Skurcze szyi po lewej i prawej stronie: przyczyny

Skurcz mięśni szyi i ból, który się z nim wiąże, należy do częstych przyczyn niepełnosprawności mięśniowo-szkieletowej. Dolegliwości mogą mieć ostry lub przewlekły charakter. Zwykle pojawiają się na skutek niewłaściwych nawyków, takich jak praca przy komputerze w nieodpowiedniej pozycji, wad postawy czy braku lub zbyt intensywnej aktywności fizycznej. Niekiedy jednak sygnalizują, że w organizmie rozwija się choroba. Dowiedz się więcej, jakie są przyczyny i co można zrobić, gdy występują skurcze mięśni szyi.

Czym są skurcze szyi?

Skurcze mięśni szyi stanowią częstą dysfunkcję mięśni i szkieletu. Dolegliwości mogą występować w sposób ostry lub przewlekły. Jeśli skurcze mięśni szyi pojawiają się często, trwają przez dłuższy czas i utrudniają, a nawet uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności, nie należy ich ignorować. Skonsultuj wówczas problem z lekarzem i fizjoterapeutą, którzy zaproponują plan diagnostyki i leczenia nawracających dolegliwości.

Kogo dotyczą skurcze szyi?

Skurcze mięśni szyi i związane z nimi dolegliwości bólowe mogą dotyczyć nawet połowy populacji. Częściej pojawiają się u kobiet niż u mężczyzn. Przeważnie występują u osób między 40. a 50. rokiem życia, choć często dotyczą także osób starszych. Co więcej, u pacjentów po 60. roku życia istnieje większe ryzyko nawrotu takich dolegliwości.

Bolesność i skurcze szyi mogą pojawiać się także na skutek:

zmniejszenia siły mięśni rąk. W tej sytuacji, aby zrekompensować ich osłabienie, napinają się mięśnie karku, co prowadzi do ich przeciążenia;
niewłaściwej postawy ciała, np. na skutek długotrwałego przyjmowania niewłaściwej pozycji podczas pracy przy komputerze. Wówczas dochodzi zwykle do nadmiernego wysunięcia głowy do przodu. W związku z tym tylne grupy mięśni szyi napinają się i skracają, a osłabione mięśnie z przednich partii nie są w stanie utrzymać ciężaru głowy. Taka nierównowaga sił przyczynia się do występowania dolegliwości bólowych i przewlekłych skurczów.

Jakie mogą być przyczyny skurczów mięśni szyi?

Przyczyny skurczów mięśni szyi zwykle zależą np. od stylu życia i wieku pacjenta. Inne informacje, np. lokalizacja objawów, czas ich trwania czy nasilenie, także pomagają ustalić mechanizm powstawania dolegliwości.

Przyczyny mięśniowo-szkieletowe

Najczęściej ból wiąże się z lekkim nadwyrężeniem mięśni czy ich naciągnięciem. Dolegliwości mogą pojawiać się na skutek:

przyjmowania niewłaściwej pozycji w czasie snu;
braku aktywności fizycznej lub zbyt intensywnych treningów;
wad postawy, a głównie skoliozy, w której przebiegu kręgosłup przybiera lekko łukowaty kształt;
naderwania mięśni, np. mięśnia czworobocznego;
istotnych zmian zwyrodnieniowych, stanów zapalnych czy urazów w okolicy stawów szyjnych;
dyskopatii, czyli uszkodzenia włóknistych krążków, które znajdują się między kręgami kręgosłupa;
uszkodzenia lub całkowitego przerwania ciągłości więzadeł w okolicy kręgosłupa.

Przyczyny neurologiczne

Uszkodzenie czy ucisk na nerwy może przyczyniać się do powstawania bólu i zaburzać mechanizm skurczu mięśni. Dolegliwości w obrębie szyi występują w przebiegu:

zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
neuralgii nerwu trójdzielnego, czyli uszkodzenia włókna, które wiąże się z silnym bólem,
ucisku na nerwy.

Dodatkowo przewlekłe skurcze mięśni szyi pojawiają się na skutek długotrwałego stresu. Zwiększone napięcie mięśni szkieletowych w takich sytuacjach tłumaczy mechanizm bólu szyi, który rozwija się na tle nerwowym.

Inne przyczyny

Skurcze mięśni szyi mogą być wynikiem zaburzeń równowagi jonowej w organizmie, np. niedoborów wapnia i magnezu.

Niekiedy dolegliwości bólowe w okolicy karku sugerują obecność zmian nowotworowych. Z tego powodu nie należy ich lekceważyć, zwłaszcza gdy występują przewlekle lub mają skłonność do nawracania.

Jakie objawy wiążą się ze skurczami szyi?

Skurcze szyi zwykle wiążą się z bólem tej okolicy. Niekiedy promieniuje on także do innych obszarów. Zwykle obejmuje wówczas np. barki, ręce, szczękę, odcinek piersiowy kręgosłupa i okolicę między łopatkami. Skurcz mięśni może dotyczyć wyłącznie lewej lub prawej strony, a także występować obustronnie.

Dolegliwości w okolicy szyi często dają wrażenie sztywnienia między potylicą a siódmym kręgiem szyjnym. Czasem towarzyszy im także np. uczucie drętwienia lub mrowienia.

Jakie znaczenie mają skurcze mięśni szyi?

Przewlekły ból i skurcze mięśni okolicy szyi i klatki piersiowej mogą znacznie ograniczać funkcjonowanie. Dolegliwościom często towarzyszą napięciowe bóle głowy. Taki stan znacznie obniża komfort życia, utrudnia podejmowanie różnych aktywności i niekiedy uniemożliwia np. kontynuowanie pracy zawodowej. Co więcej, prawidłowa pozycja ciała zapewnia odpowiednią postawę i równowagę. Właściwa budowa i funkcjonowanie szkieletu i mięśni szyi warunkuje pracę niektórych narządów wewnętrznych, m.in. tarczycy, krtani i tchawicy.

Co można zrobić, gdy pojawiają się skurcze szyi?

W przypadku nawracających skurczów szyi w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się nawykom, które mogą sprzyjać pojawianiu się dolegliwości. Dobrze skomponowana dieta, właściwie dobrana aktywność fizyczna i higiena pracy przy komputerze pomagają zapobiegać przeciążeniu mięśni, zwłaszcza w obrębie szyi, i zachować prawidłową postawę ciała. Warto wypróbować wyprofilowane poduszki, które zapewniają właściwe podparcie odcinka szyjnego kręgosłupa podczas snu. Jeśli znaczną część dnia spędzasz przed ekranem komputera, np. ze względu na pracę zawodową, pamiętaj o przerwach. Aby zachować równowagę między napięciem różnych grup mięśni, warto co mniej więcej 2 godziny wykonać kilka ćwiczeń, takich jak skręty szyi i rozciąganie mięśni karku. Staraj się także unikać przeciągów i wietrzenia okolic szyi. Z tego powodu w sezonie jesienno-zimowym pamiętaj o noszeniu czapki i szalika.

W zdecydowanej większości przypadków dolegliwości bólowe szyi i karku mają podłoże w zaburzeniach mięśniowych. Wówczas można je skutecznie leczyć za pomocą odpowiednich ćwiczeń. Jeżeli dokuczają Ci przewlekłe skurcze mięśni szyi, skonsultuj się z fizjoterapeutą, który ustali skuteczny plan postępowania.

Autor: Monika Nowakowska

Bibliografia:

H. Vernon, B.K. Humphreys i C. Hagino, The outcome of control groups in clinical trials of conservative treatments for chronic mechanical neck pain: a systematic review, „BMC Musculoskel Disord” 2006, t. 7, s. 58.
P. Kocur, Problemy mięśniowe w rejonie karku, https://www.awf.poznan.pl/files/roboczy/Porady_fizjoterapeutyczne/Porady_Fizjoterapeutw_AWF_Pozna._Kark.pdf, dostęp: 22.01.2023.

Oceń artykuł