Spis treści:
Gronkowiec złocisty to bakteria Gram-dodatnia, która atakuje różne części ciała i bardzo szybko się rozprzestrzenia. Występuje zarówno u ludzi, jak i zwierząt. Gronkowiec w oku początkowo może przypominać zapalenie spojówek, jednak w przypadku braku odpowiedniego leczenia może prowadzić do powstania sepsy, a nawet zgonu. Leczenie polega na wdrożeniu antybiotyku. Na szczęście istnieje wiele działań profilaktycznych, które mogą zapobiec zakażeniu.
Gronkowiec – co to za bakteria?
Gronkowiec to bakteria Gram-dodatnia, której cechą charakterystyczną są grube i wielowarstwowe ściany komórkowe. Badacze wyróżniają ok. 32 gatunków tego drobnoustroju, który atakuje zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Szacuje się, że ponad połowa całej populacji to nosiciele tej bakterii, jednak w wielu przypadkach jej obecność nie daje żadnych objawów. Gronkowiec bardzo szybko się rozprzestrzenia, łatwo adaptuje się do nowego środowiska i wykazuje wyjątkowo dużą odporność na leki. Atakuje różne narządy ciała, wywołując choroby takie jak:
- stany zapalne oka,
- ropnie skóry,
- sepsa (posocznica),
- zapalenie wsierdzia,
- zapalenie płuc,
- zakażenia tkanek miękkich i skóry.
Najbardziej narażone na zakażenie gronkowcem są osoby o obniżonej odporności, czyli kobiety w ciąży, niemowlęta czy osoby starsze. Jeśli pojawi się u nich ta bakteria, organizm może mieć mniej siły, aby ją zwalczyć, i w konsekwencji wywoła ona jeszcze większe spustoszenia.
Gronkowiec na oku – przyczyny
Gronkowiec w oku to zakażenie o charakterze ropnym. Drobnoustrój trafia w pobliże mieszków włosowych, a następnie rozwija się w powiece i szybko adaptuje się do tych warunków. Zakażenie oka gronkowcem może mieć różne przyczyny. Należą do nich przede wszystkim:
- nieodpowiednia higiena oczu i okolic,
- nawyk dotykania oczu brudnymi rękami,
- kontakt z nosicielem gronkowca lub przedmiotami, których dotykał,
- niedostateczne dbanie o soczewki kontaktowe,
- niska odporność organizmu i wynikająca z tego podatność na infekcje,
- przebywanie w zanieczyszczonych pomieszczeniach pełnych kurzu i dymu,
- szorstka powierzchnia rogówki,
- infekcje skóry lub tkanki podskórnej,
- niedostateczna produkcja łez i przewlekła suchość oka.
Większość przyczyn zakażenia tą ekspansywną bakterią można w prosty sposób wyeliminować.
Gronkowiec w oku – objawy
Na pierwszy rzut oka zakażenie gronkowcem może przypominać zapalenie spojówek – towarzyszą mu symptomy takie jak: zaczerwienienie oka, świąd, ropna wydzielina sklejająca powieki, uczucie ucisku w oku, a także opuchnięte spojówki. Dzieje się tak dlatego, że stan zapalny wywołany przez bakterię prowadzi do rozmaitych dolegliwości w obrębie oczu – oprócz wspomnianego zapalenia spojówek może pojawić się zapalenie brzegów powieki, zapalenie rogówki, jęczmień na dolnej czy górnej powiece lub zapalenie błony naczyniowej oka. Do tego zestawienia dołączają w końcu oznaki stanu zapalnego: podwyższona temperatura ciała, brak apetytu lub rozdrażnienie. Aby walka z bakterią mogła rozpocząć się jak najszybciej, nie warto zwlekać z udaniem się po pomoc medyczną. Należy odwiedzić lekarza pierwszego kontaktu lub okulistę, gdy pojawią się pierwsze symptomy świadczące o infekcji oka.
Czy gronkowiec w oku jest groźny?
Gronkowiec to bakteria, która bywa oporna na działanie antybiotyków, dlatego pozbycie się jej stanowi prawdziwe wyzwanie. Zbyt późno rozpoczęte leczenie lub źle dobrane środki mogą prowadzić do sepsy, zwanej też posocznicą. To gwałtowna i uogólniona reakcja zapalna ciała na zakażenie bakteryjne. W jej przebiegu występują: wysoka gorączka, osłabienie organizmu, przyspieszony oddech, wymioty, bóle kończyn lub wybroczyny na skórze w kolorze czerwonym. Śmiertelność z powodu posocznicy wciąż jest bardzo wysoka. Wynosi ona aż 30–50%. Śmiało można więc powiedzieć, że gronkowiec to bardzo groźna bakteria, która – choć można ją całkowicie wyeliminować – wywołuje szereg komplikacji i powikłań.
Gronkowiec w oku – diagnostyka i leczenie
W przypadku pojawienia się niepokojących objawów warto od razu zgłosić się do lekarza okulisty, internisty lub specjalisty medycyny rodzinnej. Wczesna diagnostyka to podstawowy krok do wyeliminowania intruza z organizmu. Do najczęściej stosowanych metod diagnostycznych należą: badanie krwi i moczu, które określa m.in. obecność stanu zapalnego, wymaz z zakażonej powierzchni oka, np. z worka spojówkowego, oraz specjalistyczne testy służące do wykrywania gronkowca. Ważne są także badania oceniające poziom odporności bakterii na działanie antybiotyków. Wyniki takich testów pozwolą dobrać najskuteczniejszy środek leczniczy.
Leczenie gronkowca polega przede wszystkim na odpowiednio dopasowanej antybiotykoterapii. Antybiotyki zazwyczaj podawane są doustnie lub w formie maści. Leczenie może odbywać się w warunkach domowych, jednak trudniejsze przypadki zazwyczaj wymagają hospitalizacji.
Gronkowiec w oku – profilaktyka
Aby uniknąć dolegliwości związanych z pojawieniem się gronkowca w oku, przestrzegaj kilku prostych zasad:
- Regularnie myj ręce i nie dotykaj okolic oczu.
- Pielęgnuj okolice oczu za pomocą delikatnych, sprawdzonych kosmetyków.
- Jeśli nosisz szkła kontaktowe, czyść je zgodnie ze wskazaniami producenta.
- Dbaj o odporność, bo osoby ze zdrowym układem immunologicznym są mniej narażone na zakażenie gronkowcem.
- Unikaj zadymionych, pełnych kurzu miejsc.
Do nieoczywistych działań profilaktycznych należy także dbanie o kondycję skóry. Stany zapalne naskórka oraz warstwy podskórnej to podatny grunt dla rozwoju gronkowca.
Autor: Marta Drzazga
Weryfikacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela
Bibliografia
- Z. Markiewicz i in., Bakterie, antybiotyki, lekooporność, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2022.
- M. Rudnicka i in., Oporność gronkowców złocistych na niektóre antybiotyki w świetle badań własnych w latach 1955–1957, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1959.