D-dimery – normy i przyczyny nieprawidłowego wyniku

Badanie stężenia D-dimerów wykonuje się z krwi. Sprawdź, kiedy i po co bada się ten parametr.

Czym jest D-dimer?

D-dimer jest produktem rozkładu fibryny (białka, które powstaje w trakcie wykrzepiania krwi) przez enzym – plazminę. U zdrowej osoby jego stężenie jest niskie. Wysokie D-dimery mogą oznaczać, że w układzie krwionośnym miał miejsce nasilony proces krzepnięcia i fibrynolizy (degradacji zakrzepów). W połączeniu z niepokojącymi objawami wymaga to natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza w celu wykluczenia m.in. zatoru tętnicy płucnej i zakrzepicy żył głębokich kończyn.

Jak wygląda badanie D-dimerów?

Do oznaczenia stężenia D-dimerów potrzebna jest próbka krwi – zwykle pobierana jest krew żylna, ale oznaczenie wykonuje się też we krwi tętniczej, a nawet włośniczkowej (pobranej z palca). Zaleca się, aby w miarę możliwości unikać przed badaniem nadmiernego wysiłku fizycznego i stresu. Do badania D-dimerów nie trzeba być na czczo.

D-dimery – norma

Zwykle przyjmuje się, iż wartość stężenia D-dimerów poniżej 500 µg/l (ng/ml) wskazuje na niskie ryzyko występowania choroby zakrzepowo-zatorowej [1]. Trzeba jednak pamiętać, że wartości referencyjne mogą się różnić w zależności od metody oznaczania, a wynik należy odnosić do norm laboratorium, w którym wykonano badanie.

D-dimery – kto powinien wykonać badanie?

Wykonanie badania D-dimerów powinno zawsze być skonsultowane z lekarzem. Przeprowadzenie oznaczenia bez współistniejących objawów i podejrzenia choroby zakrzepowo-zatorowej nie jest konieczne i może prowadzić do stresu w przypadku niewielkiego przekroczenia górnej granicy normy.

D-dimery należy niezwłocznie oznaczyć u osób z objawami choroby zakrzepowo-zatorowej. Objawy przedstawiają się następująco:

• objawy zatoru tętnicy płucnej: duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej, krwioplucie, przyspieszenie akcji serca,
• symptomy zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych: ból nogi (zwłaszcza łydki), obrzęk kończyny, nadmierne ucieplenie nogi, ból łydki podczas biernego zginania grzbietowego stopy,
• objawy zakrzepicy żył głębokich kończyn górnych: ból, obrzęk i sine zabarwienie kończyny górnej.

Wysokie D-dimery – jakie są najczęstsze przyczyny?

Najczęstszą przyczyną stwierdzenia wysokich D-dimerów we krwi jest choroba zakrzepowo-zatorowa. Mowa o:

• zatorze tętnicy płucnej,
• zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych,
• zakrzepicy żył głębokich kończyn górnych,
• zespole rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.

Choroby i stany fizjologiczne, w których można stwierdzić nieznaczne podwyższenie D-dimerów to:

• ciąża,
• podeszły wiek,
• zawał mięśnia sercowego,
• choroba niedokrwienna serca,
• stan zapalny w organizmie (w tym sepsa),
• przebyty uraz,
• nowotwory złośliwe.

A: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia

1. Interna Szczeklika, pod red. Piotra Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, 2018.

Oceń artykuł