Choroba Duhringa: objawy i diagnostyka | Badania Krwi
26 września 2023

Choroba Duhringa – przebieg i rozpoznanie skórnej nietolerancji glutenu

choroba duhringa

Choroba Duhringa, inaczej opryszczkowate zapalenie skóry, manifestuje się zmianami skórnymi, które lokalizują się na nogach, pośladkach, barkach, skórze głowy i twarzy. Choroba Duhringa powoduje też objawy jelitowe. Podłożem schorzenia jest trwała nietolerancja glutenu. Jak przebiega diagnostyka i rozpoznanie choroby? 

Choroba Duhringa – co to za schorzenie?

Choroba Duhringa to schorzenie zaliczane do stosunkowo rzadko występujących podnaskórkowych dermatoz pęcherzowych (czyli występowania na skórze wykwitów pęcherzowych). W medycznej literaturze choroba funkcjonuje również jako opryszczkowate zapalenie skóry. Choroba Duhringa jest schorzeniem autoimmunologicznym, czyli powstałym na skutek nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego. Dotyka pacjentów w każdym wieku, ale pierwsze objawy pojawiają się najczęściej po 30 roku życia.

Przyczyny choroby Duhringa

Przyczyną choroby Duhringa jest trwała nietolerancja glutenu. W jej przebiegu spożycie prowadzi do uszkodzenia jelita cienkiego, tzw. enteropatii glutenozależnej. Według ekspertów choroba Duhringa kwalifikowana jest jako nietypowa (utajona) postać celiakii. Czynnikiem predysponującym do jej wystąpienia jest dziedziczenie pierwszego stopnia. Duże znaczenie w rozwoju choroby mają zaburzenia immunologiczne organizmu. Schorzeniu sprzyja też stan zaniku kosmków jelita cienkiego, które odpowiadają za procesy wchłaniania substancji odżywczych. W przypadku dzieci, u których gluten w diecie włączono przed 5–6 miesiącem życia, ryzyko rozwoju choroby wzrasta dwukrotnie.

Choroba Duhringa – pierwsze objawy i rozwój schorzenia

Rozwój choroby Duhringa przede wszystkim manifestuje się objawami jelitowo-skórnymi. Dolegliwości mają postać nawrotową z okresami zaostrzenia. Charakterystyczne dla schorzenia są liczne wykwity. Zmiany skórne mają postać pęcherzy o napiętych pokrywach, grudek, bąbli pokrzywkowych i nadżerek. Wokół zmian pojawia się rumień. Chory odczuwa silny świąd i miejscowe pieczenie skóry. U osób dorosłych wykwity skórne symetrycznie lokalizują się na pośladkach, kolanach, łokciach, owłosionej skórze głowy, łopatkach. Zmiany mogą pojawiać się również na twarzy, a nawet na błonach śluzowych jamy ustnej. Natomiast u dzieci opryszczka zajmuje dolną część tułowia i uda. Zdarzają się również zmiany w okolicach narządów płciowych. W zależności od stopnia zaawansowania schorzenia i odpowiedzi immunologicznej organizmu choroba Duhringa może utrzymywać się przez określony czas lub całe życie.

Enteropatia glutenozależna u niektórych osób może mieć przebieg bezobjawowy. W 10% przypadków oprócz zmian skórnych rozwijają się objawy jelitowe w postaci biegunki, bólu brzucha, wzdęć. Zaburzenia wchłaniania pokarmu mogą również być przyczyną tłuszczowych stolców. Objawem choroby Duhringa, który jest wykrywany podczas badań laboratoryjnych, są niedobory witaminowe i mineralne, m.in.: cynku, żelaza, kwasu foliowego, wapnia, magnezu, witaminy B12 i witaminy D. 

Wpływ diety na chorobę Duhringa

Dieta ma kluczowy wpływ na przebieg choroby Duhringa. Pamiętaj, że spożywanie produktów glutenowych, nawet w minimalnych ilościach, nasila objawy choroby lub przyczynia się do jej nawrotu i zaostrzenia. 

W jakich produktach występuje gluten? Należy wymienić:

  • produkty zbożowe – mąki, płatki, makarony, otręby, kasze, skrobia z pszenicy, produkty żytnie i jęczmienne;
  • mleko i produkty mleczne – mleczne napoje roślinne zawierające słód jęczmienny;
  • słodycze i desery – wypieki cukiernicze zawierające słód jęczmienny;
  • zupy – zaprawiane mąką i zawierające produkty mączne, np. makarony, kluski, zupy w proszku typu instant; 
  • napoje – kawę zbożową, piwo, alkohole żytnie, napoje zawierające słód ze zbóż glutenowych. 

Eksperci wskazują ponadto na prowokacyjny wpływ nadmiaru jodu na pojawianie się zmian skórnych. Jod może zarówno pochodzić z żywności (np. ryb morskich, jajek), jak i znajdować się w składzie niektórych leków i suplementów. 

Czy zmiany skórne w chorobie Duhringa są zaraźliwe?

Powinieneś wiedzieć, że pojawiające się w przebiegu choroby Duhringa zmiany skórne nie są zakaźne. Schorzenie ma podłoże genetyczne, a obecność opryszczki jest skutkiem spożywania glutenu. Zmiany skórne nie przenoszą się z człowieka na człowieka przez dotyk. 

Choroba Duhringa – diagnostyka i rozpoznanie 

Diagnostyka choroby Duhringa jest złożona. Wstępne rozpoznanie opiera się o wywiad lekarski, ocenę objawów klinicznych i analizę zmian skórnych. Lekarz stawia podejrzenie choroby Duhringa pod warunkiem występowania charakterystycznych zmian grudkowo-pęcherzykowych. Są one podstawą do rozszerzenia diagnostyki o badania laboratoryjne. 

W celu potwierdzenia choroby Duhringa konieczne jest oznaczenie poziomu przeciwciał charakterystycznych dla nietolerancji glutenu. Wskazane jest wykonanie badania metodą IFF, które potwierdza opryszczkowe zapalenie skóry i wyklucza inne choroby pęcherzowe. Badanie nie wymaga od pacjenta szczególnego przygotowania. Test powinien być wykonany w godzinach porannych, na czczo. Pamiętaj jednak, aby na 3 dni przed badaniem powstrzymać się od picia alkoholu, kawy i herbaty. Ich spożywanie tuż przed badaniem może wpłynąć na wiarygodność wyniku. 

W przypadku występowania rozległych zmian skórnych lekarz może zlecić dodatkowo wykonanie badania histopatologicznego. Polega ono na pobraniu wycinka ze skóry, a następnie na ocenie materiału pod mikroskopem. Diagnostyka choroby Duhringa powinna uwzględniać również badanie endoskopowe. Polega ono na pobraniu wycinków jelita cienkiego. Procedura umożliwia wykrycie ewentualnych zmian w nabłonku jelita, które są charakterystyczne w przebiegu enteropatii glutenozależnej. Badanie jest tym bardziej pomocne, jeśli przebiega ona skąpoobjawowo. Analizę wyników badań uzupełnia ocena jakości stosowanej przez pacjenta diety i jej wpływu na nasilenie objawów. 

Z jakim lekarzem skonsultować wyniki badań?

Wyniki badań diagnostyki choroby Duhringa należy konsultować z gastroenterologiem, czyli specjalistą od chorób układu pokarmowego. 

Dlaczego należy diagnozować chorobę Duhringa?

Diagnostyka w rozpoznaniu choroby Duhringa jest bardzo ważna, gdyż wpływa na rokowanie i proces leczenia. Wcześnie rozpoznana zwiększa szanse chorego na powrót do normalnego funkcjonowania bez dotkliwych, nawracających objawów. Warto wiedzieć, że zdiagnozowanie choroby Duhringa i wdrożenie leczenia minimalizuje ryzyko powikłań.

Czy choroba Duhringa jest niebezpieczna?

Choroby Duhringa nie należy bagatelizować, gdyż grozi poważnymi powikłaniami, np. dysfunkcją jelita cienkiego, a nawet rozwojem chłoniaka jelita cienkiego. Dlatego wszelkie niepokojące objawy wynikające z nietolerancji glutenu powinny być diagnozowane, a wyniki badań konsultowane z lekarzem. 

Czy choroba Duhringa jest dziedziczna?

Choroba Duhringa ma podłoże genetyczne, a więc jej wystąpienie może być uwarunkowane dziedziczeniem. Ryzyko wystąpienia schorzenia u dziecka zwiększa zdiagnozowana celiakia u jednego z rodziców. Co jednak istotne, celiakia rodzica nie oznacza konieczności dziedziczenia choroby przez dziecko. 

 

Autor: Emilia Kruszewska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia: 

  1. M. Pawlaczyk i in., Leczenie dietetyczne w celiakii i opryszczkowatym zapaleniu skóry, „Farmacja Współczesna” 2012, nr 5, s. 9–20.
  2. K. Juczyńska i in., Opryszczkowate zapalenie skóry w nietypowym obrazie klinicznym, „Forum Dermatologicum” 2016, nr 2(1), s. 38–40.
Oceń artykuł

O Autorach