Co jeść przy zespole leniwego jelita?

Zaparcia, ból brzucha, uczucie pełnego brzucha – to tylko niektóre objawy leniwych jelit. Utrudniają one codzienne funkcjonowanie i pogarszają samopoczucie. Dolegliwość może dotknąć każdego, dlatego warto wiedzieć, jak ważna jest odpowiednia dieta i regularna aktywność fizyczna. Dowiedz się, co powoduje rozleniwienie się jelit i jak można sobie z nim poradzić za pomocą diety. 

Na czym polega zespół leniwego jelita?

Leniwe jelita łatwo rozpoznać po zaparciach i bólu podczas wypróżniania. Zazwyczaj wynikają one ze spowolnionej perystaltyki jelit. Najczęściej dolegliwości te są spowodowane źle zbilansowaną dietą, ubogą w błonnik pokarmowy, lub niewystarczającą aktywnością fizyczną. 

Jelito leniwe może występować w sytuacji nadużywania narkotyków czy w przebiegu niektórych chorób układu pokarmowego, takich jak zespół jelita drażliwego (IBS) czy celiakia. Jelita mogą się rozleniwiać także podczas wstrzymywania skorzystania z toalety. Problemy z wypróżnieniem mogą również wystąpić podczas przyjmowania leków na tarczycę lub choroby serca.

Jak rozpoznać leniwe jelita?

Leniwe jelita w początkowej fazie mogą objawiać się problemami ze strony układu pokarmowego. Charakterystycznymi objawami są: wzdęty brzuch, uczucie pełności, w szczególności po posiłku, głośne przelewanie i ból zlokalizowany w okolicy brzucha. Wraz z upływem czasu i lekceważeniem pierwszych objawów dolegliwości stają się coraz częstsze i bardziej uciążliwe. Warto wtedy wykonać badanie, które pozwoli ustalić, czy dolegliwości nie są spowodowane zakażeniem bakteryjnym.

Należy poszukać przyczyny problemów z wypróżnieniem. Stosowanie środków przeczyszczających jest rozwiązaniem krótkotrwałym. Można się nimi jednorazowo wspomóc, ale nie w przypadku, kiedy problemy z jelitami trwają dłuższy czas. Nadmierne stosowanie środków przeczyszczających podrażnia jelita i jeszcze bardziej je rozleniwia. Na problemy z funkcjonowaniem układu pokarmowego i wydalniczego wpływa także samopoczucie, w szczególności po spożyciu posiłku. Jeśli po każdym daniu pojawia się ból brzucha, niestrawność, uczucie ciężkości, należy rozpocząć diagnostykę. 

Dieta na rozleniwione jelita

W walce z syndromem jelita leniwego bardzo ważny jest odpowiedni sposób odżywiania się. Aby wprowadzić zmiany, należy przyjrzeć się także swojemu nawodnieniu. Zaparcia często występują z powodu nieodpowiedniego picia wody. Jelita do prawidłowego funkcjonowania potrzebują nawodnienia, dlatego zbyt mała podaż wody w diecie może być przyczyną zaparć czy bólu brzucha. Powoduje również senność, ból głowy i spadek koncentracji. 

W diecie na leniwe jelita nie powinno zabraknąć błonnika pokarmowego. Ułatwia on i reguluje pracę jelit. Ponadto zwiększa objętość kału, ułatwiając wydalanie go. Wiele osób spożywa za mało błonnika, stąd cierpi na problemy z jelitami. Odpowiednia kompozycja diety pozwala pozbyć się tych dolegliwości. 

Zła praca jelit często wynika z trybu życia. Pośpiech, mało czasu na jedzenie powoduje wiele problemów. W diecie na leniwe jelita bardzo ważne jest spożywanie regularnych posiłków. Należy dokładnie przeżuwać każdy kęs. Podczas jedzenia zaleca się rezygnację z tzw. rozpraszaczy, czyli telewizora czy smartfona. Dobrym rozwiązaniem jest spożywanie posiłków wśród bliskich, powolne delektowanie się każdą potrawą. Lepiej sprawdzą się małe porcje, spożywane w równych odstępach czasowych. Nie należy się przejadać, dlatego optymalna przerwa w jedzeniu powinna wynosić 3–4 godziny. 

Co jeść i pić na leniwe jelita?

Pracę jelit można poprawić, zwiększając spożycie posiłków zawierających błonnik. Należą do nich: produkty pełnoziarniste (pieczywo, kasza, makaron), płatki owsiane, warzywa i owoce. Warto wprowadzać je stopniowo, ponieważ zbyt duża ilość błonnika w krótkim czasie może nasilić zaparcia. Nie należy zapominać o nawodnieniu, gdyż jest ono niezbędne przy zwiększonej podaży błonnika w diecie.

Aby pobudzić perystaltykę jelit, warto rozpocząć dzień od szklanki ciepłej wody z dodatkiem cytryny. Pozytywnie wpływa ona na trawienie i samopoczucie. Osoby z problemami z nadkwasotą żołądka muszą uważać z takim napojem na czczo, ponieważ może on nasilać dolegliwości. W ciągu dnia należy wypijać minimum 2 litry płynów, najlepiej w postaci wody. Jej smak można wzbogacić, dodając do niej miętę, plasterek pomarańczy lub cytryny czy gałązkę rozmarynu. 

Ważnymi produktami w walce z zaparciami są naturalne probiotyki. Hamują one rozwój niekorzystnych dla jelit bakterii, a także przyczyniają się do poprawy perystaltyki. Ponadto zdrowe jelita pozytywnie wpływają na układ odpornościowy. Dobre bakterie można znaleźć w kiszonkach, jogurcie, kefirze i maślance. Te produkty powinny na stale zagościć w diecie na leniwe jelita.

Do komponowania posiłków należy stosować zdrowe oleje roślinne. Sprawdzą się oliwa bogata w kwasy omega-3, olej lniany i rzepakowy. Przyspieszają one pracę jelit, ułatwiają przesuwanie treści pokarmowych, a ponadto mogą zmniejszać stany zapalne w organizmie i pozytywnie wpływać na pracę mózgu. 

Smak potraw warto wzbogacać ziołami. Przy zespole jelita leniwego sprawdzą się: majeranek, koper, ziele angielskie, imbir, liść laurowy, pieprz, bazylia i natka pietruszki. Dodanie ich do potraw nie tylko nada smaku i aromatu, ale również wyeliminuje wzdęcia, poprawi trawienie i zlikwiduje ból brzucha po jedzeniu. 

Leniwe jelita – czego unikać?

Leniwe jelita to dolegliwość, której łatwo można się pozbyć, ale konieczna jest zmiana nawyków żywieniowych. Często wiąże się to z rezygnacją z ulubionych produktów, regularnie spożywanych. Można je zastąpić innymi, zdrowszymi. Z diety należy wyeliminować produkty wysokoprzetworzone, typu fast food, dania instant. Burger czy frytki można przygotować w zdrowszy sposób, bez wykorzystywania dużej ilości tłuszczu. 

Na jelita źle wpływają produkty bogate w cukier. Można go znaleźć w drożdżówkach, słodkich bułkach, czekoladzie, a także w kolorowych napojach gazowanych. Należy uważać na produkty oznaczone jako bez cukru. Zawierają one słodziki, które mogą niekorzystnie wpływać na pracę jelit. Ponadto słodycze, w szczególności te sklepowe, mają tłuszcze trans, które sprzyjają rozwojowi cukrzycy typu II, miażdżycy i otyłości. Mogą prowadzić także do rozwoju grzybicy układu pokarmowego.

Aktywność fizyczna na leniwe jelita

Nasilenie zespołu jelita leniwego można zmniejszyć za sprawą aktywności fizycznej. Wystarczy kilka niewielkich zmian, aby zauważyć pozytywny wpływ ruchu na zdrowie. Ważna jest NEAT, czyli spontaniczna aktywność fizyczna. Zalicza się do niej spacerowanie, sprzątanie, wchodzenie po schodach. Dobry wpływ na zdrowie i samopoczucie mają ćwiczenia o umiarkowanym tempie, takie jak joga, pilates. Można również regularnie pływać, jeździć na rowerze czy biegać. Warto znaleźć odpowiednią dla siebie aktywność, która nie będzie koniecznością, a przyjemnością. O wiele łatwiej wytrwać wówczas w swoich postanowieniach. 

Ruch przy leniwych jelitach usprawnia perystaltykę, zmniejsza problem zaparć i bólu brzucha. Powinien być on regularny, najlepiej codzienny. Wystarczy 30 minut dziennie spaceru w umiarkowanym tempie. Aktywność fizyczna nie tylko poprawi pracę jelit, ale również pozwoli utrzymać prawidłową masę ciała, poprawi samopoczucie i zmniejszy ryzyko pojawienia się chorób cywilizacyjnych. 

Autor: Sylwia Brodniewska

Bibliografia

1. J. Yang i in., Effect of dietary fiber on constipation: a meta analysis, „World Journal of Gastroenterology” 2012, nr 18, s. 7378–7383.
2. S.W. Bae, Diets for constipation, „Pediatric Gastroenterology, Hepatology & Nutrition” 2014, nr 17, s. 203–208.
3. M. Mosley, Jelita wiedzą lepiej: jak zrewolucjonizować sposób odżywiania i zmienić od wewnątrz swoje ciało, tłum. A. Żak, Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2019.

Oceń artykuł