Insulinoma – znana także jako wyspiak trzustki – to zmiana nowotworowa zlokalizowana w obrębie trzustki. Ma ona formę guza, który wydziela insulinę i prowadzi do hipoglikemii, czyli spadku poziomu cukru we krwi. Rokowania w przypadku tej choroby zależą od złośliwości guza.
Insulinoma – co to takiego i kogo dotyczy?
Insulinoma – zwana także wyspiakiem trzustki – to zmiana o charakterze nowotworowym. Ma ona formę twardego, pokrytego torebką, unaczynionego guza. Miejsce jego występowania to wewnątrzwydzielnicza część trzustki, która odpowiada przede wszystkim za metabolizm cukrów w organizmie. Ten neuroendokrynny nowotwór zaburza gospodarkę hormonalną, a jego działanie polega na tym, że wydziela insulinę, która w nadmiernej ilości przedostaje się do krwioobiegu. W efekcie poziom cukru we krwi stale spada i powoduje stan zwany hipoglikemią.
Choroba ta może dotknąć każdego, nie tylko osób, które mają problemy z cukrzycą czy hormonami. Uważa się jednak, że jest to przypadłość częściej występująca ludzi dorosłych.
Insulinoma – jak się objawia?
Podstawowy objaw insulinomy to hipoglikemia, czyli spadek poziomu glukozy we krwi. Stan ten można rozpoznać po takich dolegliwościach jak: osłabienie, silne uczucie głodu, blada skóra, nudności i wymioty, nadmierna potliwość, drżenie i przyspieszona akcja serca. Do poważniejszych symptomów należą objawy neuroglikopenii, które do złudzenia przypominają zachowanie pod wpływem alkoholu lub atak padaczkowy. Guz insulinowy jest niebezpieczny również dlatego, że na skutek nagłego spadku cukru we krwi osoba chora może zapaść w śpiączkę. Podczas takiego głębokiego snu często dochodzi do zaburzeń oddychania i krążenia, które mogą prowadzić do śmierci. Inne, potencjalne sygnały obecności insulinomy to np. utraty przytomności oraz zaburzenia pamięci i świadomości.
Diagnostyka insulinomy – jakie badania zrobić?
Aby rozpocząć terapię insulinomy, warto jak najszybciej zdiagnozować problem. Jeśli obserwujesz u siebie niepokojące objawy, takie jak częste spadki cukru, w pierwszej kolejności udaj się do diabetologa lub endokrynologa, który zleci wykonanie badań krwi. Bardzo istotną rolę w diagnostyce wyspiaka trzustki odgrywa pomiar stężenia insuliny. Ostatecznym potwierdzeniem obecności guza insulinowego jest badanie USG, które ukazuje powstałą zmianę i pozwala określić jej rozmiar. Inne czynności diagnostyczne, które mogą okazać się pomocne, to tomografia komputerowa z kontrastem oraz rezonans magnetyczny.
Jakie są rokowania w przypadku insulinomy?
Nowotwory trzustki kojarzą się z dużą śmiertelnością, jednak w przypadku insulinomy warto zachować optymizm. Badania wykazują, że tylko ok. 10–12% wszystkich przypadków to zmiany o charakterze złośliwym, które powodują przerzuty do wątroby i węzłów chłonnych. W takiej sytuacji leczenie będzie bardzo trudne i nikt nie może zagwarantować, że przyniesie ono oczekiwany skutek. Statystyki są jednak optymistyczne, ponieważ wynika z nich, że większość chorych ma spore szanse na całkowite wyzdrowienie. Jeśli zmiana została zdiagnozowana jako niezłośliwa, usunięcie guza będzie równoznaczne z całkowitym wyleczeniem. Wraz z patologiczną zmianą znikną uciążliwe objawy hipoglikemii, które mogą znacznie utrudnić codzienne życie.
Wyspiak trzustki – jak przebiega leczenie?
W przypadku insulinomy można wskazać dwie drogi leczenia – operację oraz walkę z objawami. W przypadku wyjątkowo złośliwych guzów, które bardzo źle rokują, zabieg chirurgiczny często okazuje się nieskuteczny, dlatego terapia koncentruje się na łagodzeniu symptomów hipoglikemii. Jeśli zmianę da się zoperować i całkowicie usunąć, leczenie objawowe po zabiegu nie będzie konieczne.
Działanie chirurgiczne polega na wycięciu guza insulinowego i okolicznych węzłów chłonnych, w których potencjalnie mogą pojawić się przerzuty. Operacja wycięcia złośliwego guza obejmuje też resekcję jego przerzutów, jednak nie daje gwarancji, że wkrótce nie pojawią się kolejne zmiany. Zabiegi przeprowadzane są metodą tradycyjną lub laparoskopową. Istnieje też możliwość skorzystania z nowoczesnego sposobu, który polega na zamknięciu naczyń krwionośnych i tym samym odcięciu wyspiaka trzustki od składników odżywczych. W wielu przypadkach potrzebne będzie też wsparcie chemioterapią, jednak łagodne zmiany zazwyczaj jej nie wymagają.
Rola diety w procesie leczenia insulinomy
Dieta nie leczy przyczyny choroby, jednak może zapobiec uciążliwym objawom insulinomy, do których należy przede wszystkim hipoglikemia. Dietoterapia polega na regularnym spożywaniu posiłków. Najlepiej, aby były to porcje bogate w składniki odżywcze. W przypadku pojawienia się objawów hipoglikemii należy spożyć pokarm bogaty w węglowodany (np. czekolada, sok owocowy itp.). Zbilansowanej diecie powinny towarzyszyć także regularne pomiary stężenia glukozy we krwi, a dodatkowym wsparciem mogą być dożylne wlewy glukozy.
Autor: Marta Drzazga
Weryfikacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela
Bibliografia
- P. Lampe i in., Rak trzustki. Czyli, jak wygrać z cichym zabójcą, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2019.
- D. Głąbska i in., Dietoterapia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.
- R. Talar-Wojnarowska i in., Choroby trzustki w praktyce klinicznej, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2022.
Urosepsa – przyczyny, objawy, powikłania Poprzedni wpis 