Jakie mogą być przyczyny jednoczesnego bólu głowy i oczu?

Ból głowy i oczu występujący jednocześnie to stosunkowo częsta przypadłość. Może ona towarzyszyć wielu schorzeniom, w tym m.in.: migrenie, klasterowemu bólowi głowy, zapaleniu zatok przynosowych. Leczenie bólu oczu i głowy zależy zatem od podłoża jego powstania. 

Sam ból głowy jest uciążliwy, a w połączeniu z bólem oczu może znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie, tym bardziej jeśli towarzyszą im inne dolegliwości, jak: nudności, wymioty, łzawienie oraz zaczerwienienie spojówek. Sprawdź, co może odpowiadać za ból głowy i oczu. Poznaj najważniejsze informacje na temat schorzeń neurologicznych, okulistycznych lub laryngologicznych, stojących za tą dolegliwością.

Klasterowy ból głowy – silny ból głowy i łzawienie oczu

Ból głowy i oczu może wskazywać na klasterowy ból głowy. Należy on do pierwotnych bólów głowy. Przyczyny jego powstania nie są znane. Typowy dla niego jest ból okolicy oczodołu, skroni i czoła, umiejscawiający się zawsze po tej samej stronie. Towarzyszy mu: obrzęk powieki, zaczerwienienie oka, łzawienie i wyciek surowiczy z nosa lub uczucie jego zatkania. Wydzielina z nosa może spływać po tylnej ścianie gardła, powodując kaszel. Napad bólu trwa od kilkunastu minut do 3 godzin i powtarza się nawet kilka razy na dobę. Wyróżnia się postać przewlekłą i epizodyczną. W pierwszej z nich nie występują remisje lub są one bardzo krótkie (do 10–14 tygodni), druga zaś charakteryzuje się występowaniem tzw. klastera – ból pojawia się codziennie przez kilka tygodni lub miesięcy, po czym następuje remisja, trwająca różny czas (miesiąc, kilka miesięcy lub lat).

Ostre zapalenie zatok przynosowych 

Ból oczu i głowy z przodu czoła to objaw typowy dla ostrego zapalenia zatok przynosowych. Choroba ta ma gwałtowny początek i trwa nie dłużej niż 4 tygodnie. Przyczyna zapalenia zatok może być wirusowa, bakteryjna, grzybicza lub alergiczna, lecz ta pierwsza występuje najczęściej. Patogenami wirusowymi, które dominują w wywołaniu ostrego zapalenia zatok przynosowych, są: rynowirusy (50% przypadków), koronawirusy, adenowirusy czy wirus grypy. Oprócz bólu głowy i oczu ostremu zapaleniu zatok przynosowych towarzyszą: upośledzenie drożności nosa, utrudnione oddychanie przez nos, uczucie drapania w gardle, uczucie rozpierania twarzy, osłabienie węchu. Ból głowy w okolicy czoła i oczu nasila się podczas schylania. W przebiegu choroby mogą pojawić się: obrzęk powiek, tkliwość uciskowa okolicy chorej zatoki, stan podgorączkowy lub gorączka. Na skutek przerostu błony śluzowej nosa może dojść do powstania polipów.

Choroby narządu wzroku a ból oczu i głowy 

Uporczywe bóle oczu i głowy mogą być objawem choroby narządu wzroku. Towarzyszą chorobom okulistycznym, takim jak:

• napad jaskry – typowe dla niego są: silny ból gałki ocznej, nadwrażliwość na światło, nudności i wymioty. Choroba ma wieloczynnikowe podłoże, a jednym z głównych czynników etiologicznych jest podłoże genetyczne. Aby się upewnić, czy nie jest się obciążonym tą chorobą, warto wykonać badanie na jaskrę wrodzoną i dziecięcą,
• heteroforia, czyli zez ukryty – jest niewidoczny w normalnym patrzeniu, objawia się, gdy podczas patrzenia w dal obie gałki oczne są ustawione prawidłowo, jednak przy zasłonięciu oka obarczonego dewiacją następuje jego odchylenie,
• zapalenie rogówki, tęczówki lub ciała rzęskowego,
• wady refrakcji, które prowadzą do wzrostu napięcia mięśni i wzmożonego wytężania wzroku, w tym m.in.: starczowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm,
• oftalmodynia – napadowe, krótkotrwałe bóle oczu i oczodołów bez uchwytnej przyczyny,
• zapalenie nerwu wzrokowego, któremu towarzyszy upośledzenie wzroku, zwłaszcza widzenia centralnego i barw.

Ból oczu i głowy może również być spowodowany przez astenopatię. Określa się w ten sposób dyskomfort związany z pracą wzroku. Jego powstawaniu sprzyja dłuższe wpatrywanie się w ekran monitora czy intensywna praca wzroku przy nieprawidłowym oświetleniu.

Migrena przyczyną bólu głowy i oczu

Jedną z możliwych przyczyn bólu głowy i oczu jest migrena, należąca do najczęstszych chorób neurologicznych. Charakteryzuje się ona okresowo pojawiającym się silnym, pulsującym bólem głowy, któremu towarzyszą objawy autonomiczne, w tym m.in.: nudności, wymioty, nadwrażliwość na hałas i światło, a w niektórych przypadkach również ból oczu. Dolegliwości ze strony narządu wzroku pojawiają się w przebiegu migreny z tzw. aurą. Poza bólem oczu i głowy stwierdza się występowanie mroczka migoczącego lub błysków świetlnych, plamek, form geometrycznych, a niekiedy nawet zajęcie połowy pola widzenia. Szczególnym rodzajem migreny, której towarzyszy ból oczu, jest migrena okoporaźna. To nawracające napady bólu głowy w okolicy oczodołu i skroni z porażeniem nerwów gałkoruchowych. Poza bólem głowy objawia się: bólem okolicy oka i oczodołu po stronie porażonego oka, opadnięciem powieki, poszerzeniem źrenicy, nudnościami i wymiotami.

Co jeszcze może powodować ból głowy i oczu?

Schorzeniem neurologicznym, które może być przyczyną bólu oczu i głowy w okolicy czoła i skroni, jest nerwoból nerwu trójdzielnego, a głównie jego pierwszej gałęzi. Nerw trójdzielny należy do grupy nerwów czaszkowych, znajdujących się symetrycznie po lewej i prawej stronie ciała. Ból głowy i oczu, wywołany przez nerwoból nerwu twarzowego, może dotyczyć połowy osób z półpaścem. Dolegliwości te rozwijają się w wyniku namnażania się wirusa w obrębie zwoju trójdzielnego.

Za pojawienie się jednoczesnego bólu oczu i głowy odpowiada niekiedy półpasiec oczny. Szacuje się, że objawy oczne występują u około 25%. Ból oka w przebiegu półpaśca jest palący lub pulsujący. Rozwijają się także: gorączka, zmęczenie, zmiany skórne, objawy grypopodobne, zaczerwienienie wokół i wewnątrz oka, niewyraźne widzenie, wrażliwość na światło, łzawienie oka, obrzęk powieki, siatkówki i rogówki.

Kolejną możliwą przyczyną równoczesnego bólu głowy i oczu jest zapalenie miazgi zęba. Towarzyszą mu silne, napadowe bóle głowy, promieniujące do oczu. Miazga wypełnia komorę zęba wewnątrz korony oraz kanały korzeniowe. Zapalenie miazgi zęba jest najczęściej wywoływane przez bakterie, które dostają się przez ubytki próchnicowe. Typowymi dla zapalenia miazgi objawami poza dolegliwościami bólowymi są: zaczerwienienie, obrzęk, ucieplenie, tkliwość okolicy objętej stanem zapalnym.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian 

Bibliografia

1. M. Leszczyńska, M. Karlik, P. Dąbrowski i wsp., Zapalenie zatok przynosowych – diagnostyka i leczenie, „Przewodnik Lekarski” 2003, t. 6, nr 9, s. 10–17.
2. A. Prusiński, Klasterowy ból głowy, „Neurologia Praktyczna” 2012, t. 6, nr 69, s. 20–24.
3. A. Stępień, Migrena i jej postacie kliniczne, Termedia, Poznań 2009.
4. A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne, MP, Kraków 2005.

Oceń artykuł