Spis treści:
Glukoza w moczu najczęściej pojawia się w przypadku podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Jej obecność zwykle wskazuje na hiperglikemię i toczącą się cukrzycę lub uszkodzenie nerek. Istnieją jednak sytuacje, w których mimo prawidłowego poziomu cukru we krwi, w moczu wykrywa się glukozę. Ma to miejsce np. w rzadkiej chorobie zwanej glikozurią nerkową.
Glukoza w moczu − co oznacza?
Co oznacza glukoza w moczu? W fizjologicznych warunkach glukoza w moczu nie występuje lub występuje w bardzo niskich stężeniach. Pojawienie się cukromoczu (czyli obecności wykrywalnej glukozy w moczu, inaczej glukozurii) może wskazywać na cukrzycę lub nieprawidłowe funkcjonowanie nerek.
Obecność glukozy w moczu najczęściej skorelowana jest z podwyższonym poziomem glukozy we krwi − najczęściej 10-11 mmol/l (180-198 mg/dl). Nie jest to jednak reguła. glukoza w moczu może być niewykrywalna przy stężeniach 12-15 mmol/l (216-270 mg/dl) glukozy w krwi. Dochodzi do tego, u osób w zaawansowanym wieku u których podnosi się próg cukrowy nerek.
Bardzo często podniesionemu poziomowi glukozy w moczu towarzyszy wielomocz, czyli oddawanie moczu w znacznych ilościach.
Glukoza w moczu − norma i badanie
Poziom glukozy w moczu oznaczany jest najczęściej przy ogólnym badaniu moczu. Lekarz może zlecić badanie, kiedy podejrzewa cukrzycę lub nieprawidłowości w funkcjonowaniu nerek. Glukozę w moczu oznacza się także u chorych na cukrzycę, w celu monitorowania stanu zdrowia.
Do badania poziomu glukozy w moczu należy pobrać próbkę pochodzącą z pierwszej porannej porcji moczu, ze środkowego strumienia. Mocz należy zbierać do przeznaczonego do tego sterylnego pojemnika, który nabyć można w aptece. Nie należy stosować słoików czy wcześniej używanych pojemników o innym przeznaczeniu, co może doprowadzić do fałszywych wyników. . Glukoza może zostać wykryta w prawidłowym moczu dostarczonym w pojemniku po dżemie. Dlatego laboratoria diagnostyczne nie przyjmują próbek dostarczanych w pojemnikach niewiadomego pochodzenia. Mocz powinien zostać przekazany do analizy niezwłocznie po zebraniu próbki.
Normą jest brak glukozy w moczu. Forma wyniku zależy od laboratorium, jednak najczęściej poziom glukozy w moczu opisuje się jako ujemny (lub oznacza znakiem „-”) − brak glukozy w moczu, albo dodatni (lub „+”) − obecność glukozy w moczu.
Jakie badania może dodatkowo zlecić lekarz, jeżeli w moczu pojawi się glukoza? Dalsza diagnostyka może obejmować:
- Oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo,
- Test obciążenia glukozą,
- Oznaczenie ketonów w moczu,
- Oznaczenie poziomu insuliny we krwi,
- Oznaczenie peptydu C we krwi lub w moczu,
- Oznaczenie przeciwciał przeciwko wyspom trzustki, komórkom zewnątrzwydzielniczym trzustki i komórkom kubkowatym jelita grubego, IIF.
Wyniki badań należy każdorazowo skonsultować z lekarzem. To on decyduje o zestawie wykonywanych testów laboratoryjnych oraz dalszym postępowaniu.
Glukoza w moczu − przyczyny
Najczęściej oznacza to, że stężenie glukozy we krwi jest na tyle wysokie, że nerki nie są zdolne do resorpcji przefiltrowanej glukozy. W prawidłowo funkcjonującym organizmie, glukoza jest odfiltrowywana w kłębuszkach nerkowych i następnie resorbowana z powrotem do krwioobiegu.
Wyróżnia się różne rodzaje cukromoczu, biorąc pod uwagę mechanizmy do niego prowadzące. Są to:
- Łagodny cukromocz:
- Typu A – powoduje go obniżony próg nerkowy oraz obniżona maksymalna resorpcja glukozy,
- Typu B – powoduje go obniżony próg nerkowy, ale resorpcja glukozy jest na prawidłowym poziomie,
- Typu C – całkowity brak resorpcji glukozy,
- Cukromocz przy cukrzycy,
- Cukromocz przy cukrzycy ciążowej,
- Zespół Fanconiego.
Za pojawienie się glukozy w moczu mogą odpowiadać także niektóre leki oraz estrogeny.
Glukoza w moczu może pojawić się także w sytuacjach stresowych, przy infekcjach oraz przy zwiększonej podaży węglowodanów w diecie. Dlatego, aby postawić trafną diagnozę, lekarz prowadzący powinien zlecić dodatkowe badania laboratoryjne, a przede wszystkim przeprowadzić pogłębiony wywiad z pacjentem.
Glukoza w moczu w ciąży
Czy glukoza w moczu w ciąży może niepokoić? Niewielka ilość „cukru w moczu” w ciąży nie musi budzić niepokoju, ponieważ próg nerkowy w ciąży może ulegać obniżeniu. Wpływają na to zmiany hormonalne. Mimo tego, że w wielu przypadkach glukoza w moczu u ciężarnych jest zjawiskiem fizjologicznym, to przy dodatnich wynikach należy przeprowadzić diagnostykę w kierunku cukrzycy ciężarnych. Krzywa cukrowa najczęściej wykonywana jest rutynowo między 24. a 28. tygodniem ciąży.
„Cukier w moczu” u ciężarnej może także wskazywać na stan zapalny dróg moczowych, schorzenia nerek lub zatrucie ciążowe.
Glukoza w moczu − jak leczyć?
Podwyższony poziom glukozy w moczu należy zawsze skonsultować z lekarzem. Aby parametr ten wrócił do normy należy podjąć leczenie choroby pierwotnej. W przypadku cukrzycy niezwykle ważna jest profilaktyka. Wszystkie badania które pomogą wykryć chorobę wykonasz w laboratoriach Diagnostyki. Sprawdź, jakie badanie należy wykonać przy cukrzycy.
Bibliografia:
- https://podyplomie.pl/medycyna/10583,najczestsze-bledy-w-interpretacji-wynikow-badania-ogolnego-moczu
- https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/lista/92223,obecnosc-glukozy-i-cial-ketonowych-w-moczu
- https://wylecz.to/badania-laboratoryjne/glukozuria-cukromocz-jakie-przyczyny-cukru-w-moczu-sa-najczestsze/