Spis treści:
Gorączka reumatyczna u dzieci pojawia się zazwyczaj w przedziale wiekowym 6-15 lat, natomiast u dorosłych rozwija się sporadycznie w populacji do 45 roku życia. Gorączka reumatyczna pojawia się, jako powikłanie 0,3–3% przypadków nieleczonego bądź niedoleczonego paciorkowcowego zapalenia gardła i migdałków. Do jej rozwoju dochodzi 2-3 tygodnie po infekcji dróg oddechowych. Gorączka reumatoidalna zwykle dotyka ludzi o niskim statusie socjalno-ekonomicznym, dlatego największa zapadalność ma miejsce w krajach rozwijających się. W Polsce począwszy od lat 70-tych ubiegłego wieku lekarze dokumentują spadek zachorowalności na omawianą chorobę. Obecnie gorączka reumatyczna występuje z częstością 0,5/100 000 osób rocznie.
Co to jest gorączka reumatyczna i jaka jest jej przyczyna?
Gorączka reumatyczna ma niejednoznaczną etiologię. Dużą rolę w rozwoju choroby odgrywają czynniki genetyczne sprzyjające nadmiernej odpowiedzi układu odpornościowego po kontakt z paciorkowcem β-hemolizującym grupy A. W przebiegu zakażenia wspomnianym paciorkowcem dochodzi do aktywacji limfocytów produkujących przeciwciała skierowane przeciwko drobnoustrojowi, które na skutek podobieństwa antygenów paciorkowca i tkanki skierowują się także przeciwko własnemu organizmowi (przeciwciała krzyżowe). Autoprzeciwciała niszczą przede wszystkim struktury mięśnia sercowego i prowadzą do degradacji zastawek.
Jakie badania należy wykonać w celu zdiagnozowania gorączki reumatycznej?
W Diagnostyce, wykonując morfologię krwi, możesz sprawdzić poziomu leukocytów, czyli białych krwinek. Stężenie wspomnianych elementów morfotycznych rośnie, prowadząc do leukocytozy, gdy w organizmie rozwija się stan zapalny. Udając się na pobranie krwi możesz sprawdzić poziom białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein), którego ilość w początkowej fazie zapalenia wzrasta w sposób dynamiczny. Kolejnym markerem stanu zapalnego jest OB (szybkość opadania erytrocytów). , którego wynik w przypadku choroby reumatycznej wzrasta.
Diagnostyka oferuje także sprawdzenie miana antystreptolizyny O (ASO), które wzrasta po 2-4 tygodniach od zakażenia paciorkowcem β-hemolizującym grupy A Streptococcus pyogenes. Wysokie stężenie ASO stanowi podstawę do rozpoznania infekcji spowodowanej powyższym patogenem, która nieleczona, może prowadzić do zmian zapalnych w sercu, stawach, układzie nerwowym.
Gorączka reumatyczna – objawy
W celu zdiagnozowania gorączki reumatycznej wykorzystuje się kryteria Jonesa istniejące od 1944 roku i zmodyfikowane w 1992 roku. Dzielą się one na objawy większe, czyli główne postacie choroby oraz objawy mniejsze wykrywane podczas badań laboratoryjnych. O pierwszym rzucie gorączki reumatycznej mówimy po rozpoznaniu 2 objawów większych lub 1 większego i 2 mniejszych u pacjenta, który przeszedł infekcję wywołaną paciorkowcem β-hemolizującym grupy A.
Gorączka reumatyczna – objawy większe
Zapalenie serca:
– zaburzenia rytmu serca
– powiększenie sylwetki serca
– nieprawidłowe szmery wynikające ze zmian patologicznych w zastawkach serca
Zapalenie stawów
Gorączka reumatyczna u dorosłych może doprowadzić do zajęcia stawów kolanowych, skokowych, łokci, nadgarstków. Chorzy skarżą się na silny ból, zaczerwienie i obrzęk w okolicy zajętego stawu. Zapalenie stawów dobrze reaguje na leczenie kwasem acetylosalicylowym.
Pląsawica Sydenhama – „taniec św. Wita”
Początkowy etap choroby może być utajony, ze stopniowo nasilającymi się zmianami zachowania wynikającymi z obecności stanów zapalnych w obrębie podwzgórza i podstawy mózgu. Typowe symptomy to szybkie, mimowolne ruchy rąk, mięśni twarzy i języka, przybierające na sile wskutek stresu czy zmęczenia. Pląsawica Sydenhama prowadzi do spadku siły mięśniowej. Objawy mogą trwać od kilku tygodni do kilku lat. Pląsawica nie jest odnotowywana u dorosłych ani u dzieci w wieku przedszkolnym.
Rumień brzeżny i guzki podskórne
Zmiany te towarzyszą zapaleniu serca, jednak pojawiają się rzadko. Rumień występuje na skórze tułowia i kończyn, ma charakter nawrotowy. Guzki można zaobserwować nad wyniosłościami kostnymi, czyli w okolicy łokci, kolan, kostek.
Gorączka reumatyczna– objawy mniejsze
– bóle stawów
– gorączka ≥ 38,8°C
– wzrost stężenia wskaźników ostrej fazy zapalenia: przyspieszony OB (> 60 mm po 1h) lub zwiększone stężenie CRP w surowicy (≥ 3 mg/dl).
Gorączka reumatyczna – powikłania
Celem uniknięcia powikłań infekcji dróg oddechowych wywołanej Streptococcus pyogenes, stosuj się do zaleceń lekarza. Nie odstawiaj samowolnie antybiotyków, nie zmieniaj ich dawkowania. Udaj się do pediatry, jeśli zauważysz u swojej pociechy symptomy zakażenia dróg oddechowych, bowiem zwlekanie z wizytą u specjalisty może spowodować zbyt późne wdrożenie leczenia, co przełoży się na powikłania infekcji pod postacią zmian patologicznych w mięśniu sercowym.
W przypadku podejrzenia zakażenia paciorkowcem β-hemolizującym grupy A możesz wykonać w Diagnostyce stosowne badania laboratoryjne. Jeśli masz pytania, istnieje również możliwość skorzystania z konsultacji online.
Bibliografia:
- neuroedu.pl „Postępowanie terapeutyczne w miastenii”
- https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn„Gorączka reumatyczna — patogeneza, rozpoznanie, leczenie, powikłania”
- https://podyplomie.pl/ „Miastenia i zespół miasteniczny”
Miastenia (nużliwość mięśni) – przyczyny, objawy, rokowania
Poprzedni wpis
