Chlorki w surowicy – interpretacja wyników badań

Badanie poziomu chlorków w surowicy jest wykonywane w diagnostyce zaburzeń elektrolitowych i kwasowo-zasadowych. Pomiar warto zrobić kontrolnie przynajmniej raz w roku. Szczególnym wskazaniem do badania jest podejrzenie m.in. kwasicy metabolicznej lub oddechowej, choroby Cushinga czy chorób nerek. Badanie najlepiej wykonywać na czczo.

Czym są chlorki w surowicy?

Chlorki, właściwie jony chlorkowe, to ujemnie naładowane jony należące do elektrolitów. Występują w płynach i tkankach organizmu. Wraz z pozostałymi elektrolitami odpowiadają za równowagę wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową.

Funkcja chlorków w organizmie

Chlorki są niezbędne do zachowania jakichkolwiek procesów życiowych. Do ich głównych funkcji należy regulacja poziomu nawodnienia organizmu i zapewnienia właściwego przepływu wody pomiędzy komórkami ciała. Utrzymując prawidłowy poziom nawodnienia, wpływają na funkcjonowanie nerek i układu moczowego. Chlorki odpowiadają również za transport składników odżywczych do komórek narządów. Ponadto uczestniczą w usuwaniu z komórek zbędnych składników metabolizmu i wpływają na prawidłowy proces ich wydalania. Chlorki są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, mięśniowego i trawiennego.

Co wpływa na poziom chlorków w surowicy?

Wpływ na poziom chlorków w surowicy ma wiele czynników. Głównym jest dieta, a właściwie ilość spożywanej soli i produktów, które ją zawierają, takich jak np.: wędliny, sery, chleb, ryby. Dieta wpływa więc na podaż chlorków do organizmu. Natomiast czynnikiem, który oddziałuje na redukcję chlorków, jest np. potliwość. Osoby aktywne fizycznie lub mające problem z nadmierną potliwością tracą zwiększone ilości elektrolitów. Utrata jonów chlorkowych wzmaga się również podczas biegunki lub wymiotów.

Badanie poziomu chlorków w surowicy

Badanie poziomu chlorków w surowicy polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Nie jest wymagane specjalne przygotowanie. Pamiętaj jednak, aby na badanie zgłosić się w godzinach porannych na czczo. Ostatni posiłek poprzedniego dnia należy spożyć najpóźniej o godzinie 18. Tuż przed badaniem wskazane jest wypicie szklanki niegazowanej wody.

Wskazania do badania poziomu chlorków we krwi

Badanie chlorków warto wykonać kontrolnie raz w roku, razem z morfologią krwi. W celu przeprowadzenia rzetelnej analizy gospodarki elektrolitowej eksperci zalecają, aby oprócz poziomu chlorków wykonać całkowity panel elektrolitów, uwzględniający również poziom sodu, potasu i wodorowęglanów.

Wskazaniem do badania jest przewlekłe występowanie objawów wskazujących na zaburzenia gospodarki elektrolitowej, szczególnie przedłużających się wymiotów, przewlekłej biegunki, zaburzeń oddychania, zawrotów głowy, nawracających skurczów mięśni. Badanie poziomu chlorków jest przydatne również do monitorowania niektórych chorób, które mogą wpływać na zachwianie równowagi elektrolitów, jak np. choroby wątroby i nerek, nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność kory nadnerczy, niewydolność serca.

Przeciwwskazania do badania poziomu chlorków we krwi

Nie ma przeciwwskazań do badania poziomu chlorków w surowicy.

Norma chlorków we krwi

Zakres referencyjny chlorków we krwi wynosi 95–105 mmol/l. Normy mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium, które wykonuje pomiary. Dlatego odczytując wynik, należy sugerować się wartościami podanymi na karcie wyników.

Co oznaczają chlorki w surowicy poniżej normy?

Poziom chlorków poniżej normy jest stanem zaburzenia gospodarki elektrolitowej wynikającej m.in.:

• ze spożywania nadmiernych ilości wody;
• z niedoboru soli w diecie;
• z długotrwałych wymiotów;
• ze stanów zapalnych nerek;
• z chorób płuc;
• z choroby Addisona;
• z niewydolności serca;
• z zaburzenia gospodarki hormonalnej.

Do obniżenia poziomu chlorków we krwi może również dojść na skutek przyjmowania leków o działaniu moczopędnym. Warto wiedzieć, że chlorki tracisz także wraz z potem. W przypadku podejmowania intensywnych treningów uzupełnianie płynów samą wodą może nie być wystarczające. Charakterystycznym sygnałem zaburzenia gospodarki elektrolitowej w takiej sytuacji są: nadmierna senność, ból głowy, spadek ciśnienia, zawroty głowy. Jeśli więc jesteś osobą aktywną, pamiętaj, aby po treningach lub bardzo dużym wysiłku zadbać o uzupełnienie elektrolitów. Niski poziom chlorków jest wykrywany również u osób stosujących głodówki.

Co oznaczają chlorki w surowicy powyżej normy?

Wynik przekraczający zakres referencyjny wskazuje na zaburzenie gospodarki elektrolitowej, które może wynikać z:

• odwodnienia, np. w przebiegu długotrwałej biegunki;
• niewydolności nerek;
• nadczynności nadnerczy (np. w zespole Cushinga);
• nadczynności przytarczyc;
• kwasicy nerkowej lub cukrzycowej.

Do nadmiernego wzrostu chlorków we krwi może dojść również na skutek przyjmowania niektórych leków, a nawet zatrucia aspiryną. Podwyższony poziom chlorków jest wykrywany również u osób spożywających nadmierną ilość soli lub których dieta jest oparta na produktach typu fast food. Wysoki poziom chlorków może wynikać również z nieustabilizowanej cukrzycy.

Objawy zaburzenia poziomu chlorków we krwi

Zaburzony poziom równowagi elektrolitowej spowodowany niskim lub wysokim poziomem chlorków we krwi manifestuje objawy w postaci: zawrotów i bólu głowy, uczucia nadmiernego zmęczenia i senności, problemów z koncentracją, zaburzeń trawienia, drżenia mięśni.

Musisz wiedzieć, że zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom chlorków we krwi stanowi zagrożenie dla życia. Dlatego każdy wynik niemieszczący się w normie skonsultuj z lekarzem rodzinnym. Za wartości krytyczne uznaje się poziomy poniżej 80 mmol/l i powyżej 115 mmol/l.

Autor: Emilia Kruszewska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia

1. A. Karowicz-Bilińska, Woda i jej znaczenie dla organizmu kobiet, „Ginekologia Polska”, 2011, 82(6), s. 455–459.
2. J. Duława, Czynniki rozwoju kamicy nerkowej, „Forum Nefrologiczne”, 2009, 2(3), s. 184–188.
3. J. Jośko-Ochojska, L. Spandel, R. Brus, Odwodnienie osób w podeszłym wieku jako problem zdrowia publicznego, „Hygeia Public Health”, 2014, 49(4), s. 712–717.

Oceń artykuł