Co może oznaczać bulgotanie w brzuchu?

Bulgotanie w brzuchu powstaje na skutek zaburzeń pracy jelit. Dolegliwość ta często występuje wraz z innymi objawami. Epizodyczny dźwięk bulgotania nie powinien być powodem do niepokoju. Przewlekłe dolegliwości warto jednak skonsultować z lekarzem, gdyż mogą one wskazywać na choroby układu pokarmowego.

Objawy bulgotania w brzuchu

Bulgotanie w brzuchu w zależności od przyczyny może mieć charakter epizodyczny lub przewlekły. W wielu przypadkach dolegliwości towarzyszą: uczucie pełności, ból brzucha, bolesne wzdęcia, gazy, nudności. Głośne odgłosy przelewania w jelitach są wyraźnym sygnałem od organizmu o stanie chorobowym. Bardzo często dolegliwości pojawiają się wieczorem, a bagatelizowane, stają się intensywne i utrudniają zasypianie.

Przyczyny bulgotania w brzuchu

Odgłos bulgotania w brzuchu może mieć wiele przyczyn. Najczęściej łagodne przelewanie w jelitach jest oznaką głodu. Może występować również chwilę po spożyciu pokarmu lub wypiciu dużej ilości wody. Słyszalne wówczas odgłosy jelit powstają na skutek motoryki narządu i przemieszczania się treści pokarmowej. Bulgotanie w brzuchu bardzo często poprzedzają gazy, szczególnie jeśli zalegają w jelitach przez dłuższy czas. Te powstające dźwięki są oznaką naturalnych ruchów robaczkowych jelit. Do nadmiernego przelewania w brzuchu dochodzi również na skutek zatrucia pokarmowego. Wówczas bulgotanie występuje wraz z biegunką lub wymiotami.

Czym innym jest bulgotanie w brzuchu o charakterze przewlekłym, które pojawia się natychmiast po zjedzeniu określonego posiłku. Dolegliwość jest intensywna, a dodatkowo towarzyszą jej bolesne wzdęcia i gazy. W takim przypadku możemy podejrzewać stan chorobowy.

Jedną z najczęstszych przyczyn bulgotania w brzuchu są nietolerancje pokarmowe. Towarzyszą im również inne objawy, których intensywność zależy zarówno od rodzaju, jak i od stopnia zaawansowania. Nadwrażliwość pokarmowa w przeciwieństwie do alergii pokarmowej ma podłoże nieimmunologiczne. Wskazuje się na kilka przyczyn nietolerancji. Są to m.in.: brak enzymów rozkładających węglowodany, choroby układu pokarmowego, częste zakażenia bakteryjne, zaburzenia gospodarki hormonalnej, choroby tarczycy, choroby wątroby, insulinooporność, reumatoidalne zapalenie stawów, SIBO, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego. W przebiegu nietolerancji pokarmowych pacjent oprócz objawu bulgotania w brzuchu zgłasza bolesne wzdęcia, gazy, ból brzucha, zatwardzenie lub biegunkę. W przebiegu niektórych nietolerancji pojawia się również problem rozdrażnienia, nadmierna senność, brak energii, problemy z koncentracją, nerwowość.

Najczęściej diagnozowaną nietolerancją jest nadwrażliwość na laktozę lub fruktozę. Bulgotanie w brzuchu o podłożu chorobowym występuje natychmiast po spożyciu pokarmu, a rozwijające się dolegliwości stają się coraz bardziej uciążliwe. Ciężka postać nietolerancji uniemożliwia choremu normalne funkcjonowanie. Warto dodać, iż ulgi nie przynosi zażycie leków rozkurczowych lub naparu ziołowego. W skrajnych przypadkach nietolerancji pokarmowej bulgotanie poprzedza nagłą i często niekontrolowaną biegunkę, która pojawia się zaraz po spożyciu pokarmu.

Diagnostyka i leczenie bulgotania w brzuchu

Diagnostyka i leczenie bulgotania w brzuchu zależy od przyczyny, która je wywołuje. W przypadku epizodycznych objawów warto pomyśleć o modyfikacji żywienia i wdrażaniu zdrowych nawyków. Jeśli przelewanie w brzuchu i gazy pojawiają się na skutek łapczywego jedzenia, należy dokładnie przeżuwać kęsy. Odciążeniem dla żołądka i jelit będzie spożywanie 5 średnich wielkościowo posiłków zamiast 3 większych. Warto postawić na żywność lekkostrawną i zminimalizować spożycie cukru (szczególnie słodyczy i wyrobów cukierniczych), tłuszczów zwierzęcych i warzyw wzdymających. Zamiast po soki należy sięgać po czystą wodę.

Przewlekłą dolegliwość o dużym nasileniu, która wpływa na pogorszenie jakości życia i samopoczucia, należy skonsultować z lekarzem, najlepiej ze specjalistą gastrologii. Diagnostyka w kierunku rozpoznania zaburzeń pracy jelit jest złożona. Lekarz może zlecić wykonanie badań laboratoryjnych, m.in. morfologii, testów na alergie pokarmowe. Pomocne w diagnostyce są również testy wodorowo-oddechowe, stosowane m.in. do wykrycia nietolerancji fruktozy, laktozy czy SIBO. W niektórych przypadkach przeprowadzane są badania obrazowe: USG, tomografia komputerowa, gastroskopia.

Leczenie nietolerancji pokarmowych polega przede wszystkim na eliminacji z diety pokarmów nietolerowanych. Pacjentom ze zdiagnozowanym SIBO zalecana jest złożona terapia: antybiotykoterapia, probiotykoterapia i dieta eliminacyjna. Nietolerancja laktozy lub fruktozy nie jest wyleczalna. Jedyną skuteczną metodą wyciszenia nadwrażliwości organizmu na te składniki pokarmowe okazuje się dieta eliminacyjna, całkowicie wykluczająca produkty zawierające cukry.

Autor: Emilia Kruszewska