Co należy jeść podczas zakażenia Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori to bakteria, którą ma większość z nas. Często nie daje ona żadnych objawów, dlatego jest trudna do zdiagnozowania. Odpowiedni sposób żywienia ma działanie prewencyjne, dlatego jadłospis powinien być bogaty w produkty będące źródłami polifenoli, olejków eterycznych i laktoferyny. Dowiedz się, jak wygląda dieta podczas infekcji Helicobacter pylori.

Co to jest Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori jest najpopularniejszym rodzajem bakterii Gram-ujemnej, bytującej w jelitach. Szacuje się, że ponad połowa dorosłych osób jest jej nosicielami, jednak nie oznacza to, że u wszystkich rozwiną się dolegliwości z nią związane. Helicobacter pylori jest odpowiedzialna za rozwój wrzodów żołądka lub dwunastnicy. Bardzo istotne jest zwrócenie uwagi na niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak: biegunki, niestrawność, ból brzucha, w szczególności po jedzeniu, odbijanie i niestrawność. Może również pojawić się brak apetytu, co jest spowodowane uniknięciem wystąpienia objawów.

Podejrzewając zakażenie tą bakterią, w pierwszej kolejności należy ocenić, czy występują objawy żołądkowe, a następnie wykonać badanie krwi z oznaczeniem przeciwciał IgG specyficznych dla H. pylori. Wiele osób już w dzieciństwie zakaża się tą bakterią, głównie poprzez korzystanie z tych samych sztućców co inne osoby, wkładanie wspólnych zabawek do ust czy nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny. 

Czy zakażenie Helicobacter pylori jest groźne?

Helicobacter pylori często nie daje żadnych objawów, dlatego wiele osób nie wie o jej nosicielstwie. Fakt ten wychodzi najczęściej podczas badania kału lub krwi, które może zalecić lekarz. W rzadkich sytuacjach okazuje się, że konieczne jest wykonanie gastroskopii, aby zweryfikować, czy nie rozwija się choroba nowotworowa lub zapalenie żołądka. 

Leczenie polega na przyjmowaniu odpowiednich antybiotyków oraz inhibitorów pompy protonowej (IPP) przez 7–14 dni, jednak należy pamiętać, że nie zawsze może ono przynieść oczekiwane rezultaty. Antybiotykoterapia może zostać przedłużona na kolejne 2 tygodnie, tym razem na rzecz antybiotyków celowanych w konkretny szczep. Wyeliminowanie bakterii z organizmu jest bardzo ważne, ponieważ brak jakichkolwiek działań może przyczynić się nie tylko do rozwoju wrzodów żołądka lub dwunastnicy, ale także do:

• stanów zapalnych w obrębie żołądka i dwunastnicy,
• przerostu błony śluzowej żołądka,
• chłoniaka MALT,
• rzadko raka żołądka. 

Poza farmakologią bardzo ważny wpływ na organizm ma dieta. 

Zasady diety przy Helicobacter pylori

Odpowiedni sposób żywienia jest bardzo istotny w profilaktyce Helicobacter pylori. Warto zwrócić uwagę nie tylko na produkty, jakie lądują na talerzu, ale również na sposób ich przygotowania. Należy postawić na zdrową obróbkę termiczną, czyli gotowanie na parze lub w wodzie i grillowanie bez dodatku tłuszczu. Niewskazane jest smażenie, duszenie w gęstych sosach i śmietanach czy grillowanie na oleju. Podawane posiłki nie powinny być również ani zbyt gorące, ani zimne. 

Dieta przy Helicobacter pylori powinna opierać się na 5–6 mniejszych posiłkach, spożywanych w równych odstępach czasowych. Pomiędzy jedzeniem nie należy podjadać, nawet jeden cukierek czy guma do żucia powodują wyrzut cukru. Podobnie działa kawa z mlekiem czy herbata z cukrem. W przerwach od jedzenia można natomiast pić czarną kawę bez dodatków, wodę czy gorzką herbatę. Dieta na Helicobacter pylori zezwala także na picie herbat ziołowych, w szczególności melisy i naparu z lawendy.

Warto włączyć probiotyki, w szczególności Saccharomyces boulardii i Lactobacillus GG, które zmniejszą dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Połączenie diety, probiotyków i zachowania odpowiedniej higieny wspomoże leczenie i pomoże uporać się z zakażeniem Helicobacter pylori. Dieta powinna być dopasowana do każdego indywidualnie, uwzględniać ulubione produkty, a także eliminować te, które szkodzą.

Helicobacter pylori – co jeść?

Produkty zalecane w diecie na Helicobacter pylori powinny mieć działanie antybakteryjne i bakteriostatyczne. Istnieje kilka związków obecnych w warzywach i owocach o takich właściwościach. Są to: polifenole, laktoferyna, izotiocyjaniany i niektóre olejki eteryczne. Można je znaleźć w wieku produktach, które codziennie spożywamy, dlatego stworzenie diety odpowiedniej w przebiegu Helicobacter pylori nie jest problematyczne. 

Duże znaczenie mają katechiny, które są obecne przede wszystkim w zielonej herbacie. Hamują one ureazę, czyli enzym, który pozwala bakteriom przetrwać w kwaśnym środowisku w żołądku. Regularne picie zielonej herbaty ma ogromne znaczenie w przebiegu Helicobacter pylori.

Do jadłospisu należy włączyć źródła polifenoli, czyli: owoce jagodowe (truskawki, borówki, maliny), rośliny strączkowe, orzechy, kakao, bakłażany, rzodkiewki, cebulę czy fasolę. Warto codziennie spożywać cytrusy, produkty sojowe, jabłka i gruszki. Ponadto w wielu roślinach znajdują się olejki eteryczne, które wykazują działanie antybakteryjne. Jednym z nich jest olejek cedrowy, pozyskiwany z cedru atlantyckiego. Ma on działanie antyseptyczne i przeciwbólowe. Zaleca się również olejek z lebiodki i monolaurynę. Można nimi uzupełnić leczenie farmakologiczne, jednak warto wcześniej skonsultować się z lekarzem.

Chociaż najwięcej laktoferyny znajduje się w mleku matki, to można ją przyjmować w postaci suplementu diety. Warto także wzbogacić swój jadłospis o przetwory mleczne, najlepiej jogurty, kefiry czy maślanki. 

Smak potraw można wzbogacać ziołami. Aby nadać daniom nieco rozgrzewającego aromatu, warto doprawić je cynamonem, kardamonem, anyżem czy kminkiem. Do dań warzywnych czy mięsnych sprawdzą się kolendra, mięta, rozmaryn, oregano, majeranek, cząber, kminek, szałwia i bazylia. Latem można sięgać po ich świeże odpowiedniki, które zawierają cenne związki eteryczne, a także minerały i witaminy. 

W posiłkach nie powinno zabraknąć antyoksydantów, czyli źródeł witamin A, E i C. Znajdują się one w cytrusach, jajkach, natce pietruszki, podrobach czy płatkach owsianych. Zmniejszają stres oksydacyjny, odpowiedzialny za starzenie się organizmu. Można również przyjmować suplementy zawierające te witaminy. Warto pamiętać o kwasach omega-3. Znajdziemy je w tłustych rybach morskich, które powinny gościć na talerzu przynajmniej 2 razy w tygodniu. 

Helicobacter pylori – czego nie jeść?

W każdym jadłospisie, także w diecie na Helicobacter pylori, znajdują się produkty, które powinny zostać ograniczone lub całkowicie wyeliminowane. Należy zastąpić wędzone, tłuste mięsa świeżymi, chudymi, takimi jak: kurczak, indyk, cielęcina. Trzeba mocno ograniczyć cukier i wszystkie produkty spożywcze, które zawierają go w nadmiarze. Produkty pełnoziarniste mogą podrażniać układ pokarmowy, dlatego warto je wyeliminować na jakiś czas, a następnie stopniowo wprowadzać. 

Bardzo istotne są napoje. Całkowicie zabronione jest picie alkoholu, tym bardziej jeśli równocześnie stosowana jest antybiotykoterapia. Może on zaostrzać chorobę i podrażniać ściany żołądka. Jeśli dieta na Helicobacter jest stosowana profilaktycznie bez antybiotyku, można pozwolić sobie na kieliszek czerwonego wina. Zawiera ono resweratrol, który działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie.

Autor: Sylwia Brodniewska

Bibliografia

1. W. Bartnik i in., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori, „Gastroenterologia Kliniczna” 2014, nr 6, s. 41–49.
2. P. Gajewski i in., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2013.
3. H. Ciborowska i in., Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo PZWL, 2014.
4. M. Tomas i in., Substancje pochodzenia naturalnego w walce z zakażeniami Helicobacter pylori, „Postępy Fitoterapii” 2012, nr 1, s. 22–27.

Oceń artykuł