Spis treści:
Metaliczny posmak w ustach ma różne przyczyny. Wiąże się ze zmianami hormonalnymi w ciąży albo jest skutkiem ubocznym stosowanych leków. W obu przypadkach to niegroźne zjawisko. Niekiedy jednak metaliczny posmak w gardle stanowi symptom bardzo poważnych zaburzeń, takich jak niewydolność wątroby czy nerek.
Metaliczny smak w ustach a niewłaściwa higiena jamy ustnej
Metaliczny posmak w ustach to częsty objaw niewłaściwej higieny jamy ustnej. Nie jest on jednak domeną wyłącznie osób, które o zęby w ogóle nie dbają. Poza utrzymaniem właściwej częstotliwości szczotkowania (minimum 2 razy dziennie) niezwykle ważny jest sposób jego wykonywania. O tym, jak niewielką wagę przykładamy do techniki, świadczą statystyki dentystyczne. Wedle danych z próchnicą zmaga się ponad połowa trzylatków (57%) i niemal każdy siedmiolatek (90%). U osób dorosłych mało jest więc przypadków z zębami w całości zdrowymi.
Jeśli zastanawiasz się, co oznacza metaliczny posmak w ustach, przyjrzyj się temu, w jaki sposób dbasz o higienę jamy ustnej. Oczywiście najlepszy obraz kondycji zębów i dziąseł da Ci wizyta u stomatologa. Możesz również zacząć czyścić zęby, język i policzki w sposób właściwy. Technika szczotkowania zmienia się w zależności od wieku i kondycji zębów. U osób dorosłych włosie szczoteczki tradycyjnej powinno być ustawione pod kątem 45 stopni. Wykonuj ruch wymiatający od korzenia ku koronie. To pozwoli zetrzeć płytkę bakteryjną. Możesz również wykonywać ruchy okrężne. Unikaj natomiast poziomego szczotkowania z przodu i z tyłu zębów, ponieważ może to z czasem przyczynić się do odsłonięcia szyjki zębowej. Nie zapomnij o usunięciu bakterii z języka i policzków! Wykonaj kilka ruchów od tyłu do przodu, aby usunąć nagromadzone drobnoustroje. Na koniec sięgnij po nitkę. Samo szczotkowanie pozwoli Ci usunąć zaledwie 60% płytki bakteryjnej. Możesz wspomagać higienę jamy ustnej stosowaniem płynów do płukania i żuciem gumy bez cukru. Nie zastępuj jednak w ten sposób szczotkowania i nitkowania. To prosta droga do rozwoju chorób jamy ustnej, które mogą dać Ci o sobie znać posmakiem żelaza w ustach.
Metaliczny posmak w ustach a infekcje górnych dróg oddechowych
Przeszkadza Ci metaliczny posmak w ustach? Jego przyczyną może być infekcja górnych dróg oddechowych, z którą właśnie walczy układ immunologiczny Twojego organizmu. Jeśli więc smak żelaza w ustach pojawił się wraz z katarem, kaszlem lub zapaleniem zatok, najpewniej ustąpi wraz z chorobą. To wynik utrudnionego oddychania przez nos w konsekwencji przekrwienia jego błon śluzowych i kataru. A ponieważ zmysł powonienia jest mocno powiązany ze zmysłem smaku, podczas kataru (nawet niewielkiego) możesz inaczej odczuwać smak. Spróbuj zjeść coś, oddychając przez usta, a przekonasz się, jak bardzo brak węchu zaburza zdolność do rozróżniania potraw.
Niektóre infekcje, jak COVID-19, mogą wywoływać omamy smakowe. Zdarza się to nawet u 85% osób chorych. Nie do końca został poznany powód takich zmian. Najprawdopodobniej jest to związane z uszkodzeniem komórek receptorów smakowych oraz tych struktur w mózgu, które odpowiadają za odczuwanie smaku. Może być to też wyłącznie konsekwencją towarzyszącego kataru. W zależności więc od tego, czym spowodowane jest związane z COVID-19 zaburzenie smaku, metaliczny posmak na języku może się utrzymywać od kilku do kilkunastu tygodni, a niekiedy na stałe zmodyfikować nieco funkcjonowanie tego zmysłu.
Metaliczny posmak w ustach a ciąża
Dziwny posmak w ustach w ciąży to dosyć częsta dolegliwość, szczególnie w pierwszym trymestrze. W tym czasie gwałtownie podnosi się poziom estrogenów. W drugim i trzecim trymestrze utrzymuje się on na stałym poziomie i w związku z tym znika też zwykle wrażenie metalowego smaku w ustach. Jeśli ze względu na niedokrwistość lub w ramach profilaktyki przeciw anemii zażywasz z polecenia lekarza żelazo, również możesz odczuwać metaliczny posmak w ustach w ciąży.
Ponadto w tym szczególnym czasie wzrasta zapotrzebowanie na płyny. Wynika to z potrzeb rozwijającego się płodu i zwiększonej objętości krwi. Niewłaściwe nawodnienie może objawiać się zaburzeniami smakowymi. Jeśli doskwierają Ci metaliczny posmak w ustach i mdłości, możesz nieco złagodzić te odczucia, sięgając po kwaśne przekąski lub owoce.
Metalowy posmak w ustach podczas stosowania leków
Metaliczny smak w ustach to dość powszechny skutek uboczny stosowania niektórych substancji chemicznych do łagodzenia przebiegu schorzeń, z którymi zmaga się organizm. Możesz odczuwać metaliczny posmak w ustach po antybiotykach, lekach antyhistaminowych, środkach regulujących ciśnienie krwi, preparatach moczopędnych, nasennych, a także uzupełniających niedobór żelaza. Podobne skutki wywołują także niektóre środki nasercowe (z chlorowodorkiem lidokainy) i te wykorzystywane w leczeniu nowotworów. Lista leków jest bardzo długa. Nie sposób wymienić wszystkich środków farmaceutycznych, które wpływają na zaburzenia odczuwania smaku. Możesz sprawdzić możliwe konsekwencje stosowania wybranych środków na ulotce, dołączonej do preparatu. Jeśli metaliczny posmak w gardle nie został tam wymieniony, najpewniej inna jest przyczyna odczuwanych przez Ciebie nieprawidłowości.
Jak można pozbyć się metalicznego posmaku w ustach, wywołanego stosowanymi lekarstwami? Warto sięgnąć po kwaśną przekąskę (np. cukierki) albo zjeść cytrusy. Kwaśny smak skutecznie łagodzi nieprzyjemne wrażenia smakowe.
Smak metalu w ustach w przebiegu niektórych chorób
Dziwny posmak w ustach może być związany z niektórymi chorobami. Najczęściej towarzyszy kwasicy ketonowej, rozwijającej się z powodu dużego niedoboru insuliny. Zwykle łączy się też m.in. ze zmienionym zapachem moczu i potu oraz ze słodkim zapachem z ust.
Wiesz, jaki organ alarmuje o swoim stanie poprzez gorzki, metaliczny smak w ustach? Wątroba! Jeśli towarzyszą Ci takie wrażenia smakowe, może być to symptom WZW typu B, WZW typu C lub marskości wątroby. Skontaktuj się z lekarzem i wykonaj podstawowe badania krwi: morfologię, próby wątrobowe, albuminę, anty-HBs, anty-HCV. Na ich podstawie lekarz będzie mógł ocenić kondycję Twojej wątroby i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Metaliczny posmak w ustach może świadczyć o nieprawidłowej pracy nerek. Jeśli towarzyszą mu obrzęk kończyn, zmiany w częstotliwości oddawania moczu (a także w jego wyglądzie) oraz ciągłe zmęczenie – nie zwlekaj z wizytą u nefrologa! Możesz też przed wizytą wykonać w laboratorium badanie ogólne moczu oraz oznaczyć poziom kreatyniny. Dzięki temu lekarz będzie mógł już na pierwszej wizycie wdrożyć odpowiednie leczenie.
Metaliczny i gorzki posmak w ustach może być związany z przewlekłą nerwicą. Bardzo ciężko pozbyć się wówczas tego wrażenia, ponieważ leki uspakajające również wywołują skutek uboczny w postaci posmaku żelaza.
A: Katarzyna Grzyś-Kurka
Bibliografia
- Dzieciństwo bez próchnicy, https://www.zdrowie.gov.pl/uploads/pub/pages/page_857/text_images/MZ_zeby%20(002).pdf, dostęp: 11.05.2022 r.
- L. Borkowski i in., Charakterystyka choroby COVID-19, objawy oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia polskich klinicystów, Warszawa 2021.
- L. Borkowski, Praktyczne informacje o możliwościach wystąpienia zaburzeń psychicznych oraz zaburzeń układu nerwowego jako działań niepożądanych ordynowanych leków, http://www.fundacjarazemwchorobie.pl/uploads/Ksi%C4%85%C5%BCka%20Praktyczne%20informacje.pdf, dostęp: 11.05.2022 r.
- M. Trojanowska,-Grigorjew, L. Majkowska, Cukrzycowa kwasica ketonowa bez hiperglikemii jako powikłanie stosowania inhibitorów SGLT2, „Diabetologia Praktyczna” 2016, t. 2, nr 2, s. 76–83.