Białe naloty na migdałkach i w gardle zwykle stanowią o infekcji bakteryjnej lub wirusowej. Najczęściej za nieprzyjemne dolegliwości odpowiadają paciorkowce, lecz aby mieć pewność i ustalić odpowiednią ścieżkę leczenia, niezbędne jest wykonanie specjalnych badań. Poznaj możliwe przyczyny problemu!
Czym jest biały nalot na gardle?
Białe naloty w gardle u dzieci czy dorosłych mogą wzbudzać niepokój, zwłaszcza jeśli ich pojawieniu się towarzyszą dodatkowe objawy miejscowe bądź ogólnoustrojowe. Etiologia zjawiska nie jest jednoznaczna, co oznacza, że powstały osad na powierzchni błony śluzowej w przestrzeni gardła mogą wywoływać różnorodne czynniki – od chorobotwórczych patogenów, najczęściej wirusów i bakterii, aż po infekcje grzybicze oraz reakcje alergiczne organizmu. W zależności od przyczyny problemu białe naloty w gardle mogą od siebie się różnić. Jednym z najważniejszych kroków w ustaleniu tego, co powoduje biały nalot na gardle, migdałkach czy innych okolicach wspólnych dla górnego odcinka układu pokarmowego i oddechowego, jest przeprowadzenie odpowiedniej diagnostyki. W tym celu niezbędne jest wykonanie badań, takich jak wymaz z gardła. Rozpoznanie przyczyny zwiększa rokowania i jednocześnie zmniejsza ryzyko powikłań, ponieważ pozwala opracować odpowiedni tor leczenia.
Biały nalot na gardle i ból
Białe naloty na migdałkach i w przestrzeni gardła stanowią charakterystyczne symptomy dla anginy. Stanowi ona ostry stan zapalny gardła, a w zależności od patogenu, który ją wywołał, miewa różny przebieg. Najczęściej za pojawienie się widocznego osadu w towarzystwie nieprzyjemnych dolegliwości odpowiada infekcja Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowcem z grupy A. Angina bakteryjna zwykle dotyczy dzieci w wieku do 15. roku życia, a największe ryzyko zachorowania przypada na okres jesienno-zimowy i wiosenny. Oprócz tego, że możesz zaobserwować biały nalot na gardle u dziecka, może ono skarżyć się także dodatkowo na ból gardła, trudności w przełykaniu i zaburzenia oddychania. Poza tym angina o podłożu bakteryjnym zwykle przebiega w towarzystwie objawów ogólnoustrojowych, dlatego powszechnie obserwuje się również gorączkę, osłabienie, kłopoty z mówieniem, poczucie rozbicia, a nawet nudności (zwłaszcza u mniejszych pociech). Oprócz tego, że choroba ma gwałtowny przebieg, biały nalot na gardle bywa zaraźliwy. Angina bowiem jest przenoszona drogą kropelkową. Intensywność dolegliwości rozwijających się w jej przebiegu jest jednak uwarunkowana indywidualnie. Biały nalot na gardle u dzieci zainfekowanych może rozprzestrzeniać się w różnym tempie i zakresie.
Biały nalot na gardle bez gorączki
Białe naloty na migdałkach czy w ich okolicach mogą stanowić ważny sygnał ostrzegawczy ze strony organizmu. Migdałki bowiem są elementem układu limfatycznego i pełnią funkcję tzw. węzłów chłonnych, czyli struktur odpowiedzialnych m.in. za wytwarzanie przeciwciał i walkę z zagrażającymi drobnoustrojami i chorobami różnej etiologii. Zdarza się jednak, że biały nalot na gardle pojawia się bez towarzyszących mu dolegliwości ogólnoustrojowych. Wówczas obserwuje się najczęściej miejscowe zmiany wyglądu błony śluzowej gardła, a także m.in. kłopoty z przełykaniem, chrypkę, ból gardła czy nawet dyskomfort podczas poruszania szyją. Za tego typu stan zwykle odpowiada infekcja wirusowa. Angina o tym podłożu może być wywołana przez np. rinowirusy, koronawirusy, adenowirusy czy wirus Coxsackie, Herpes Simple i wiele innych. Biały nalot na gardle bez gorączki najczęściej dotyczy dorosłych i równie jak ten występujący w efekcie zakażenia bakteryjnego bywa zaraźliwy.
Biały nalot na gardle bez bólu
Jeśli obserwowany przez ciebie biały nalot na migdałkach nie ma postaci rozproszonego osadu, a raczej stanowi widoczny w tylnej części gardła punkt, a w dodatku nie towarzyszą mu inne dolegliwości, może to nie wskazywać na żaden stan chorobowy, a na obecność tzw. kamieni migdałkowych. Są to czopy retencyjne tworzące się w zachyłkach migdałków podniebiennych. Mechanizm ich powstawania jest związany z często nawracającymi anginami, urazem w okolicy gardła czy nieprawidłowościami anatomicznymi migdałków, które powodują miejscowe zmiany w budowie krypt znajdujących się w migdałkach. W efekcie ich poszerzenia czy innych deformacji zostaje zaburzone odpowiednie odprowadzanie śluzu. Gromadzący się tam wraz z resztkami pokarmowymi i drobnoustrojami tworzy martwą uwięzioną organiczną masę. Tego typu biały nalot przebiega bez bólu i innych objawów, nie stwarza też żadnego zagrożenia dla ogólnego zdrowia, choć może być przyczyną nieświeżego oddechu i wzbudzać niemały niepokój zwłaszcza u osób, które nigdy go wcześniej nie doświadczyły. Czop migdałkowy może mieć nie tylko białe, lecz także żółtawe bądź zielonkawe ubarwienie, a jego konsystencja być różna, od zwartej, lecz łatwo rozcieralnej w palcach, po miękką, przypominającą elastyczne ziarno ugotowanej kaszy jaglanej. Również wielkość kamieni jest różnorodna, najczęściej jednak rozmiarem dorównują ziarnom ryżu, choć zdarzają się i takie wielkości grochu lub większe.
Inne przyczyny
Biały nalot na gardle bez gorączki to nierzadko pleśniawki. Stanowią one powierzchowne zmiany na błonie śluzowej przypominające zsiadłe mleko. Osad tego typu jest wynikiem najczęściej miejscowej infekcji grzybiczej, choć bywa również powikłaniem stosowania niektórych leków wziewnych, a także złej higieny jamy ustnej. Pleśniawki są uważane za domenę małych dzieci, lecz również pojawiają się u dorosłych. Biały nalot na gardle bywa też reakcją alergiczną organizmu. Zwykle skarżą się na niego osoby z astmą i katarem siennym.
Autor: Agata Oleszkiewicz
Bibliografia
- E. Jeżewska i in., Stany zapalne błony śluzowej nosa i gardła u dzieci i dorosłych – strategia leczenia, „Przewodnik Lekarza” 2006, nr 9.
- B. Kalicki i in., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2012, nr 8.
- B. Latkowski, Otolaryngologia, PZWL, Warszawa 2017.
- A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika. Mały podręcznik, Medycyna Praktyczna, Warszawa 2021.
31. tydzień ciąży – jak przebiega rozwój dziecka? Poprzedni wpis 