Czerwone plamy na twarzy – możliwe przyczyny

Czerwone plamy na twarzy to powszechny problem, który może wynikać z różnych schorzeń lub reakcji skórnych. Choć często nie są one poważne, mogą być irytujące i niepokojące. Zrozumienie przyczyn i prawidłowa pielęgnacja są kluczowe, aby poradzić sobie z tym wyzwaniem. Poznaj potencjalne przyczyny oraz skuteczne metody zapobiegania czerwonym plamom na twarzy.

Przyczyny czerwonych plam na twarzy

Kontaktowe zapalenie skóry

Kontaktowe zapalenie skóry jest powszechnym schorzeniem, pojawiającym się, gdy skóra wchodzi w kontakt z alergenem – nieszkodliwą substancją, którą organizm błędnie zidentyfikował jako zagrożenie. Ta reakcja alergiczna może być wywołana przez różne czynniki, takie jak mydła, kremy, pyłki lub zwierzęta domowe. W zależności od stanu alergia powinna ustąpić w ciągu kilku dni lub tygodni.

Typowe objawy kontaktowego zapalenia skóry:

• skóra w miejscu kontaktu z substancją staje się czerwona i podrażniona,
• intensywne swędzenie – może prowadzić do drapania, co z kolei pogarsza stan skóry,
• w przypadku cięższych reakcji mogą pojawić się małe pęcherze wypełnione płynem, które pękają i tworzą strupy,
• skóra może się łuszczyć, co jest szczególnie widoczne po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego,
• skóra może stać się sucha, popękana i szorstka w dotyku,
• może występować uczucie pieczenia lub ból w miejscu kontaktu,
• skóra może być opuchnięta i nabrzmiała,
• czerwone plamy lub wysypka, które czasami rozprzestrzeniają się na inne części ciała.

Wysypka cieplna

Wysypka cieplna jest zwykle spowodowana blokadą gruczołów potowych, szczególnie w spoconych obszarach, takich jak pachy, klatka piersiowa, plecy, ramiona i pachwiny. Zablokowany pot powoduje małe, czerwone, kłujące guzki, które są swędzące i nieprzyjemne, a nawet bolesne. Reakcja alergiczna na słońce może również wywołać czerwone plamy.

Łupież różowy Giberta

Łupież różowy Giberta to powszechna wysypka, która zwykle dotyka osoby w wieku 18–35 lat. Pojawia się na ciele, ale nie na twarzy. Charakteryzuje się czerwonymi, wypukłymi, łuszczącymi się plamami, które mogą być swędzące, lecz nie bolą.

Plamy krwotoczne lub wybroczyny

Plamy krwotoczne lub wybroczyny to czerwone lub fioletowe plamy, które pojawiają się, gdy pękają naczynia krwionośne pod skórą. Plamy mogą występować w grupach przypominających wysypkę. Przyczyny obejmują wysiłek, uszkodzenie światłem UV, starzenie się skóry, zabiegi laserowe, niedobór witamin lub uszkodzenie naczyń krwionośnych.

Egzema (atopowe zapalenie skóry)

Ta przewlekła choroba skóry charakteryzuje się swędzącą i suchą skórą oraz czerwonymi przebarwieniami na twarzy. Inne objawy to:

• małe grudki, pęcherze lub krostki, które mogą pękać i tworzyć strupy,
• skóra może się łuszczyć, zwłaszcza po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego,
• w przewlekłych przypadkach drapanie i tarcie mogą prowadzić do zgrubienia skóry (lichenizacji), która staje się szorstka i bardziej wyraźna w strukturze,
• w przypadku nasilonych zaostrzeń, szczególnie u dzieci, mogą pojawić się sączące się zmiany skórne, które łatwo ulegają zakażeniu.

Przeczytaj o badaniach na atopowe zapalenie skóry, rybią łuskę, astmę – filagryna (gen FLG/filagryna – badanie 2 najczęstszych mutacji).

Łojotokowe zapalenie skóry

Łojotokowe zapalenie skóry to przewlekła, zapalna choroba skóry, która najczęściej dotyka obszarów bogatych w gruczoły łojowe, takich jak skóra głowy, twarz i górna część ciała. Główne objawy łojotokowego zapalenia skóry to:

• czerwone plamy,
• skóra może się łuszczyć, tworząc suche, łuszczące się plamy, 
• swędzenie,
• na skórze mogą pojawić się tłuste, żółtawe łuski, które łatwo się odrywają,
• w niektórych przypadkach skóra jest podrażniona, a pacjenci odczuwają pieczenie,
• w zaawansowanych przypadkach skóra pęka, co może prowadzić do bólu i dalszego podrażnienia.

Łuszczyca

Łuszczyca to przewlekła choroba autoimmunologiczna, która powoduje przyspieszone namnażanie się komórek skóry, prowadząc do ich gromadzenia się na jej powierzchni. Najczęstsze objawy łuszczycy to:

• czerwone plamy na skórze, pokryte srebrzystymi lub białymi łuskami,
• skóra może być sucha, popękana, a czasem krwawi,
• zmiany skórne mogą być swędzące i powodować uczucie pieczenia,
• grube, łuszczące się plamy,
• zmiany skórne mogą być bolesne, zwłaszcza w miejscach, gdzie skóra jest rozciągana lub ociera się o odzież.

Inne przyczyny bordowych plam na twarzy

1. Podrażnienie skóry – nadmierne używanie produktów kosmetycznych, agresywne zabiegi pielęgnacyjne lub ekspozycja na słońce mogą powodować podrażnienia i czerwone plamy.
2. Zaburzenia hormonalne – na przykład zmiany hormonalne w trakcie cyklu menstruacyjnego, w ciąży czy podczas menopauzy mogą wpływać na stan skóry.
3. Nadciśnienie tętnicze – typowe są ból głowy i czerwone plamy na twarzy.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Chociaż większość czerwonych plam na twarzy nie jest poważna, istnieją sytuacje, w których warto skonsultować się z lekarzem. Jeśli plama powiększa się, pojawia się gorączka lub towarzyszą jej inne niepokojące objawy, należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty. Czerwone plamy mogą być również objawem poważniejszych schorzeń, takich jak choroby autoimmunologiczne, dlatego warto wykluczyć takie możliwości.

Jak radzić sobie z czerwonymi plamami na twarzy?

Usuwaj martwe komórki naskórka

Regularne złuszczanie naskórka za pomocą łagodnych peelingów enzymatycznych pomaga usuwać płytkie przebarwienia i umożliwia lepsze wchłanianie składników aktywnych z kosmetyków.

Stosuj naturalne składniki rozjaśniające

Wyciągi roślinne, takie jak z mącznicy lekarskiej, pietruszki czy korzenia lukrecji, mają właściwości wybielające i mogą pomóc w walce z przebarwieniami. Witamina C również wykazuje działanie rozjaśniające. Wybieraj produkty bez substancji drażniących, takich jak alkohol, parabeny, sztuczne barwniki i zapachy. Używaj delikatnych środków myjących, które nie wysuszają skóry.

Chroń skórę przed słońcem

Regularne stosowanie kremów z filtrem UV jest kluczowe w profilaktyce przebarwień posłonecznych. Filtr chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieni UV. Stosuj kremy z filtrem SPF 30 lub wyższym każdego dnia, nawet w pochmurne dni. Unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce, szczególnie w godzinach największego nasłonecznienia.

Nawilżaj i wzmacniaj skórę

Stosowanie kremów i serów zawierających składniki nawilżające, regenerujące i wzmacniające naczynia krwionośne, takie jak kwas hialuronowy, kolagen czy kompleks roślinny, może pomóc w zmniejszeniu widoczności czerwonych plam. Nawilżaj skórę codziennie, aby utrzymać jej odpowiednie nawilżenie i barierę ochronną. Wybieraj nawilżacze odpowiednie do Twojego typu skóry, najlepiej hipoalergiczne.

Unikanie gorącej wody

Myj twarz letnią wodą zamiast gorącej, aby uniknąć podrażnienia i wysuszenia skóry.

Delikatne traktowanie skóry

Unikaj silnego tarcia i agresywnego złuszczania. Stosuj miękkie ręczniki i delikatnie osuszaj skórę po myciu.

Styl życia

1. Zdrowa dieta – stosuj zrównoważoną dietę bogatą w owoce, warzywa, białka i zdrowe tłuszcze. Unikaj spożywania zbyt dużej ilości cukru, przetworzonej żywności i alergenów pokarmowych, które mogą wywoływać reakcje skórne.
2. Nawodnienie – pij odpowiednią ilość wody każdego dnia, aby utrzymać nawodnienie skóry.
3. Unikanie czynników wyzwalających – identyfikuj czynniki wyzwalające, takie jak stres, ekstremalne temperatury, ostre potrawy, alkohol czy produkty kosmetyczne, które mogą podrażniać skórę, i unikaj ich.
4. Redukcja stresu – praktykuj techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga czy głębokie oddychanie, aby zmniejszyć stres, który może wpływać na stan skóry.
5. Unikanie palenia tytoniu i nadmiernego spożywania alkoholu.

W przypadku utrzymujących się lub nasilających się objawów warto skonsultować się z dermatologiem.

Opracowanie: Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Bibliografia

1. H. Błaszczyk, A. Zalewska-Janowska, Dermatologia w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
2. S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
3. L. Rudnicka, M. Olszewska, A. Rakowska i wsp., Współczesna dermatologia, t. 1–2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.

---