Borowina lecznicza – co to jest? Na co pomaga?

Borowina to rodzaj torfu o niezwykle dobroczynnych właściwościach leczniczych. Jej zastosowanie w lecznictwie sięga początku XIX wieku i do dziś stosuje się ją jako preparat na uciążliwe dolegliwości. Zabiegi z zastosowaniem borowiny są niezwykle popularne w sanatoriach, uzdrowiskach, ośrodkach rehabilitacyjnych, a także w salonach kosmetycznych.

Borowina jest często stosowana pomocniczo w leczeniu stanów zapalnych, schorzeń kości, a także mięśni i stawów. Działa estrogennie, stymulując czynność jajników i wspomagając leczenie chorób kobiecych. Torf borowinowy jest najczęściej wykorzystywany jako okład lub kąpiel lecznicza.

Czym jest borowina lecznicza?

Borowina lecznicza to rodzaj specjalnego torfu, który można kupić w aptekach i sklepach zielarskich. Powstaje w wyniku rozkładu roślin w wilgotnym środowisku, gdzie nie ma dostępu powietrza. Tak powstała masa torfowa zawiera bogate kwasy organiczne i sole mineralne. Torf w postaci naturalnej jest gruboziarnisty i nie nadaje się do zabiegów kosmetycznych.

Borowinę przed zastosowaniem dzieli się w drobne ziarna. Następnie miesza się je z wodą, po czym powstaje papka torfowa. Produkt w tej postaci wykorzystuje się w lecznictwie uzdrowiskowym oraz w kosmetyce. Z torfu można także uzyskać gładką pastę borowinową. Wykorzystuje się ją do produkcji szamponów do włosów, preparatów do okładów lub soli kąpielowych.

W Polsce znajdują się spore złoża borowinowe i ze względu na wyjątkowy skład borowina jest także określana jako „czarne złoto”.

W skład borowiny wchodzą:

kwasy huminowe,
bituminy,
białka,
żywice,
mikro- i makroelementy,
sole,
krzemionka,
glinka,
żelazo.

Dzięki tak bogatemu składowi borowina ma niezwykłe właściwości lecznicze. Jej związki działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo. Wpływają ponadto stymulująco na przemianę materii oraz dotleniają tkanki. Borowina jest również bogata w substancje czynne biologicznie, takie jak enzymy, antybiotyki i hormony.

Borowina – właściwości lecznicze

Borowina znajduje doskonałe zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Odmładza, wygładza zmarszczki, zwęża pory, a także jest niezwykle skuteczna w pielęgnacji włosów.

Okłady borowinowe bardzo dobrze działają na rwę kulszową, której charakterystycznym objawem jest silny, uporczywy, promieniujący do pleców ból. Borowinę kładzie się w okolicę lędźwi, co pomaga w złagodzeniu dolegliwości. Torf borowinowy jest również zbawienny w przypadku zapalenia i zwyrodnienia stawów. Podstawą w leczeniu są badania i farmakologia, ale okłady borowinowe pomagają złagodzić ból.

Borowina pomaga także w leczeniu:

stanów zapalnych kości, stawów i mięśni,
chorób układu krążenia, takich jak miażdżyca i związanych z nią zwężeniem naczyń,
chorób układu nerwowego, np. niedowładu kończyn,
schorzeń reumatycznych,
obrzęków po złamaniach i stłuczeniach,
chorób układu pokarmowego, np. zapaleniu jelit lub wrzodów żołądka,
stanów po operacjach ginekologicznych.

Stosowanie borowiny – przeciwwskazania

Choć borowina ma niezwykłe właściwości lecznicze, istnieje kilka wyjątków, kiedy jej stosowanie jest niewskazane.

Przeciwwskazaniami do stosowania borowiny są:

żylaki,
niestabilne ciśnienie,
ostre stany zapalne,
krwawienie z dróg rodnych,
choroba wieńcowa,
niewydolność krążeniowa,
niewydolność oddechowa,
nowotwór,
ciąża,
zbyt młody wiek (nie zaleca się stosowania borowiny przez osoby poniżej 25 roku życia),
nadczynność tarczycy,
przewlekłe osłabienie organizmu.

Mimo że borowina jest produktem naturalnym, jej właściwości nie są wskazane dla każdego. Jeśli nie masz pewności co do jej stosowania, zawsze warto sięgnąć po poradę lekarską.

Jak stosować borowinę?

Jednym z najbardziej popularnych zastosowań borowiny są kąpiele lecznicze. Ten rodzaj zabiegu wykonywany jest głównie w uzdrowiskach i sanatoriach. Jak przygotowuje się taką kąpiel? Woda powinna mieć temperaturę około 40–45℃. Osoby, które mają problemy z układem krążenia, nie powinny zanurzać całego ciała, a jedynie stosować półkąpiele od pasa w dół lub nasiadówki. Kąpiel borowinowa odbywa się w dużej wannie wypełnionej ciepłą gęstą papką, która powstaje po dodaniu około 120–150 kg torfu z wodą. Pacjent zanurza się w gęstej mazi, a cała kąpiel doskonale pobudza skórę do lepszego krążenia i metabolizmu. Organizm usuwa zbędne produkty przemiany materii i wchłania drogocenne składniki do organizmu przez skórę.

W warunkach domowych lepiej stosować miejscowe okłady borowinowe, które przykłada się na bolące części ciała. Taki produkt, najczęściej w postaci pasty, można kupić w aptekach lub sklepach zielarskich. Najwygodniejsze będą jednak plastry borowinowe do użytku zewnętrznego. Są to okłady do jednorazowego stosowania na skórę. Taki plaster wystarczy zanurzyć w gorącej wodzie na około 15 minut, a po wyciągnięciu wystarczy zdjąć folię ochronną i przykryć bezpośrednio chore lub obolałe miejsce. Następnie należy ciało okryć kocem i pozostawić plaster na 30 minut. Efekt zauważalny jest po około 10 dniach codziennego stosowania, po czym należy zrobić przerwę.

Stłuczenia i stany zapalne należy traktować zimnymi okładami z borowiny, ponieważ ciepło może nasilać objawy.

Borowina ma także swoje zastosowanie w kosmetyce. Z torfu wytwarza się żele, mydła, sole do kąpieli, kremy, maski i peelingi o właściwościach oczyszczających i regenerujących. Kosmetyki z borowiną odżywiają, uelastyczniają i ujędrniają skórę. Ich składniki działają antyoksydacyjne, przez co hamują procesy starzenia się skóry.

Autor: Marta Skrzypek

Bibliografia

S. Górska, M. Pijanowska, Zastosowanie borowiny w rehabilitacji i odnowie biologicznej, „Gerontologia Współczesna” 2014, nr 4, s. 176–179.
E. Głyda, T. Opala, T. Olejniczak, K. Chmaj-Wierzchowska, Leczenie uzdrowiskowe chorób kobiecych, „Medycyna Rodzinna” 2004, nr 3, s. 131–134.