Ciągłe mdłości – jaka może być ich przyczyna?

Mdłości (nudności) to uczucie dyskomfortu w żołądku, które często łączy się z potrzebą zwymiotowania. Tę przypadłość doskonale znają przyszłe mamy i osoby cierpiące na chorobę lokomocyjną. Jest ona jednym z pierwszych objawów zatrucia pokarmowego, choć może występować w przebiegu wielu innych chorób. Podpowiadamy, jakie badania zrobić w przypadku ciągłych mdłości, które zmniejszają komfort Twojego codziennego życia.

Mdłości – co to takiego? 

Mdłości (lub też nudności) to powszechnie znana dolegliwość ze strony układu pokarmowego. Ludzie opisują ją zazwyczaj jako dyskomfort w żołądku, połączony z potrzebą zwymiotowania, choć nudności i wymioty nie zawsze idą w parze. Przypadłość ta nie powoduje bólu, ale jest bardzo nieprzyjemna i może w znacznym stopniu utrudniać codzienne funkcjonowanie. Mdłości same w sobie nie są chorobą, lecz objawem określonego stanu lub schorzenia.

Nudności rzadko występują samodzielnie. Zazwyczaj towarzyszą im dodatkowe symptomy, takie jak: 

• zwiększona potliwość, 
• obniżone ciśnienie krwi, 
• zawroty głowy, 
• osłabienie, 
• bladość skóry,
• ślinotok. 

Jeśli osoba cierpiąca na mdłości zwymiotuje, dyskomfort w żołądku znika. Dlatego najbardziej uciążliwą postacią wydają się ciągłe mdłości bez wymiotów. 

Kiedy pojawiają się mdłości?

Mdłości mogą pojawić się po zjedzeniu konkretnej potrawy, po spożyciu nadmiernej ilości alkoholu lub w wyniku stresu przed ważnym wydarzeniem. Zmaga się z nimi większość przyszłych mam na początkowym etapie ciąży – poranne mdłości i wymioty często pojawiają się jeszcze przed wykonaniem testu ciążowego i są wynikiem zwiększonej aktywności hormonu beta hCG, który sprawia, że kobieta staje się bardziej wrażliwa na zapachy, a jej układ trawienny pracuje inaczej (wolniej) niż zwykle. Nudności są wymieniane również jako jeden z wielu objawów PMS, czyli zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Nudności to główny objaw choroby lokomocyjnej, która oznacza brak równowagi między subiektywnym postrzeganiem ruchu a sygnałami odbieranymi przez błędnik. Osoba, która zmaga się z tym schorzeniem, odczuwa mdłości podczas podróży dowolnym środkiem transportu. Bez wsparcia odpowiednimi lekami nawet najkrótsza wyprawa samochodem może stać się prawdziwą udręką. 

Mdłości i wymioty to naturalna reakcja ludzkiego organizmu na zatrucie pokarmowe. Dyskomfort w żołądku, który odczuwasz po spożyciu nieświeżej potrawy, ma prowadzić do wydalenia szkodliwych substancji z organizmu. Ten sam mechanizm działa w przypadku zatrucia alkoholowego, gdy organizm pozbywa się trucizny.

Mdłości – kiedy stają się problemem?

Jeśli mdłości występują epizodycznie i są reakcją na znany, łatwy do zidentyfikowania czynnik, np. nieświeżą potrawę czy ogromny stres, nie stanowią raczej powodu do niepokoju. Dolegliwość ta staje się problemem, który domaga się dokładniejszej diagnostyki wtedy, gdy nudności występują codziennie, są bardzo silne lub towarzyszą im dodatkowe objawy, takie jak silny ból lub zawroty głowy czy omdlenia. W takiej sytuacji ta pozornie niewinna dolegliwość może wskazywać na poważną chorobę. 

Ciągłe mdłości bez wyraźnej przyczyny to sytuacja, której nie możesz bagatelizować. Sprawdź, z czego mogą wynikać przewlekłe nudności i od czego zacząć diagnostykę problemu.

Z czego mogą wynikać ciągłe mdłości? Przyczyny

Jeśli zjesz coś nieświeżego, masz chorobę lokomocyjną lub jesteś w ciąży, przyczyna nudności jest jednoznaczna. Jednak gdy żadna z tych sytuacji Ciebie nie dotyczy, uważnie obserwuj swój organizm, zgłoś się na badania lub skonsultuj się z lekarzem.

Ciągłe mdłości mogą świadczyć o poważnych chorobach, takich jak: guz mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, udar mózgu, migrena, choroby trzustki, kamica nerkowa czy zapalenie opon mózgowych. Pojawiają się także w stanach nagłych, np. po urazie głowy, na skutek wstrząśnienia mózgu, w trakcie krwotoku podpajęczynówkowego czy jako jeden z objawów zawału serca. Bardzo często wiążą się ze schorzeniami dotyczącymi przewodu pokarmowego, np. z infekcjami układu trawiennego, chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, refluksem przełyku, niedrożnością jelit czy wirusowym zapaleniem wątroby (WZW). 

Mdłości pojawiają się także jako objaw chorób psychosomatycznych, takich jak depresja czy anoreksja, lub efekt życia w przewlekłym stresie i napięciu. Do mniej oczywistych, ale również możliwych przyczyn nudności należą: zapalenie ucha, przewlekłe zapalenie zatok czy niedobór sodu. Na dyskomfort w żołądku skarżą się również pacjenci onkologiczni w trakcie chemioterapii. 

Ciągłe mdłości u dziecka – co mogą oznaczać?

Mdłości u dziecka są najczęściej oznaką zatrucia pokarmowego lub choroby lokomocyjnej. Jeśli pojawiają się często, należy poszukać ich głównej przyczyny, która może leżeć w chorobach układu pokarmowego – w infekcjach, w refluksie, rzadziej w chorobie wrzodowej żołądka czy w wirusowym zapaleniu wątroby (WZW). Jeśli dziecko uderzy się w głowę, mdłości, wymioty oraz apatyczność to objawy, z którymi bezwzględnie trzeba zgłosić się do lekarza jeszcze tego samego dnia. Symptomy te mogą świadczyć o wstrząśnieniu mózgu, które niesie ze sobą poważne powikłania.

Od czego zacząć diagnostykę ciągłych mdłości?

Jeśli nie jesteś w stanie zidentyfikować przyczyny ciągłych mdłości, nie szukaj po omacku, ale zgłoś się na odpowiednie badania. Diagnostykę przewlekłych nudności rozpocznij od zweryfikowania swoich nawyków żywieniowych i stylu życia. Zrezygnuj z ciężkostrawnych i tłustych potraw i zawsze sprawdzaj daty przydatności do spożycia produktów, które zjadasz. Unikaj jedzenia w biegu, „połykania” dużych kawałków jedzenia bez przeżuwania czy nakładania na talerz zbyt obfitych porcji. Zrezygnuj również z używek – przede wszystkim z alkoholu i papierosów – ponieważ regularny kontakt z nimi niekorzystnie wpływa na kondycję układu pokarmowego. 

Jeśli przewlekłe nudności nie mijają na skutek zmiany trybu życia na zdrowszy, udaj się do lekarza, aby poszukać przyczyny problemu. Możesz zacząć od lekarza rodzinnego lub internisty, który skieruje Cię na odpowiednie badania i podpowie, z jakim specjalistą najlepiej skonsultować problem. Gdy mdłości wynikają z nieprawidłowej pracy układu pokarmowego, pomocny będzie gastroenterolog, a jeśli mdłościom towarzyszą dolegliwości ze strony układu nerwowego, dalsza diagnostyka powinna odbyć się pod okiem neurologa.

Pamiętaj, że dodatkowe objawy świadczące o stanie nagłym (np. silny ból głowy, omdlenia) wymagają przyspieszonej diagnostyki, która powinna odbyć się w szpitalu. 

Jakie badania zrobić w przypadku ciągłych mdłości?

Aby ustalić przyczynę ciągłych mdłości, zacznij od podstawowych i szczegółowych badań krwi. E-Pakiet brzuszny zawiera najistotniejsze badania laboratoryjne z krwi, kału i moczu, które warto wykonać nie tylko przy nawracających mdłościach, ale także przy innych dolegliwościach ze strony układu pokarmowego, np. utracie apetytu, nieuzasadnionym spadku masy ciała czy przewlekłych biegunkach lub zaparciach. Seria badań uwzględnia kontrolę takich parametrów jak: OB, CRP, próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, bilirubina, GGTP), lipaza, amylaza, Helicobacter pylori IgG, kalprotektyna w kale etc.

W niektórych przypadkach wskazane są badania obrazowe, np. USG jamy brzusznej lub gastroskopia. Jeśli ciągłe mdłości wiążą się z nieprawidłowościami w funkcjonowaniu układu nerwowego, konieczne będzie wykonanie elektroencefalografii (EEG) lub tomografii komputerowej (TK) głowy. 

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

1. A. Szczeklik. Interna Szczeklika. Mały podręcznik, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
2. R. Sonnenschmidt (tłum. P. Lewiński), Narządy trawienne, Wydawnictwo Vital, Białystok 2019.
3. S. Leszczyński i in., Diagnostyka obrazowa – układ trawienny, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
4. W. Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.

Oceń artykuł