Smak truskawek nieodłącznie kojarzy nam się z latem. Któż z nas ich nie lubi? Zdarza się jednak, że po zjedzeniu tych owoców pojawiają się zaczerwienione plamy, wysypka, katar, świąd nosa oraz inne objawy typowe dla alergii. Jeśli zauważyłeś u siebie takie symptomy, to prawdopodobnie jesteś uczulony na truskawki.
Dlaczego truskawki uczulają?
Truskawki to ulubione owoce sezonowe wielu Polaków. Kojarzą się z latem i smakiem dzieciństwa. Niestety, mimo że są smaczne, bywają silnym alergenem, dlatego nie każdy może się nimi delektować.
Truskawka znajduje się w pierwszej dziesiątce najczęstszych alergenów. Uczulenie na truskawki jest wrodzone lub nabyte. Może pojawić się na każdym etapie życia, choć najczęściej cierpią z jego powodu dzieci. Bardziej podatne na alergię są osoby z atopią, czyli skłonnością do wszelkich uczuleń, osoby z obniżoną odpornością i chorujące na schorzenia autoimmunologiczne.
Za uczulające właściwości truskawek odpowiadają zawarte w nich salicylany. Mowa o kwasie salicylowym i jego pochodnych, popularnie stosowanych do produkcji leków, np. aspiryny. Możemy je znaleźć także w niektórych ziołach, przyprawach, owocach i warzywach. Szacuje się, że w Polsce uczulonych na salicylany może być nawet do 10% osób. W kontakcie z zawartym w truskawce alergenem organizm zaczyna wydzielać przeciwciała IgE, które pobudzają układ odpornościowy do produkcji histaminy. To właśnie nadmiar histaminy powoduje obrzęk i zmiany skórne. Jeśli po zjedzeniu tych owoców zauważysz u siebie objawy uczulenia, udaj się do alergologa lub wykonaj testy IgE sp.F44 na truskawkę. Polegają one na oznaczeniu przeciwciał w surowicy pobranej krwi. Im stężenie przeciwciał będzie większe, tym silniejsza okaże się alergia na truskawki. Niestety uczulenie na te smaczne owoce bardzo często idzie w parze z innymi alergiami. Towarzyszy mu uczulenie na pyłki brzozy, trawę oraz inne owoce, np. na jabłka, brzoskwinie lub mandarynki.
Truskawek poza alergikami nie powinny jeść osoby z chorobą wrzodową, z wrażliwymi jelitami oraz ze schorzeniami trzustki. Owoce te mogą bowiem podrażniać delikatne ściany jelit.
W przypadku truskawek uczulają zarówno same owoce, jak i preparaty chemiczne, z którymi miały one styczność. Przed każdym zjedzeniem dokładnie umyj truskawki.
Objawy uczulenia na truskawki
Uczulenie na truskawki przeważnie objawia się zmianami skórnymi, jednak mogą pojawić się także symptomy pokarmowe, a nawet katar i duszności. Podstawowe objawy alergii na truskawki to:
- mrowienie ust i języka bezpośrednio po zjedzeniu owocu,
- zmiany skórne w postaci pokrzywki, obrzęku, wysypki, świądu skóry,
- katar i świąd nosa,
- łzawienie i pieczenie oczu,
- wymioty i biegunka,
- duszności.
Objawy pojawiają się bezpośrednio po zjedzeniu owoców, więc trudno je przeoczyć. Im więcej owoców zjemy, tym bardziej będą dokuczliwe. Przeważnie przechodzą samoistnie po kilku godzinach, jednak w przypadku bardzo silnej alergii może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Jest to gwałtowne obniżenie ciśnienia, które powoduje zwolnienie pracy serca, zawroty głowy, utrudnione oddychanie oraz omdlenia. W skrajnych sytuacjach może doprowadzić nawet do śmierci. Jeśli reakcja na zjedzenie truskawek jest bardzo silna, należy skontaktować się z lekarzem, który poda adrenalinę w celu ustabilizowania ciśnienia.
Uczulenie na truskawki u dzieci
Najbardziej narażone na wszelkie uczulenia i alergie skórne oraz pokarmowe są dzieci. Dzieje się tak, gdyż ich układ odpornościowy dopiero się buduje i uczy się walczyć z otaczającymi alergenami. Truskawki znajdują się wśród najbardziej uczulających produktów u dzieci. Co ważne, uczula nie tylko sam surowy owoc, ale także jego przetworzone wersje. Jeśli Twój maluch ma uczulenie na truskawki, zrezygnuj z podawania mu dżemów, kompotów, jogurtów, soków, kaszek i wszystkich innych produktów, które mogą mieć w składzie te owoce. Truskawek w ogóle nie powinny jeść niemowlęta oraz kobiety w ciąży. Poza skórnymi dolegliwościami w przypadku dzieci po zjedzeniu truskawek mogą wystąpić biegunki. Dzieje się tak, ponieważ owoce podrażniają jelita i powodują ich nieprawidłową perystaltykę.
Dietę dziecka należy rozszerzać bardzo powoli i dokładnie obserwować reakcje organizmu. Warto wykonać odpowiednie badania w kierunku alergii, aby na przyszłość oszczędzić maluchowi cierpienia.
Jak można wyleczyć uczulenie na truskawki?
Uczulenie na truskawki może pojawić się nagle u dotychczas zdrowej osoby. Przyczyny jego powstania mogą być różne – od zmniejszonej odporności po zwiększenie wrażliwości na czynnik uczulający, a nawet środki chemiczne użyte do uprawy owoców. Niestety nie istnieją w pełni skuteczne metody zwalczania alergii na truskawki. Może ona jednak zniknąć tak samo gwałtownie, jak się pojawiła.
Leczenie alergii na truskawki polega głównie na łagodzeniu objawów. Pomogą w tym zimne okłady, maści oraz napary z ziół, np. z rumianku. W walce z alergią skuteczne są preparaty przeciwhistaminowe, które dostaniemy w każdej aptece bez recepty. Jedyną skuteczną metodą uniknięcia uczulenia na truskawki jest rezygnacja z nich. Jeśli nie wyobrażamy sobie życia bez tych owoców, możemy spróbować odczulania. To podawanie alergenów w niewielkich ilościach pod kontrolą lekarza, aby stopniowo przyzwyczajać organizm do szkodliwej substancji. Nie zawsze jednak odczulanie daje oczekiwany efekt.
Autor: Agata Muchowska
Bibliografia
- A. Zejfler, Kompleksowa terapia problemów skórnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- M. Jutel, Odczulanie: immunoterapia alergenowa „w pigułce”. Poradnik dla pacjenta, Moc Media, Warszawa 2022.
- Ł. Durajski, Alergie. Fakty i mity, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
- M. Bojanowska, M. Kostecka, Nietolerancje i alergie pokarmowe: przyczyny, diagnostyka i postępowanie żywieniowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Lublin 2021.
- D. Myłek, Oswoić alergie: skąd się biorą uciążliwe dolegliwości i jak sobie z nimi radzić, Stowarzyszenie Larix, Warszawa 2020.
