Bez wątpienia, witaminy zaraz obok białek, tłuszczów i minerałów, mają ogromny wpływ na zdrowie i kondycję ludzkiego ciała oraz umysłu. Jaka jest rola witamin w organizmie człowieka? Sprawdź, dlaczego te organiczne związki są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania i dowiedz się, co warto suplementować, by zapobiec niedoborom.
Rola witamin w organizmie człowieka – dlaczego ich potrzebujemy?
Choć same w sobie nie pełnią funkcji energetycznej, czy odżywczej, ludzkie ciało nie jest w stanie bez nich prawidłowo funkcjonować. Rola witamin w organizmie człowieka polega głównie na regulowaniu właściwego przebiegu różnego rodzaju przemian komórkowych. Witaminy dzielą się na dwie grupy – rozpuszczalne w wodzie oraz rozpuszczalne w tłuszczach. Ludzki organizm, co do zasady, nie jest w stanie wytworzyć witamin, dlatego każdego dnia należy dbać o ich odpowiednią podaż.
Witaminy dostarczane są głównie z pożywieniem – zdrowa, zbilansowana dieta to ich główne źródło. Można również przyjmować je w postaci suplementów lub leków, jednak powinno się to odbywać tylko i wyłącznie pod kontrolą lekarza, po wykonaniu szeregu badań diagnostycznych i ustaleniu poziomów niedoboru konkretnych witamin. Po otrzymaniu wyników, specjalista doradzi pacjentowi, co warto suplementować i w jakiej formie najlepiej to robić.
Ze względu na to, iż rola witamin jest kluczowa dla utrzymania dobrej kondycji organizmu, ich niedobory mogą nieść za sobą poważne konsekwencje zdrowotne, w niektórych przypadkach nawet nieodwracalne.
Hiperwitaminoza, czyli nadmiar witamin
Nadmiar witamin, podobnie jak niedobór, również nie jest korzystny dla zdrowia, dlatego, zanim zaczniesz zastanawiać się, jakie witaminy warto suplementować, wykonaj niezbędne badania krwi. Dzięki temu, poznasz poziom poszczególnych witamin w Twoim organizmie i nie rozpoczniesz niepotrzebnej suplementacji.
Hiperwitaminoza dotyczy najczęściej grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Objawy chorobowe związane są bezpośrednio z rodzajem witaminy, której jest zbyt dużo. Przykładowo – przy nadmiarze witaminy A, pacjent może czuć się osłabiony, utracić apetyt, a także odczuwać wyraźny spadek nastroju. Do tego dochodzi nadmierne wypadanie włosów, łamliwość paznokci, występują częste krwotoki z nosa, a proces krzepnięcia krwi jest zaburzony. Może pojawić się także światłowstręt, a nawet drgawki, bóle głowy oraz wymioty.
Jak widzisz, konsekwencje nadmiaru danej witaminy mogą być naprawdę bardzo ciężkie, dlatego zamiast rozważać, co warto suplementować, zapytaj lekarza, czy w Twoim przypadku suplementacja jest w ogóle potrzebna.
Hipowitaminoza – czym grozi niedobór witamin?
Terminem hipowitaminozy określa się niedobór jednej lub kilku witamin w organizmie. Jej przyczyną najczęściej bywa mało zbilansowana dieta, uboga w warzywa i owoce. Zdarzają się także sytuacje, w których wchłanianie składników odżywczych i witamin z pokarmów jest z jakiegoś powodu zaburzone. Dzieje się tak głównie w przypadkach chorób układu pokarmowego, a zwłaszcza jelit.
Również przyjmowanie niektórych leków może spowodować niedobory witamin w organizmie. Wtedy lekarz powinien zlecić regularne badania krwi, by monitorować poziom i szybko zauważyć ewentualne spadki, a następnie doradzić pacjentowi, jakie witaminy należy suplementować w danej sytuacji.
Niedobory witamin również odbijają się na zdrowiu i kondycji organizmu. Hipowitaminoza D, tylko przykładowo, zaburza mineralizację kości, może być przyczyną miażdżycy, nadciśnienia tętniczego czy też niewydolności serca. W przypadku niemowląt i małych dzieci, prowadzi nawet do krzywicy.
Awitaminoza – brak witamin w organizmie
Brak witamin w organizmie, czyli awitaminoza, to krok dalej od niedoboru. O awitaminozie mówi się w przypadku skrajnego niedoboru lub wręcz braku danej witaminy we krwi. Niebezpieczny jest zwłaszcza brak witaminy K, która jest niezbędna w prawidłowym przebiegu procesu krzepnięcia krwi. Jeśli jej poziom spadnie do zera, może pojawić się krwiomocz, krwawienie z błon śluzowych, bardzo obfite miesiączki oraz częste biegunki. Zmniejsza się naturalna odporność organizmu, a poważniejsze urazy mogą prowadzić do utraty dużej ilości krwi.
Witaminy – co warto suplementować?
Lekarze zgodnie radzą – najlepiej przyjmować witaminy ze zdrowej, zbilansowanej diety. Charakteryzują się one dużo wyższą przyswajalnością, niż sztuczne suplementy. Jeśli odczuwasz jakiekolwiek dolegliwości, zgłoś się najpierw do swojego lekarza rodzinnego, który przeprowadzi z Tobą wywiad medyczny, a jeżeli będzie taka potrzeba, zleci wykonanie badań krwi oraz moczu.
Po otrzymaniu wyników, specjalista zaplanuje kolejne kroki postępowania i doradzi, co należy suplementować, by Twój organizm odzyskał równowagę. Nie należy suplementować witamin na własną rękę – takie działanie może być szkodliwe dla organizmu, a na pewno odbije się niekorzystnie także na Twoim portfelu.
Najlepiej na bieżąco monitorować swój stan zdrowia – wszystkie niezbędne badania możesz wykonać w laboratoriach Diagnostyki na terenie całej Polski.
Bibliografia:
Krełowska – Kułas M.: Szkodliwy wpływ niedoboru lub nadmiaru witamin na organizm człowieka, Zeszyty Naukowe – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, R. 2008, nr 781, s. 33-45.
