Spis treści:
Ból, pieczenie, ucisk przy oddawaniu moczu to typowe objawy zakażenia układu moczowego. Problem jest dość powszechny, aczkolwiek nie powinien być ani trochę bagatelizowany. Nieleczona infekcja bakteryjna prowadzi do szeregu powikłań. W dodatku bolesne oddawanie moczu nie zawsze wiąże się wyłącznie z zakażeniem.
Dolegliwości układu moczowego są bardzo powszechne, szczególnie u kobiet. Ból przy oddawaniu moczu, pieczenie cewki moczowej, ucisk w nadbrzuszu są najczęściej objawami infekcji bakteryjnej układu moczowego. Większość stanów zapalnych wywołują bakterie, na co dzień żyjące w odbycie lub w pochwie. Niekiedy jednak ból układu moczowego jest związany z innymi dolegliwościami.
Ból przy oddawaniu moczu – infekcja układu moczowego
Najczęstszą przyczyną bólu przy oddawaniu moczu jest infekcja układu moczowego. Zapalenie pęcherza moczowego lub cewki moczowej jest zapaleniem bakteryjnym, powodującym częste oddawanie moczu, pieczenie i ból. Dodatkowo możesz odczuwać ucisk w dolnej części brzucha. Na tę chorobę częściej zapadają kobiety niż mężczyźni, a jest to związane z odmienną budową anatomiczną. Umiejscowienie cewki moczowej u kobiet znajduje się w pobliżu pochwy oraz odbytu, gdzie bytują patogeny sprzyjające zakażeniom. Jeśli dochodzi do zakażenia, warto podjąć jak najszybsze i odpowiednie leczenie, ponieważ drobnoustroje mogą przedostać się do nerek, co może doprowadzić do innej choroby – odmiedniczkowego zapalenia nerek. Jest to stan zapalny miedniczki oraz miąższu nerki. Charakteryzuje się gorączką, dreszczami, nudnościami, wymiotami i bólem w okolicy lędźwiowej. Niekiedy stan jest na tyle poważny, że dochodzi do powstawania blizn i upośledzenia funkcji narządu.
Na zapalenie pęcherza cierpią często kobiety w ciąży lub w okresie połogu ze względu na wzrost dziecka, który powoduje poszerzenie moczowodów, pęcherza i cewki moczowej. Taki stan sprzyja przemieszczaniu się bakterii i drobnoustrojów w układzie moczowym.
Zapalenie pęcherza pojawia się także w wyniku przeziębienia poprzez siedzenie na zimnej posadzce lub odsłanianie nerek w chłodniejsze dni.
Mężczyźni rzadziej cierpią na infekcje układu moczowego, jednak ich predyspozycja do zachorowania zwiększa się wraz z wiekiem w wyniku przerostu gruczołu krokowego, zwanego prostatą. Ponadto infekcje układu moczowego u mężczyzn mogą pojawiać się w przebiegu choroby wenerycznej.
W związku z ryzykiem powikłań, w przypadku zapalenia cewki moczowej lub pęcherza należy jak najszybciej podjąć odpowiednie leczenie.
Kamica układu moczowego
Kolejną przyczyną bólu przy oddawaniu moczu jest kamica układu moczowego. Kamica moczowa polega na powstawaniu złogów, popularnie określanych kamieniami nerkowymi. W zależności od lokalizacji złogów kamicę dzielimy na:
- nerkową, występującą w miedniczce i kielichach,
- moczowodową,
- pęcherza moczowego.
Do objawów klinicznych kamicy należą najczęściej: ból przy oddawaniu moczu, pieczenie cewki moczowej, napad kolki nerkowej (silny ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący do krocza i cewki moczowej), a nawet: nudności, wymioty, niedrożność jelit, krwiomocz.
Jakie są przyczyny kamicy układu moczowego? Z niektórych nierozpuszczonych substancji powstają drobne kryształki, które z czasem tworzą większe złogi. W wielu przypadkach składają się one ze szczawianów lub fosforanu wapnia.
Do rozwoju kamicy moczowej mogą się przyczyniać następujące zaburzenia i stany:
- z powodu przerostu krokowego mocz nie odpływa prawidłowo z obu nerek,
- w moczu znajdują się substancje, które przyczyniają się do powstawania złogów,
- pacjent cierpi na inne choroby, np. chorobę Leśniowskiego i Crohna,
- przyjmowane są zbyt duże dawki witaminy D lub preparaty z większą zawartością wapnia.
Mimo szeroko dostępnej diagnostyki nie da się jednoznacznie wskazać jednej przyczyny powstawania kamicy moczowej. Warto jednak codziennie jej zapobiegać poprzez odpowiednie nawodnienie i dobrze zbilansowaną, zdrową dietę.
Ból przy oddawaniu moczu a nowotwory
Dolegliwości przy oddawaniu moczu są częściej związane z infekcjami układu moczowego, lecz mogą także być objawem klinicznym niektórych nowotworów. Są to jednak bardzo rzadkie sytuacje. Do nowotworów, które objawiają się m.in. bólem przy oddawaniu moczu, należą:
- nowotwór cewki moczowej – bardzo rzadki, występujący głównie u mężczyzn po 50. roku życia. Objaw towarzyszący to m.in. krwiomocz oraz zatrzymanie oddawania moczu,
- rak pęcherza moczowego – wykazuje podobne objawy jak nowotwór cewki moczowej, czyli krwiomocz oraz zatrzymanie moczu.
Dla nowotworów układu moczowego charakterystyczny jest także ból w okolicy lędźwiowej i w podbrzuszu.
Diagnostyka bólu przy oddawaniu moczu
Podstawą w diagnostyce bólu przy oddawaniu moczu jest wywiad lekarski. Specjalista kieruje na odpowiednie badania, stawia diagnozę i wdraża odpowiednie leczenie. Podstawowa diagnostyka obejmuje badanie moczu, który analizowany jest pod kątem wystąpienia infekcji układu moczowego. W moczu sprawdza się także obecność czerwonych krwinek, które określą lub wykluczą początkowe stadium raka albo cukrzycy. Kolejnym badaniem wykonywanym przez lekarza jest USG. Dzięki niemu można stwierdzić, czy są jakieś kamienie lub inne blokady w obrębie nerek i pęcherza.
W przypadku szerszej diagnostyki lekarz może zlecić cystoskopię, która pomaga wykryć wczesne oznaki raka, infekcję oraz przyczynę zablokowania cewki moczowej. Badanie częściej wykonuje się u mężczyzn. Polega na wprowadzeniu cienkiej, elastycznej rurki przez cewkę moczową do pęcherza. Cała procedura trwa nie dłużej niż 15 minut i wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym.
Jeśli czujesz parcie, ból lub kłucie przy oddawaniu moczu, warto udać się niezwłocznie do lekarza, który przeprowadzi dokładny wywiad, zleci badania i postawi diagnozę. Choroby układu moczowego nie powinny być lekceważone, ponieważ nieleczone mogą prowadzić do szeregu powikłań.
Autor: Marta Skrzypek
Bibliografia
- A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika, Wydawnictwo MP, Kraków 2015.
- J. Górnicka, Choroby układu moczowego, Wydawnictwo AWM, Warszawa 2012.
