Co oznacza ból pod łopatką? Przyczyny i objawy dolegliwości

Ból w plecach pod prawą lub lewą łopatką to często efekt przeciążenia ramienia i kontuzji tej okolicy. Bywa związany z różnymi zaburzeniami układu kostno-mięśniowego kręgosłupa piersiowego i szyjnego oraz niektórymi chorobami o innej etiologii. Dowiedz się, co może powodować ból pod łopatką!

Co oznacza ból pod prawą łopatką?

Ból prawej łopatki możesz odczuwać częściej niż lewej ze względu na dominujący charakter prawej kończyny górnej w codziennej aktywności. Nie jest to jednak regułą i dolegliwości z tych samych przyczyn możesz także obserwować po drugiej stronie ciała.

Ból zwykle bywa wynikiem zaburzeń struktur kurczliwych okołołopatkowych, czyli takich, które wykonują pracę ruchową szkieletu. Zwłaszcza przeciążenia statyczne systemu powięziowego łopatki są odpowiedzialne za te dolegliwości. Powstają one głównie w wyniku notorycznie powtarzanych czynności ruchowych, które prowadzą do zaburzenia równowagi pomiędzy włóknami kolagenowymi a elastynowymi. Jednym z czynników ryzyka jest siedzenie w nieprawidłowej pozycji, np. podczas pracy biurowej czy nauki. Krzywo ustawiony kręgosłup i obręcz barkowa (w tym łopatka, która jest nieodłącznym elementem tego odcinka układu ruchu) zostają poddane znacznym odkształceniom, a długo utrzymujący się stan może prowadzić do nadwyrężenia powięzi i tym samym bólu łopatki prawej lub lewej.

Ból łopatki od pracy

Ból pleców pod prawą łopatką możesz odczuwać w wyniku wytworzenia tzw. punktów spustowych. Są to zgrubienia tkanki powięziowo-mięśniowej o charakterze podskórnie wyczuwalnych guzków lub twardych, mało elastycznych pasm. Forma punktów spustowych zależy istotnie od okoliczności ich powstawania. Zwykle powodują one ból pod łopatką, bo stanowią formę zwłóknienia tkanek kolagenowo-elastynowych danego mięśnia, przez co upośledzają także niejako jego funkcjonalność. Ryzyko powstawania punktów spustowych oraz wynikającego z ich obecności bólu pod łopatką zwiększa nie tylko nieergonomiczna postawa podczas pracy i odpoczynku, ale także długotrwały stres, bo stymuluje on produkcję adrenaliny, która gromadzona w tkankach (w wyniku niewłaściwych metod relaksacji) powoduje zwiększone napięcie mięśni szkieletowych.

Ból pod prawą łopatką z tyłu od kontuzji i urazów

Przekroczenie możliwości adaptacyjnych łopatki i jej okolic związane z przeciążeniem układu ruchu na skutek nieprawidłowej postawy powstaje dlatego, że w okolicach łopatki tworzą się stany zapalne. Powstają one wówczas w efekcie mikrouszkodzeń włókien kolagenowych i elastynowych, ale także mogą je wywołać inne zjawiska. Jednym z nich są choroby autoimmunologiczne jak reumatoidalne zapalenie stawów.

Równie niebezpieczne bywają niewłaściwie prowadzone treningi sportowe czy też zła technika podnoszenia i przenoszenia ciężarów. Powstający dysbalans mięśniowy w stawach łopatki, barku i innych okolicznych sprzyjają zwężeniu przestrzeni stawowych i powstawaniu zwiększonego tarcia w ich obszarze, powodując ból łopatki.

Oprócz bezpośrednich i pośrednich urazów i uszkodzeń, które mogą wywołać ból pod prawą lub lewą łopatką, ryzyko dolegliwości zwiększa także:

• unieruchomienie ramienia (w takiej sytuacji dochodzi do obkurczenia struktur biorących udział w ruchu łopatki i osłabienia ich siły czy elastyczności, co ostatecznie może wywołać tzw. zespołu zamrożonego barku);
• niestabilność, nadruchomość ramienia (najczęściej o charakterze nabytym, czyli takim, który powstał w wyniku powtarzania pewnego wzorca ruchowego, np. u gimnastyczek), czyli zaburzenie napięcia struktur całego kompleksu łopatkowo-ramiennego.

Ból pod prawą łopatką promieniujący do ręki

Tego typu dolegliwości możesz odczuwać często w wyniku problemów związanych z kręgosłupem, głównie na odcinku piersiowym i szyjnym. Dotyczy to przede wszystkim zmian zwyrodnieniowych i zwyrodnieniowo-wytwórczych, które sprzyjają mocniejszemu ścieraniu się powierzchni stawowych kręgosłupa i powstawaniu stanów zapalnych, ucisku włókien nerwowych wychodzących na obwód czy zaburzeniu równowagi mięśniowej grzbietu.

Za ból pod łopatką odpowiedzialne bywają także anomalie anatomiczne nabyte np. w wyniku urazu kręgosłupa, ale także choroby i różnorodne nieprawidłowości zachodzące w krążkach międzykręgowych, tzw. dyskach, powodujące ich odwodnienie czy przesunięcie.

Ryzyko dolegliwości zwiększają też m.in.: wady postawy, np. skolioza i plecy okrągłe.

Ból pod prawą łopatką a wątroba, serce i płuca

Ból pod łopatką bywa powiązany z niektórymi chorobami wewnętrznymi. Jeśli więc Twój organizm nie doznał ostatnio żadnego urazu, dbasz o prawidłową postawę w pracy i nie masz problemów z kręgosłupem, warto zdecydować się na profilaktyczny pakiet badań podstawowych. Testy laboratoryjne są wskazane również, gdy ból pod prawą łopatką występuje w towarzystwie dodatkowych dolegliwości takich jak duszność, mdłości czy wzdęcia i często nawraca bądź nie chce ustąpić. Zestaw badań krwi, zawierający m.in. morfologię, lipidogram czy stężenie CRP, może ułatwić ocenę ryzyka niektórych chorób serca i naczyń, zaburzeń metabolicznych, spadku odporności czy chorób hematologicznych. Bywa on także cenny podczas leczenia wielu chorób, bo pozwala monitorować stan zdrowia.

Ból pod prawą łopatką i żebrami może być związany z chorobami dotyczącymi płuc lub układu sercowo-naczyniowego. Również niektóre zaburzenia internistyczne mogą powodować dolegliwości łopatki. Za te problemy mogą odpowiadać też zmiany nowotworowe, np. piersi. Ból pod prawą pachą i łopatką może być w tym czasie spowodowany samą obecnością chorobowego tworu, jak i zabiegiem usunięcia guza w jej okolicy. Zdarza się też po amputacji zajętej rakiem piersi.

Bólom łopatki sprzyja otyłość i zaawansowana ciąża. Dolegliwości mogą także być związane z chronicznymi chorobami psychicznymi, które sprzyjają objawom somatycznym.

Jak możesz odczuwać ból pod prawą łopatką?

Ból pleców pod łopatką ma wiele przyczyn i miewa różnorodny przebieg. Dolegliwości najczęściej dotykają dolnego kąta łopatki i jej brzegu od strony kręgosłupa.

Ból łopatki ma tendencję do rozprzestrzeniania się w stronę żeber i ramienia, choć zdarza się, że jest tylko miejscowy. Charakter bólu może być tępy, ćmiący, dokuczający stale lub też kłujący, ściskający ale pulsujący, nawracający.

Takie bóle mogą nasilać pewne czynności dnia codziennego, np. odpoczynek w nieodpowiedniej pozycji, ale również czynności fizjologiczne, których istotą jest angażowanie zespołów układu ruchu do wysiłku górnych partii klatki piersiowej, takich jak kaszel czy kichanie.

W zależności od przyczyn wywołujących ból pod prawą bądź lewą łopatką, możesz doświadczyć dodatkowo innych dolegliwości, takich jak drętwienia kończyny górnej i ograniczenie zakresu ruchu w stawie barkowym różnego stopnia.

Co jeszcze warto wiedzieć o bólu łopatki?

Ograniczenia ruchomości barku mogą nasilać się najczęściej w czasie końcowego zgięcia, czyli jeśli chcesz przodem podnieść rękę znacznie wyżej nad głowę. Kłopoty możesz mieć ponadto, chcąc bokiem unieść kończynę nad głowę. Trudności mogą sprawiać tzw. ruchy horyzontalne, czyli takie przypominające ruchy pływania żabką w staniu.

Ból pleców pod prawą łopatką lubi nasilać się wieczorami i w nocy. Może stać się szczególnie uciążliwy, gdy próbujesz położyć się po stronie chorej łopatki.

Autor: Agata Oleszkiewicz

Bibliografia

1. A. Bochenek, Anatomia człowieka, PZWL, Warszawa 2016.
2. P. Brukner, Kliniczna medycyna sportowa, DB Publishing, Warszawa 2011.
3. A.I. Kapandji, Anatomia funkcjonalna stawów, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.
4. G. Lemiesz i in., Najczęstsze dolegliwości bólowe kompleksu łopatkowo-ramiennego, „Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja” 2016, nr 4.
5. S.D. Waldman, Atlas zespołów bólowych, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008.

Oceń artykuł