Spis treści:
Dieta zgodna z grupą krwi to jadłospis opracowany przez amerykańskiego lekarza medycyny naturalnej Petera D’Adamo. W swoich pracach postawił tezę, że grupa krwi – 0, A, B lub AB – wskazuje na to, jakie produkty spożywcze warto jeść, a których lepiej unikać np. ze względu na większe ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych. Współczesna nauka nie potwierdza tych teorii, a dietetycy podkreślają, że diety eliminacyjne nie są dobrym wyborem na dłuższą metę. Sprawdź, jakie są główne założenia tej propozycji i z jakich produktów powinien – według diety D’Adamo – składać się Twój codzienny jadłospis.
Dieta zgodna z grupą krwi – kiedy powstała? Pomysłodawca
Dieta dopasowana do grupy krwi to wynalazek amerykańskich naukowców na czele z lekarzem Peterem D’Adamo, który sam określał siebie jako naturopatę. Teoria powstała na początku lat 90., a jej „biblią” była książka „Eat Right 4 Your Type”, która doczekała się kilku wydań i została spopularyzowana pod koniec 20. stulecia. W pracy tej podkreślony został związek między grupą krwi a produktami spożywczymi, które służą zdrowiu lub powinny zostać wykluczone np. przez wzgląd na ryzyko alergii. W ten sposób powstały modele żywieniowe, które zakładają wykluczenie konkretnych grup produktów i mają pomóc w zachowaniu zdrowia, dobrego samopoczucia i utrzymania niskiej wagi.
Mimo że diety zgodnej z grupą krwi nie sposób zaliczyć do kategorii nowinek dietetycznych, wciąż znajduje ona swoich promotorów w świecie show-biznesu. Do jej stosowania przyznaje się m.in. Cheryl Cole, angielska piosenkarka, tancerka, modelka i osobowość telewizyjna. Współcześni badacze patrzą na nią krytycznym okiem, ale mimo to wciąż ma ona swoich zwolenników.
Główne założenia diety zgodnej z grupą krwi
Twórcy omawianej teorii wyszli z założenia, że grupa krwi ma kluczowy wpływ na zdolność przyswajania określonych substancji przez organizm oraz na umiejętność rozpoznawania danych produktów jako trucizny lub substancje uczulające. Jadłospisy dopasowane do poszczególnych grup krwi w układzie 0AB – bez uwzględniania czynnika Rh – to nic innego jak diety eliminacyjne, czyli wykluczające konkretną kategorię produktów.
W swoich pracach D’Adamo w ciekawy sposób opisał posiadaczy poszczególnych grup krwi. Osoby, które mają grupę krwi 0 to „łowcy” – według omawianej teorii miała to być najstarsza grupa krwi, która pojawiała się głównie wśród ludności Ameryki Południowej i u Eskimosów. Posiadacze grupy A zostali określeni jako społeczność rolnicza – twórca diety wyszedł z założenia – podważonego przez innych naukowców – że ta grupa krwi powstała wraz z początkami rolnictwa, czyli ok. 20 tys. lat temu. Osoby z grupą krwi B miały być społecznością nomadyczną, której układ trawienny i immunologiczny jest silniejszy niż u poprzedników. Grupa ta miała powstać ok. 10 tys. lat temu. Najbardziej współczesna miała być grupa AB, która według teorii D’Adamo powstała tysiąc lat temu i została określona jako enigma.
Czy wiesz, do której grupy zaliczyłby Cię amerykański badacz? Jeśli nie, zrób odpowiednie badania na grupę krwi!
Dieta zgodna z grupą krwi 0
Posiadacze grupy krwi 0 powinni stosować niezwykle rygorystyczną dietę, w której znajduje się znikoma ilość węglowodanów, przy dużej zawartości białka i tłuszczu. Podstawę jadłospisu stanowią czerwone mięso (wołowina, wieprzowina, jagnięcina), ryby i warzywa. Jeśli Twoja grupa krwi to 0, Twoje menu nie powinno uwzględniać glutenu, a więc wszystkich produktów zbożowych. Niedozwolony jest także nabiał, w tym mleko i jego produkty, jogurty i twarogi. Warzywa takie jak ziemniaki, kalafior, soczewica czy brukselka mogą pojawiać się sporadycznie. Do tego należy wykluczyć alkohol wysokoprocentowy, a także piwo.
Przykładowe danie to pieczony łosoś z bukietem jarzyn (marchew, pietruszka, brokuły, szpinak). Z wołowiny i warzyw możesz zrobić zapiekankę. Aby urozmaicić jej smak, dodaj wegańskiego sera tofu lub sera żółtego dla wegan, który nie zawiera mleka.
Dieta zgodna z grupą krwi A
Dieta dla posiadaczy grupy krwi A jest najbardziej zbliżona do założeń diety wegetariańskiej lub wegańskiej. Zdaniem D’Adamo ta część społeczeństwa ma słabszą odporność, jest bardziej narażona na nowotwory i choroby układu krążenia. Stąd pomysł, aby radykalnie ograniczyć produkty pochodzenia zwierzęcego. W tym modelu żywienia nie powinno być mięsa, nabiału, niektórych ryb i krewetek. Warzywa i owoce możesz spożywać bez ograniczeń, choć należy unikać papryki i ziemniaków. Należy ograniczyć napoje gazowane i piwo.
W przykładowym menu mogą znaleźć się różne wersje zapiekanek z makaronem i warzywami. Jeśli chcesz dodać do nich sos, przygotuj go na bazie śmietany dla wegan, która nie ma w składzie mleka. Możesz spróbować też dań orientalnych, takich jak smażone tofu z sosem sojowym i dodatkami warzywnymi. Na deser można zjeść np. sałatkę owocową.
Dieta zgodna z grupą krwi B
Dieta zgodna z grupą krwi B eliminuje przede wszystkim krewetki, soczewicę, większość olejów roślinnych, orzechy, pomidory, ryż i większość zbóż – a więc także gluten. Dozwolone jest przygotowywanie dań obiadowych i sałatek z dodatkiem oliwy z oliwek. Dla tej grupy krwi twórcy teorii przewidzieli umiarkowane spożycie mięsa – głównie baraniny lub dziczyzny. W codziennym menu mogą znaleźć się też warzywa i przetwory mleczne.
Przykładowe danie zgodne z tymi założeniami to pieczona baranina z dodatkiem ziemniaków i świeżej sałaty z dressingiem na bazie oliwy z oliwek, soku z cytryny i aromatycznych ziół. Na śniadanie możesz zjeść kaszę jaglaną z dodatkiem bananów i masła orzechowego. Dobrą przekąską między posiłkami będzie mleczny koktajl z dodatkiem ulubionych owoców.
Dieta zgodna z grupą krwi AB
Posiadacze grupy krwi AB to – według amerykańskiej teorii – prawdziwi szczęściarze. Jest to społeczność o wyjątkowo sprawnie funkcjonującym układzie odpornościowym ze znikomą skłonnością do alergii. Co więcej, osoby te mają rzadziej zapadać na choroby cywilizacyjne na czele z nowotworami, otyłością czy chorobami serca. Jadłospis tych osób będzie najmniej rygorystyczny i nie będzie zawierał tak wiele wykluczeń, jak poprzednie grupy. Do szczególnie polecanych produktów należą ryby, zielone warzywa i nabiał, natomiast nieznaczne wykluczenia dotyczą jedynie czerwonego mięsa, kukurydzy, fasoli, gryki i pszenicy. Osoby, które mają grupę krwi AB, muszą tylko pamiętać, aby zamiast wołowiny wybierać mięso z kurczaka lub indyka, a przy wyborze pieczywa zwracać uwagę na chleb żytni lub bezglutenowy.
W codziennym jadłospisie tej grupy mogą znaleźć się różne wersje owsianki lub jajecznicy na śniadanie. Gulasz drobiowy z dodatkiem zielonych warzyw i ziemniaków na obiad, koktajl owocowy na podwieczorek, a kanapki z chleba żytniego z pastą jajeczną lub dżemem na kolację.
Co nauka mówi o diecie zgodnej z grupą krwi?
Duże zainteresowanie dietą zgodną z grupą krwi oraz jej medialny rozgłos sprawiły, że naukowcy zaczęli bardziej wnikliwie jej się przyglądać i analizować jej założenia. Zgodnie z oficjalnym stanowiskiem specjalistów z Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej nie ma jednoznacznych dowodów naukowych, które potwierdzałyby dobroczynny wpływ diety zgodnej z grupą krwi na stan zdrowia, redukcję masy ciała czy zapobieganie chorobom przewlekłym i cywilizacyjnym.
Co więcej, dietetycy podkreślają, że rygorystyczne diety eliminacyjne stosowane przez długi czas mogą prowadzić nie tylko do osłabienia organizmu, lecz także poważnych chorób, takich jak anemia czy rak jelita grubego. Jadłospisy, z których wyklucza się całe grupy produktów spożywczych, są uzasadnione tylko przy potwierdzonych alergiach pokarmowych. Jeśli stosują je osoby zdrowe, należy szukać zamienników wykluczonych produktów lub stosować suplementy diety, które pozwolą uniknąć awitaminozy.
Autor: Marta Drzazga
Bibliografia
- P. D’Adamo (tłum. M. Betley), Encyklopedia zdrowia. Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi, Wydawnictwo Mada, Warszawa 2003.
- P. D’Adamo i in. (tłum. Marek Czekański), Żyj Zgodnie ze Swoją Grupą Krwi. Osobista Recepta na Zachowanie Zdrowia, Prawidłowej Przemiany Materii w Witalności na Każdym Etapie Życia, Wydawnictwo Mada, Warszawa 2008.
- D. Głąbska i in., Dietoterapia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.
- Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Dieta zgodna z grupą krwi w świetle doniesień naukowych, https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dieta-zgodna-z-grupa-krwi-w-swietle-doniesien-naukowych/ [dostęp z 22.06.2023].