Spis treści:
Endometrioza to nieuleczalna i podstępna choroba, która bardzo często w początkowym stadium nie daje żadnych znaczących objawów. Stanowi poważny problem społeczny, gdyż obniża jakość życia wielu pacjentek. Endometrioza wpływa na życie seksualne i może być przeszkodą w zajściu w ciążę. Jakie są przyczyny endometriozy? Jak przebiega leczenie choroby?
Endometrioza – co to za choroba?
Endometrioza jest jedną z najczęściej występujących chorób żeńskich narządów płciowych. Diagnozowana jest nawet u dziewcząt poniżej 20. roku życia i u kobiet w wieku pomenopauzalnym. Do rozwoju endometriozy dochodzi wtedy, gdy komórki endometrium (błony śluzowej, która wyściela jamę macicy), zaczynają pojawiać się poza macicą. Ogniska komórek najczęściej skupiają się na jajnikach, w układzie moczowym, otrzewnej, a nawet w przewodzie pokarmowym. Reagując na zmiany hormonalne cyklu miesiączkowego, złuszczają się, a krew nie znajduje ujścia, co prowadzi do rozwoju torbieli, infekcji, zrostów i blizn w tkankach.
Przebieg i rozwój endometriozy
Etiologia endometriozy nie jest do końca jasna, chociaż duże znaczenie w jej rozwoju mają uwarunkowania genetyczne. Jednym z czynników sprzyjającym endometriozie jest nawracający problem wstecznego przepływu krwi miesiączkowej i długi czas trwania krwawienia. Choroba charakteryzuje się silnymi dolegliwościami bólowymi podbrzusza, pojawiającymi się już w okresie okołomiesiączkowym. Nasilenie dolegliwości zależy od stopnia rozwoju endometriozy i zachodzących zmian anatomicznych. Ostry i uciskowy ból pojawia się również w bezruchu i może mieć charakter przerywany. Pacjentki zgłaszają uczucie ucisku w obrębie miednicy.
Charakterystyczne dla endometriozy są nieregularne miesiączki, które poprzedzają plamienia. Dodatkowo mogą występować epizodyczne krwawienia, nawet podczas oddawania moczu. Dość powszechnym objawem jest uczucie parcia na pęcherz i częstomocz. U pacjentek chorujących na endometriozę pojawić może się problem wzdęć i biegunki. Przewlekłe dolegliwości jelitowe powstają w następstwie ognisk endometriozy. Najdokładniejszą ocenę zmian chorobowych zapewnia laparoskopia oraz ocena histopatologiczna pobranych wycinków zmienionej chorobowo tkanki.
Diagnostyka endometriozy
Wstępna diagnoza endometriozy może zostać postawiona na podstawie zgłaszanych przez pacjentkę objawów oraz badania ginekologicznego. Pomocne w wykryciu endometriozy są badanie obrazowe, najczęściej USG ginekologiczne. Uzupełnienie diagnostyki obrazowej stanowią badania krwi.
Nierzadko do rozpoznania endometriozy dochodzi nawet po kilku latach od jej rozwoju. Wynika to z ogólnego przekonania, iż silna bolesność krwawienia miesiączkowego jest czymś normalnym. Tymczasem ostry ból menstruacyjny, wzdęcia, biegunki, międzymiesiączkowe krwawienia powinny skłonić pacjentkę do wizyty u lekarza, gdyż mogą wskazywać na endometriozę.
Sposoby leczenia endometriozy
Etiologia endometriozy nie jest do końca jasna, co wyklucza opracowanie jednej skutecznej metody leczenia. W zależności od przebiegu choroby i ogólnego stanu zdrowia pacjentki stosowane są terapie farmakologiczne lub leczenie chirurgiczne. Mają one przede wszystkim na celu poprawę komfortu życia pacjentki i zniwelowanie dolegliwości bólowych, uniemożliwiających normalne funkcjonowanie. Leczenie farmakologiczne opiera się na podawaniu pacjentce preparatów przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Ponadto do terapii włączane są środki estrogenowo-progestagenowe i same progestageny. Brak skuteczności działania terapii farmakologicznej jest wskazaniem do leczenia chirurgicznego.
Najczęściej stosowaną techniką operacyjną w leczeniu choroby jest laparoskopia. Metoda ta pozwala na precyzyjne usunięcie torbieli endometrialnych przy jednoczesnym pozostawieniu jak największej ilości zdrowej tkanki jajników, co pozwala pacjentce na zrealizowanie planów macierzyńskich. Laparoskopia znajduje również zastosowanie w przypadku kobiet, u których endometrioza jest przyczyną niepłodności. W takich przypadkach użycie laparoskopu pozwala na usunięcie ognisk endometriozy oraz zrostów. Wskazaniem do wykonania laparoskopii jest też brak zgody pacjentki na farmakoterapię z użyciem hormonów oraz zaawansowana postać endometriozy, np. obejmująca jelito, czy pęcherz moczowy. W celu podtrzymania efektów laparoskopii zalecana jest terapia estrogenowo-progestagenowa. Połączenie dwóch metod leczenia pozwala na znaczne zmniejszenie ryzyka nawrotów torbieli jajników, a ponadto skutecznie łagodzi dolegliwości bólowe.
Autor: Emilia Kruszewska
Weryfikacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela
Bibliografia
- K. Szyłło, J. Górski, Endometrioza – rozpoznanie, leczenie według współczesnych rekomendacji, „Przegląd Menopauzalny” 2011, nr 6, s. 464–467.
- R. Plinta i in., Aktywność fizyczna kobiet z endometriozą, „GinPolMedProject” 2020, t. 3, nr 25, s. 37–44.
Zapalenie mięśnia sercowego – przyczyny i przebieg
Poprzedni wpis
