuższą chwilę na czułe pieszczoty przed stosunkiem, ryzyko dolegliwości bólowych i dyskomfortu znacznie się zmniejszy.
Autor: Marta Drzazga
Bibliografia
- S. Majewski i in., Dermatozy i zakażenia okolic zewnętrznych narządów płciowych, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
- S. Jakima, Dysfunkcje seksualne. Poradnik dla lekarzy, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.
- A. Depko i in., Farmakologia zaburzeń seksualnych, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
Skąpy okres – jak wygląda i jakie są jego przyczyny? Poprzedni wpis 