Fibrynogen - jakie są jego funkcje oraz normy? - Badania Krwi
13 stycznia 2022

Fibrynogen – wskaźnik krzepnięcia krwi. Badanie, normy i funkcje

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Fibrynogen jest podstawowym składnikiem mechanizmu krzepnięcia krwi, będącym również białkiem ostrej fazy, czyli białkiem, którego produkcja zwiększa się w odpowiedzi na czynniki prozapalne wydzielane przez białe krwinki oraz komórki śródbłonka naczyń krwionośnych. Produkowany jest przez hepatocyty i komórki wątroby. Występuje głównie w osoczu, a jego stężenie zależy między innymi od uwarunkowań genetycznych. W procesie krzepnięcia krwi jako czynnik I pod wypływem aktywowanej trombiny podlega transformacji do fibryny (włóknika), uczestniczącej w powstawaniu skrzepu.

Fibrynogen − na co wskazuje?

Liczne badania naukowe dowodzą, iż wysokie stężenie fibrynogenu w osoczu predysponuje do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Wzrost ilości tego białka o 1 g/l podnosi współczynnik ryzyka schorzeń układu krążenia o 80%. Poziom fibrynogenu jest też skorelowany z nasileniem procesów zwapnieniowych w tętnicach wieńcowych, dlatego im wyższe jest stężenie fibrynogenu, tym większe niebezpieczeństwo wystąpienia nagłych zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Oznaczenie wartości fibrynogenu w osoczu jest wskazane w przypadku diagnostyki:

  • zaburzeń krzepnięcia krwi, na co wskazuje spowolniony proces tworzenia się skrzepów po zranieniach, powstawanie sińców nawet po nieznacznych urazach,
  • skaz krwotocznych,
  • zespołu rozsianego wewnątrznaczyniowego wykrzepiania, DIC (ang. disseminated intravascular coagulation),
  • chorób nowotworowych i stanów zapalnych.

Fibrynogen −  normy i badanie

Jak oznacza się fibrynogen? Badanie z krwi wykonuje się w godzinach porannych. Pacjent powinien przybyć do laboratorium na czczo, czyli po minimum 8-godzinnej przerwie od ostatniego posiłku. Istotne jest, aby dzień przed pobraniem krwi wstrzymać się od picia alkoholu oraz nadmiernych ilości kawy. Niewskazane jest też palenie papierosów, jednakże zasadą jest, by przed pobraniem krwi nie zmieniać istotnie trybu życia i przyzwyczajeń. Jeśli pacjent przyjmuje leki wpływające na krzepliwość krwi, oddanie materiału do badań winno odbyć się przed zażyciem kolejnej dawki farmaceutyku.

Cena badania fibrynogenu to koszt około 15-20 zł, natomiast w przypadku posiadania skierowania od lekarza można wykonać oznaczenie powyższego białka nieodpłatnie. Wynik badania dostępny jest z reguły kolejnego dnia.

Norma fibrynogenu, wg różnych źródeł plasuje się pomiędzy 1,5 – 4 g/l. Oznaczanie poziomu fibrynogenu często zlecane jest wraz z innymi badaniami odnoszącymi się do procesów krzepnięcia krwi, jak:

Wszystkie wymienione badania możesz wykonać w Diagnostyce. Jeśli masz wątpliwości, skorzystaj z konsultacji on-line.

Fibrynogen a alkohol

Dowiedziono, iż zarówno nałogowe palenie tytoniu, jak i picie alkoholu, przyczynia się do podwyższenia ilości fibrynogenu w osoczu. Konsumpcja trunków wysokoprocentowych wiąże się ze zmianami w stężeniu powyższego białka zgodnie z zależnością w kształcie  litery U, co oznacza, że umiarkowane picie alkoholu przyczynia się spadku poziomu fibrynogenu, natomiast spożycie przekraczające 60 g etanolu na dobę ma działanie odwrotne.

Jako umiarkowane picie alkoholu należy rozumieć 20 g czystego alkoholu dla kobiet oraz 40 g czystego alkoholu dla mężczyzn dziennie, z częstotliwością nie większą niż 5 razy w tygodniu. Norma europejska zakłada, że jeden drink zawiera 10 g czystego alkoholu etylowego. Taką ilość etanolu odnajdziemy, np. w 250 ml piwa o mocy 5% oraz w 100 ml wina o mocy 12%. Niemniej pamiętać należy, że wypijanie nawet małych ilości alkoholu przez dłuższy okres czasu może skutkować uzależnieniem.

Fibrynogen − podwyższony poziom we krwi

Poziom fibrynogenu jest podwyższony podczas ciąży i miesiączki, co jest procesem fizjologicznym. Doustna antykoncepcja hormonalna oraz hormonalna terapia zastępcza także wpływają na wzrost stężenia tego białka w osoczu.

Wzrost stężenia fibrynogenu jest odnotowywany w ostrych stanach zapalnych, infekcjach, chorobach nowotworowych (białaczki, ziarnica złośliwa oraz przy uszkodzeniu tkanek na skutek urazów lub zabiegów chirurgicznych.

Fibrynogen przekracza dopuszczalną normę u osób ciepiących na:

  • niewydolność nerek przebiegającą z białkomoczem (wraz z utratą białek z moczem rośnie stężenie fibrynogenu),
  • cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemię, miażdżycę tętnic, czyli składowe zespołu metabolicznego,
  • kolagenozę,
  • choroby reumatyczne np. reumatoidalne zapalenie stawów,
  • otyłość – nadmierna masa ciała sprzyja wzrostowi poziomu białek ostrej fazy, czyli fibrynogenu i CRP.

Obniżone stężenie fibrynogenu − co oznacza?

Przyczyny niskiego poziomu fibrynogenu to:

  • podłoże genetyczne,
  • choroby wątroby skutkujące zaburzeniami w produkcji czynników krzepnięcia krwi,
  • nabyty lub wrodzony defekt syntezy tego czynnika krzepnięcia,
  • zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego, DIC – wskutek nadmiernej konsumpcji fibrynogenu,
  • stany prowadzące do nadmiernego zużycia zasobów omawianego białka (posocznica, nowotwory),
  • terapia asparaginazą, czyli lekiem stosowanym w przebiegu ostrej białaczki limfoblastycznej.

Z niskim stężeniem fibrynogenu można spotkać się po transfuzji krwi, ponieważ ilość tego czynnika krzepnięcia ulega zmniejszeniu w przechowywanej krwi.

Badanie może uchronić Cię przed zawałem!

Podwyższony poziom fibrynogenu jest silniejszym czynnikiem predysponującym do zawału mięśnia sercowego niż nadmierne stężenie cholesterolu. W związku z powyższym wśród osób narażonych na rozwój chorób sercowo-naczyniowych powinno być profilaktycznie wykonywane badanie stężenia fibrynogenu wraz z pomiarem lepkości osocza.

Bibliografia:

  • Ewa SŁODCZYK, Izabela SZOŁTYSEK-BOŁDYS, Aleksandra KOZAR-KONIECZNA; Zmiany stężenia fibrynogenu w osoczu pacjentów o różnym statusie palenia tytoniu leczonych z powodu uzależnienia od alkoholu; Przegląd Lekarski 2012 / 69 / 10
  • Jarosław Wasilewski, Lech Poloński; Znaczenie fibrynogenu i właściwości reologicznych krwi w miażdżycy i chorobie wieńcowej; Choroby Serca i Naczyń 2010, tom 7, nr 2
  • Anna Bajer-Czajkowska, Przemysław Nowacki, Danuta Nocoń, Jarosław Podbielski; Fibrynogen osoczowy a dynamika ostrej fazy udaru niedokrwiennego mózgu; Udar Mózgu 2002, tom 4, nr 2

O Autorze