Spis treści:
Wysuszona, podrażniona i zaczerwieniona skóra często wynika z nieprawidłowej pielęgnacji, szkodliwych czynników atmosferycznych czy stosowania detergentów. Suche plamy na skórze mogą swędzieć i się łuszczyć, powodując dyskomfort. Często samo stosowanie kremów nawilżających jest niewystarczające i konieczne jest wprowadzenie dodatkowych zmian. Dowiedz się, co mogą oznaczać suche plamy na skórze i czy warto się nimi martwić.
Jak rozpoznać wysuszoną skórę?
Suche plamy na skórze to powszechny problem, z którym boryka się wielu z nas. Przyczyny są różnorodne – niektóre z nich łatwo wyeliminować, inne mogą świadczyć o chorobie. Mocno przesuszona skóra jest łatwa do rozpoznania. Często towarzyszą jej swędzenie, pieczenie czy łuszczenie się. Może być zaczerwieniona, a na jej powierzchni mogą znajdować się czerwone grudki lub krostki. W dotyku taka skóra jest szorstka nawet po nałożeniu kosmetyków nawilżających.
Skóra cyklicznie podlega procesowi keratynizacji, czyli złuszczania się komórek naskórka. Stare, martwe komórki są zastępowane przez nowe. Jest to również etap, kiedy skóra wytwarza naturalny czynnik nawilżający (NMF) odpowiedzialny za zachowanie gładkiej, miękkiej i nawilżonej powierzchni. W jego skład wchodzą różne związki, takie jak mocznik, aminokwasy czy amoniak, lub inne substancje, dzięki którym skóra wygląda promiennie.
Skóra może być przesuszona również w wyniku nadmiernego promieniowania słonecznego. Wysuszone plamy na skórze w kolorze brązowym często są widoczne po wakacjach. Można je zauważyć przede wszystkim na twarzy, szyi czy dłoniach, czyli częściach ciała, które są regularnie wystawiane na działanie promieni słonecznych. Zazwyczaj znikają po kilku tygodniach lub podczas kilku zabiegów o działaniu wybielającym czy złuszczającym.
Przesuszona skóra bardzo mocno chłonie wszelkie kosmetyki aplikowane na jej powierzchnię. Zaraz po nałożeniu staje się miękka, bardziej błyszcząca i zregenerowana. Nie zawsze jednak ten efekt jest trwały.
Przyczyny suchych plam na skórze
Zazwyczaj suche plamy na skórze są niegroźne i wymagają wprowadzenia kilku zmian w pielęgnacji czy diecie.
Stosowanie detergentów
Niektóre środki chemiczne mogą mocno podrażniać skórę. Zawierają one substancje, które niszczą barierę ochronną skóry, prowadząc do jej przesuszenia, zaczerwienienia czy łuszczenia się. W wyniku kontaktu z nimi zostają utracone lipidy, powodując utratę nawilżenia skóry. Często na skórze są widoczne suche, swędzące plamy. Mogą one się znajdować pomiędzy palcami u rąk czy na grzbiecie dłoni, czyli w miejscach, które mają kontakt z drażniącymi substancjami.
Czynniki atmosferyczne
Suche, czerwone plamy na skórze zazwyczaj pojawiają się w zimie, kiedy temperatura często spada poniżej zera. Występują na twarzy, dłoniach czy ciele. Towarzyszą im świąd i uczucie pieczenia. Zmiany skórne mogą pojawiać się także w wyniku przebywania w ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach czy podczas częstego moczenia skóry w basenie albo wannie z gorącą wodą.
Nieprawidłowa pielęgnacja skóry
Odpowiednia pielęgnacja skóry dobrana do jej potrzeb to podstawa utrzymania jej w dobrej kondycji. Nieumiejętne oczyszczanie, stosowanie zbyt agresywnych kosmetyków lub nakładanie ich w dużej ilości może przyczyniać się do naruszenia bariery naskórkowej, a w konsekwencji do przesuszania. Podstawą pielęgnacji powinny być balsamy do ciała, emolienty lub odżywcze kremy do twarzy. Należy zrezygnować z częstego stosowania produktów wysuszających, mocno złuszczających skórę. Mogą one nasilać przesuszanie się skóry. Zbyt szybkie wprowadzenie retinolu czy kwasów owocowych do pielęgnacji może przyczynić się do powstawania podrażnień, w tym suchych plam.
Atopowe zapalenie skóry
Suche plamy towarzyszą atopowemu zapaleniu skóry. Jest to przewlekła choroba, której nie można wyleczyć, ale stosując odpowiednią pielęgnacją lub farmakologię można sprawić, że dolegliwości będą w remisji. AZS często towarzyszą uporczywy świąd, krosty i grudki oraz wysypka na ciele. Suche, łuszczące się plamy najczęściej pojawiają się na zgięciach kolan, łokciach czy na twarzy. Można wykonać badanie pod kątem AZS, a także rybiej łuski i astmy. Badanie pozwala określić, czy w organizmie występują mutacje tych chorób.
Łuszczyca
W przebiegu łuszczycy pojawiają się suche plamki na ciele pokryte srebrną łuską. Mogą one obejmować również owłosioną skórę głowy. Z czasem łuski odpadają ze skóry, pozostawiając gładki i świecący obszar. Choroba pojawia się zazwyczaj na łokciach i kolanach, rzadziej na tułowiu. Bardzo popularna jest łuszczyca zlokalizowana na głowie, która wymaga specjalistycznej pielęgnacji. Niestety choroba, podobnie jak AZS, nie jest możliwa do całkowitego wyleczenia, a jedynie zniwelowania objawów.
Grzybica skóry
Częstą chorobą skóry, w której przebiegu mogą pojawić się suche plamy, jest grzybica. Wywołują ją chorobotwórcze grzyby. Do zarażenia dochodzi w wyniku kontaktu z zakażonym przedmiotem lub chorą osobą. Zmiany skórne pojawiają się zazwyczaj na stopach lub dłoniach. Grzybica stóp to częsty problem osób korzystających z basenów, siłowni i saun. Może również się pojawić podczas chodzenia w pożyczonych butach lub wykonanych z nieoddychających materiałów.
Na co jeszcze mogą wskazywać suche plamy na skórze?
Suche plamy na skórze mogą również wynikać z nieprawidłowej diety. Źle skomponowane posiłki, ubogie w witaminy i minerały, mogą prowadzić do ich niedoborów. Na wygląd skóry, włosów i paznokci w szczególności mają wpływ witaminy A, E i z grupy B, a także siarka, miedź, cynk i żelazo. Ważne dla skóry są również kwasy omega-3, które można znaleźć w tłustych rybach morskich. Dieta poprawiająca wygląd skóry powinna być zatem bogata w świeże warzywa i owoce, chude mięso, ryby i nabiał.
Przesuszenie skóry może wynikać z niewystarczającego spożycia wody. Objawy odwodnienia są widoczne w funkcjonowaniu organizmu poprzez zmęczenie, bóle głowy, ciemniejszy kolor moczu, a także na skórze. Odwodniona skóra jest bardziej szorstka, a zmarszczki stają się widoczne. Pojawia się uczucie ściągnięcia oraz łuszczenie się. Jednorazowe zwiększenie wypijanej wody i zastosowanie nawilżających kosmetyków niestety nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Konieczne jest wprowadzenie trwałych zmian w swojej codziennej rutynie. Każdy dorosły człowiek powinien wypijać przynajmniej 2 litry wody na dobę, a tę ilość należy zwiększyć w przypadku uprawiania sportu czy podczas upałów.
Jak zmniejszyć suchość skóry?
Każdy rodzaj skóry wymaga nawilżenia. Aby zniwelować suche plamy, należy znaleźć przyczynę ich powstania i ją wyeliminować. Zazwyczaj wystarczy wprowadzenie kilku zmian w trybie życia, włączenie innych kosmetyków czy emolientów. Czasem jednak konieczne jest spotkanie się ze specjalistą i ustalenie planu działania. Należy też pamiętać, że wraz z wiekiem skóra traci kolagen i elastynę, które są odpowiedzialne za jędrność i sprężystość. U kobiet spada także poziom estrogenów i progesteronu, które sprawiają, że skóra jest nawilżona i miękka w dotyku.
Brązowe, suche plamy na skórze to najprawdopodobniej przebarwienia powstałe w wyniku nadmiernej ekspozycji na słońce. Aby się ich pozbyć, konieczne jest unikanie słońce i ochrona skóry przed jego szkodliwym działaniem. Można również zastosować kosmetyki z witaminą C, która ma właściwości rozjaśniające. Czerwone, suche plamy na skórze mogą wskazywać na trądzik różowaty. Jego leczenie wymaga odpowiedniej pielęgnacji mającej na celu zmniejszenie rumienia, świądu i pieczenia. Wprowadzenie zmian w pielęgnacji i systematyczne stosowanie się do nich pozwala poprawić kondycję skóry, zmniejszyć suchość i inne problemy skórne.
Autor: Sylwia Brodniewska
Bibliografia
- J. Narbutt, Najczęstsze dermatozy w praktyce lekarza rodzinnego, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2019.
- M. Noszczyk, Kosmetologia lekarska i pielęgnacyjna, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2019.
- J. Krajewska, Pielęgnacja skóry suchej i podrażnionej, „Lek w Polsce”, 2015, nr 04, s. 32–37.