Inhibina Alfa stanowi ważny wskaźnik w ocenie zaburzeń ciąży. Na badania w jej kierunku można również się zdecydować jeszcze na etapie planowania dziecka. Pozwalają one monitorować zwłaszcza funkcje jajników. Sprawdź, na czym polega badanie inhibiny A i jak interpretować wyniki!
Czym jest inhibina?
Jest to heterodimeryczny hormon białkowy, wydzielany przez komórki ziarniste jajników u kobiet oraz przez komórki Sertoliego jąder u mężczyzn. Odpowiada za hamowanie produkcji enzymu folikulotropowego (FSH) przez przysadkę mózgową u obu płci. Stymuluje on gonady żeńskie do wytwarzania estrogenów i dojrzewania pęcherzyków jajnikowych, czyli reguluje cykl miesięczny, a także pobudza czynność gonad męskich, stanowiąc główny czynnik w kontroli spermatogenezy. Inhibina pełni zatem istotną funkcję w procesie pobudzania dojrzewania komórek oraz wydzielania hormonów płciowych zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
Rodzaje inhibiny
Inhibina stanowi heterodimeryczny hormon ze względu na to, że wytwarzana jest podczas syntezy, czyli połączenia 3 jednostek polipeptydowych, w tym glikozylowanej cząstki Alfa i dwóch cząstek nieglikozylowanych Beta. Podjednostka Alfa łączy się z jedną z podjednostek Beta i tworzy wiązanie Beta A bądź Beta B. Powstałe połączenia Beta A i Beta A-Beta A mają działanie o charakterze niehamującym, a raczej stymulującym, wydzielanie FSH. W efekcie tego nazywane są nie inhibinami, a aktywinami.
O czym mówi inhibina?
Poziom każdej z nich możesz sprawdzić, przeprowadzając badania na inhibinę A bądź inhibinę B w laboratorium. Każdy z markerów jest cennym narzędziem w ocenie płodności, a zwłaszcza czynności jajników lub ich rezerw, a także potencjału nasienia do połączenia się z komórką jajową. Pamiętaj jednak przy tym, że poziom inhibiny, głównie u kobiety, zmienia się wraz z jej cyklem miesięcznym. Na badanie inhibiny A i B możesz się zdecydować, szczególnie kiedy planujesz powiększenie rodziny, ale również stanowi ono cenne narzędzie diagnostyczne niektórych zaburzeń układu rozrodczego obojga partnerów oraz monitorujące przebieg ich leczenia.
Inhibina B u mężczyzn wpływa na funkcje komórek Sertoliego, czyli stanowi ważną wskazówkę na temat procesu spermatogenezy. U kobiet natomiast wiele mówi o przebiegu owulacji. Niski poziom hormonu może wskazywać na wygasanie czynności jajników i spadek rokowania co do zajścia w ciążę.
Inhibina Alfa bywa ważna w ocenie ryzyka nieprawidłowości ciąży! Przeprowadzanie testów w tym kierunku jest istotne przede wszystkim u pań znajdujących się w grupie ryzyka problemów z utrzymaniem ciąży.
Inhibina A w ciąży
Jej stężenie w prawidłowo przebiegającej ciąży rośnie zgodnie ze wzrostem gonadotropiny kosmówkowej (beta-hCG), której poziom jest najwyższy w I trymestrze ze względu na funkcje, jakie pełni, tzn. utrzymanie ciałka żółtego, a następnie odżywianie zarodka i utworzenie łożyska. W połowie ciąży inhibina A maleje, aby przed rozwiązaniem znowu się podnieść. Wahania hormonu, jakim jest inhibina Alfa, w ciąży są naturalne i nie powinny stanowić powodu do niepokoju, zwłaszcza w prawidłowo przebiegającej ciąży, co najlepiej wytłumaczy lekarz prowadzący, ponieważ to on zawsze powinien interpretować wyniki badań i informować przyszłą mamę o przebiegu ciąży.
O czym świadczy niski poziom inhibiny A?
Zbyt niska inhibina A zdarza się najczęściej w ciąży ektopowej, czyli pozamacicznej. To stan polegający na implantacji zarodka poza błona śluzową macicy, np. w jajowodzie, jajniku czy szyjce macicy. Ponadto niska inhibina A w ciąży występuje w przypadku pustego jaja płodowego. Jest ono stanem, w którego przebiegu doszło do zapłodnienia, ale w wyniku zaburzeń, np. anomalii chromosomowych bądź innych patologicznych zmian, nie dochodzi do podziału komórkowego dziecka lub procesy te zostają przerwane. W efekcie zarodek przestaje się rozwijać, a ciąża ulega zakończeniu. Niska inhibina A może pojawiać się w wynikach badań laboratoryjnych w przypadku zagrożenia poronieniem. Inhibina A bywa również obniżona u kobiet z prawidłowo przebiegającą ciążą, ale obciążonych dodatkowymi chorobami przewlekłymi. Jedną z nich jest np. nadciśnienie tętnicze.
Wysoka inhibina A w ciąży
Wysoka inhibina stanowi nieprawidłowe zjawisko i może wskazywać na nieprawidłowości w przebiegu ciąży. Nierzadko taki stan dotyczy np. tzw. ciąży zaśniadowej. Jest ona chorobą trofoblastyczną o niezłośliwym charakterze, której istotą jest zapłodnienie nieprawidłowo rozwiniętej komórki jajowej bądź nieaktywnej lub połączenie się dwóch plemników z jedną prawidłowo dojrzałą gonadą żeńską. Efektem tego zjawiska są zaburzenia w czynności macicy.
Podwyższone lub znacząco przekraczające normy stężenie inhibiny A obserwuje się u pań obciążonych bądź zagrożonych preeklampsją, czyli stanem przedrzucawkowym. Jest to wieloukładowe zaburzenie, spowodowane nieprawidłowym przepływem krwi w łożysku, które powoduje niedokrwienie w organizmie przyszłej mamy i niedotlenienie u dziecka.
Poza tym wysoka inhibina A bywa powszechnie obecna w zespole HELLP (ang. HELLP syndrome). Stanowi on poważne powikłanie preeklampsji i charakteryzuje się triadą objawów wynikających z niedokrwistości hemolitycznej (hemolytic anemia), podwyższonego poziomu enzymów wątrobowych (elevated liver enzymes) oraz małopłytkowości (low platelet mount), skąd wzięło nazwę zaburzenie.
Jak wygląda badanie inhibiny A?
Polega ono na pobraniu odpowiedniej ilości krwi żylnej poprzez wprowadzenie cienkiej igły do naczynia. Najczęściej materiał pobiera się z żyły łokciowej. Czas trwania badania jest krótki, zwykle wynosi kilka sekund. Po iniekcji nie zostaje ślad w postaci siniaka, a dyskomfort związany z wprowadzeniem igły szybko ustępuje.
Autor: Agata Oleszkiewicz
Bibliografia
- J. David, Inhibin A, „Endocrinology: Adult and Pediatric” 2016.
- W. Ganong, Fizjologia, PZWL, Warszawa 2017.
- W. Traczyk, Fizjologia człowieka w zarysie, PZWL, Warszawa 2007.
