Spis treści:
Jeśli często masz katar i zapchany nos, chrapiesz, boli Cię głowa i cierpisz na niedosłuch, to może oznaczać, że Twoja przegroda nosowa jest krzywa. Zobacz, czym jeszcze się ona objawia, jakie są jej przyczyny i jak można ją skutecznie leczyć.
Przyczyny krzywej przegrody nosowej
Przegroda nosowa to pionowa bariera zbudowana z chrząstki i kości, która choć niepozorna, odgrywa w organizmie bardzo ważną rolę. Jest częścią układu oddechowego, który odpowiada za dostarczenie tlenu do ciała. Pierwszy etap oddychania zaczyna się właśnie przez nos bądź usta. Gdy oddychasz, tlen wraz z innymi mikrocząsteczkami, np. bakteriami, wirusami, grzybami i alergenami, trafia do organizmu. To nos odpowiada za oczyszczenie powietrza z drobnoustrojów i ogrzanie go do odpowiedniej temperatury. Gdy przegroda nosowa jest krzywa, proces ten może być zaburzony. Choć to na pozór niewielka i często niewidoczna dysfunkcja, może powodować nieprzyjemne dolegliwości, które przy braku leczenia mają negatywny wpływ na zdrowie. Osoby z krzywą przegrodą nosową często skarżą się na zapchany nos, miewają nawracający katar, boli je głowa i mówią w charakterystyczny nosowy sposób.
Przegroda nosowa może być przekrzywiona na wiele sposobów. Czasami deformacji ulega małżowina nosowa, a czasami chrząstka w głębi nosa. Powody przekrzywienia przegrody nosowej mogą być różne, zarówno wrodzone, jak i nabyte. Do najczęstszych zaliczamy:
- urazy okołoporodowe,
- nieregularny wzrost tkanki wewnątrz nosa,
- uszkodzenia mechaniczne,
- uwarunkowania genetyczne.
Niekiedy w okresie płodowym zaburzony jest wzrost tkanki w nosie, co powoduje deformację przegrody. Może ona ulec uszkodzeniu także w wyniku urazu mechanicznego w okresie płodowym lub poporodowym na skutek złego ułożenia dziecka podczas porodu. Deformacja przegrody nosowej bywa również dziedziczna, niewykluczone więc, że otrzymałeś ją „w spadku” po krewnych. Najczęstszym jednak powodem krzywej przegrody nosowej są urazy mechaniczne, które powstały w wyniku uprawiania sportu, bójki, upadku czy uderzenia.
Bezpośrednio po urazie nosa możesz nie zauważyć skrzywienia przegrody. Bywa, że objawy pojawiają się dopiero kilka lat po deformacji i trudno powiązać ją z konkretną sytuacją.
Jeśli podejrzewasz, że Twoja przegroda nosowa jest krzywa i utrudnia Ci funkcjonowanie, udaj się do laryngologa, który przeprowadzi dokładny wywiad, oceni stopień skrzywienia, a w razie potrzeby skieruje na dodatkowe badania (np. na tomografię komputerową). Aby wyprostować przegrodę nosową, zazwyczaj konieczne jest leczenie chirurgiczne. Choć zabieg jest stosunkowo prosty, wymaga długiej rekonwalescencji, a końcowy efekt widać czasami dopiero po kilku miesiącach.
Objawy krzywej przegrody nosowej
W większości przypadków krzywą przegrodę nosową możesz zauważyć gołym okiem. Teoretycznie powinna ona dzielić nos symetrycznie na dwie części. Jeśli będą one nierówne lub pojawią się przerosty, to znaczy, że przegroda może być przekrzywiona. Nie zawsze jednak zmiany da się dostrzec. Czasami przegroda skrzywiona jest na wyższym odcinku nosa, więc możesz sam nie zwrócić na to uwagi.
Jeśli Twoim problemem jest krzywa przegroda nosowa, zauważysz u siebie takie objawy, jak:
- nawracające infekcje górnych dróg oddechowych,
- katar,
- problemy z pozbyciem się wydzieliny z nosa,
- utrudniona wymiana powietrza w zatokach,
- zapalenie zatok,
- nawracające zapalenia uszu,
- bóle głowy,
- niedosłuch,
- zapchany nos,
- chrapanie,
- bezdech senny,
- charakterystyczna nosowa mowa.
Objawy te mogą występować niezależnie od siebie, jednak jeśli utrzymują się dłużej niż miesiąc, powinny Cię zaniepokoić. Przez krzywą przegrodę nosową zaburzone jest prawidłowe oddychanie, przez co do organizmu dociera mniej tlenu. Powoduje to osłabienie, zmęczenie, większą podatność na infekcje oraz alergie.
Krzywa przegroda nosowa – jak można ją leczyć?
Gdy lekarz zdiagnozuje u Ciebie krzywą przegrodę nosową, zaproponuje odpowiednie leczenie. Najskuteczniejszy w tej sytuacji jest zabieg operacyjny, nazywany septoplastyką. Polega on na chirurgicznym wyprostowaniu przegrody. Jest mało skomplikowany, trwa mniej więcej godzinę. Wymaga jednak znieczulenia ogólnego bądź miejscowego. W związku z tym przed operacją zaleca się, aby wykonać test na aktywność cholinoesterazy osoczowej (ChE). Enzym ten odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Jest to bardzo ważne, ponieważ badanie pozwoli ocenić nadwrażliwość na leki zwiotczające z grup pochodnych sukcynylocholiny, stosowane w anestezjologii. Nadwrażliwość na te substancje powoduje dłuższy czas blokady nerwowo-mięśniowej, a w efekcie przedłużony bezdech po zabiegu.
Operację krzywej przegrody nosowej można zrobić prywatnie lub na NFZ, jest to bowiem zabieg refundowany. Zgodnie z zaleceniem lekarza może być wykonywany zarówno osobom dorosłym, jak i dzieciom. Efekty operacji widać po kilku tygodniach, gdy zostaną ściągnięte szwy i zejdzie obrzęk. Musisz pamiętać, żeby po zabiegu unikać aktywności fizycznej, pływania, latania samolotem i spożywania alkoholu. Po operacji mogą pojawić się nieprzyjemne dolegliwości w postaci krwawienia z nosa, infekcji, zmiany kształtu nosa bądź pogorszenia się węchu. Większość z nich minie jednak w ciągu kilku tygodni.
Nie każde skrzywienie przegrody nosowej należy leczyć chirurgicznie. Pamiętaj, że nie istnieje w naturze idealnie prosta, symetryczna przegroda nosowa. Jeśli Twoja jest skrzywiona, ale nie przeszkadza Ci to w codziennym funkcjonowaniu i nie powoduje bolesnych i kłopotliwych dolegliwości, to nie musisz jej operować.
Autor: Agata Muchowska
Bibliografia
- P. Mckeown, Zamknij usta. Jak powstrzymać astmę, katar sienny i zatkany nos, Wydawnictwo Spokojny Oddech, Warszawa 2015.
- K. Radomska-Nishi, Dziurki w nosie, Wydawnictwo Tako, Toruń 2020.
- R.A. Buist, Głód tlenowy – przyczyna wielu chorób. Samodzielna terapia mitochondrialna, Vital, Białystok 2021.
- N. James, Oddech. Naukowe poszukiwania utraconej sztuki, Galaktyka, Łódź 2019.
- A. Neese, Jak oddychać. 25 prostych technik oddechowych, Vital, Białystok 2020.
