Jakie są neurologiczne i ortopedyczne przyczyny drętwienia prawej ręki?

Drętwienie kończyn górnych wcale nie jest rzadką przypadłością. To powszechny objaw, który może wskazywać na szereg różnorodnych schorzeń. Chociaż często jest on postrzegany jako poważne zjawisko, w wielu przypadkach ma niegroźny, przejściowy charakter. Jeśli jednak drętwienie jest uporczywe lub towarzyszą mu inne niepokojące symptomy, konieczna będzie wnikliwa diagnostyka w celu ustalenia jego przyczyny.

Czym jest drętwienie prawej ręki?

Drętwienie prawej ręki to forma parestezji, czyli nieprawidłowych, nieprzyjemnych odczuć czuciowych, takich jak mrowienie, uczucie przebiegających prądów elektrycznych, wrażenie pełzania owadów po skórze czy wbijania się igiełek. Drętwienie może dotyczyć całej dłoni, pojedynczych palców lub obejmować tylko część ręki. Często jest ono opisywane jako uczucie „uśpienia” lub „odrętwienia” kończyny.

Drętwienie prawej ręki może mieć różne podłoże – od przyczyn czysto mechanicznych, przez problemy metaboliczne, aż po schorzenia neurologiczne lub ortopedyczne. Wystąpienie tej dolegliwości nie zawsze jest jednoznacznym wskaźnikiem poważnej choroby, ale w niektórych przypadkach może być objawem stanu zagrażającego życiu. Dlatego też istotne jest właściwe rozpoznanie przyczyny i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Sprawdź również: Drętwienie rąk w nocy – możliwe przyczyny

Przyczyny drętwienia prawej ręki

Drętwienie prawej ręki może mieć wiele różnych przyczyn, które da się podzielić na dwie główne kategorie: przyczyny obwodowe i ośrodkowe.

Przyczyny obwodowe drętwienia ręki

Przyczyny obwodowe związane są z uszkodzeniem lub uciskiem na nerwy obwodowe zaopatrujące prawą rękę. Należą do nich m.in.:

• Zespół cieśni nadgarstka – to schorzenie polegające na ucisku nerwu pośrodkowego w obrębie kanału nadgarstka. Prowadzi to do zaburzeń przewodnictwa nerwowego i objawia się drętwieniem, mrowieniem oraz osłabieniem mięśni kciuka, palca wskazującego, środkowego i części serdecznego.
• Uszkodzenie nerwu łokciowego – ucisk lub uszkodzenie nerwu łokciowego w okolicy stawu łokciowego może skutkować drętwieniem i mrowieniem w obrębie palca małego oraz części palca serdecznego.
• Rwa ramienna – to uszkodzenie korzeni nerwowych w odcinku szyjnym kręgosłupa, może powodować drętwienie i ból promieniujący wzdłuż kończyny górnej, najczęściej po jednej stronie ciała.
• Polineuropatie – to choroby wielu nerwów obwodowych, które mogą prowadzić do drętwienia i mrowienia w obrębie dłoni i palców obu rąk, określanego jako „zespół rękawiczek”.

Przyczyny ośrodkowe drętwienia ręki

Przyczyny ośrodkowe związane są z uszkodzeniem lub nieprawidłowościami w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, w szczególności:

• Choroby kręgosłupa – zmiany zwyrodnieniowe, dyskopatia lub urazy odcinka szyjnego kręgosłupa mogą uciskać na korzenie nerwowe, wywołując drętwienie i mrowienie w obrębie kończyn górnych.
• Stwardnienie rozsiane – to przewlekła, postępująca choroba demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego, której objawem mogą być parestezje, w tym drętwienie kończyn.
• Udar mózgu – niedokrwienny udar mózgu może prowadzić do nagłego wystąpienia drętwienia i osłabienia po jednej stronie ciała, w tym w obrębie kończyny górnej.
• Guzy mózgu – niektóre nowotwory zlokalizowane w obrębie mózgu mogą uciskać na struktury nerwowe, powodując drętwienie kończyn.

Zobacz także: Ucisk w głowie, czyli napięciowy ból głowy

Objawy towarzyszące drętwieniu prawej ręki

Drętwienie prawej ręki może występować w izolacji, ale często towarzyszy mu szereg innych objawów, które mogą pomóc w ustaleniu przyczyny. Należą do nich m.in.:

• ból i pieczenie w obrębie ręki lub ramienia;
• osłabienie lub zanik mięśni dłoni;
• trudności z precyzyjnymi ruchami palców;
• uczucie ciężkości lub niesprawności kończyny;
• zmiany w zakresie czucia temperatury, dotyku lub wibracji;
• obrzęk lub zaczerwienienie dłoni;
• nasilanie się objawów w nocy lub podczas określonych czynności.

Występowanie dodatkowych objawów, takich jak zaburzenia mowy, widzenia, równowagi czy świadomości, może wskazywać na poważniejsze podłoże neurologiczne, wymagające natychmiastowej interwencji medycznej.

Diagnostyka drętwienia prawej ręki

Diagnostyka drętwienia prawej ręki rozpoczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego, w którym lekarz ustala czas trwania objawów, okoliczności ich występowania, a także poszukuje innych dolegliwości towarzyszących. Następnie przeprowadzane jest badanie fizykalne obejmujące ocenę czucia, siły mięśniowej i odruchów oraz sprawdzenie napięcia i ruchomości stawów.

W zależności od podejrzewanych przyczyn lekarz może zlecić dalsze badania diagnostyczne, takie jak:

• badania laboratoryjne krwi (np. poziom elektrolitów, witamin, parametry układu immunologicznego);
• badanie elektrofizjologiczne (EMG, ENG) w celu oceny funkcji nerwów i mięśni;
• badania obrazowe (RTG, USG, MRI) kręgosłupa szyjnego lub stawu barkowego;
• tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny głowy w przypadku podejrzenia zmian ośrodkowych.

Wyniki tych badań pozwalają na precyzyjne określenie przyczyny drętwienia prawej ręki i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Leczenie drętwienia prawej ręki

Leczenie drętwienia prawej ręki zależy od rozpoznanej przyczyny. W przypadku schorzeń o podłożu obwodowym, takich jak zespół cieśni nadgarstka, stosuje się leczenie zachowawcze, w tym unieruchomienie nadgarstka za pomocą ortez lub szyn. Wskazane jest również stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, aby złagodzić odczuwany dyskomfort. 

Lekarz może zalecić zabiegi fizykoterapeutyczne (np. ultradźwięki, elektroterapia) oraz iniekcje steroidowe w obrębie kanału nadgarstka, co ma przyspieszyć odzyskanie prawidłowego czucia i pełnej funkcjonalności ręki.

Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych efektów, może być konieczna interwencja chirurgiczna w celu poszerzenia kanału nadgarstka. 

W przypadku schorzeń ośrodkowych, takich jak choroby kręgosłupa lub stwardnienie rozsiane, leczenie ukierunkowane jest na przyczynę i może obejmować:

• leki przeciwzapalne i przeciwbólowe;
• rehabilitację ruchową;
• leczenie przyczynowe choroby podstawowej (np. leczenie immunosupresyjne w SM).

Niezależnie od przyczyny, ważne jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie właściwego leczenia, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom nerwów i mięśni.

Zapobieganie drętwieniu prawej ręki

Choć nie zawsze można całkowicie uniknąć drętwienia prawej ręki, istnieją pewne działania, które mogą pomóc w jego zapobieganiu:

• unikanie długotrwałego utrzymywania ręki w nienaturalnej pozycji;
• regularne przerwy i ćwiczenia w trakcie pracy przy komputerze lub innych czynności powtarzalnych;
• utrzymywanie prawidłowej postawy ciała, zwłaszcza w odcinku szyjnym kręgosłupa;
• dbanie o prawidłową masę ciała i aktywność fizyczną;
• zbilansowana dieta zapewniająca odpowiednie ilości witamin i minerałów;
• ograniczenie stresu i napięcia mięśniowego.

Wczesne rozpoznanie i leczenie schorzeń będących przyczyną drętwienia prawej ręki może znacząco poprawić komfort życia pacjenta i zapobiec poważniejszym komplikacjom.

Kiedy skonsultować się z lekarzem?

Należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, jeśli drętwienie prawej ręki utrzymuje się dłużej niż kilka minut oraz występuje nagle, zwłaszcza po urazie. Niepokój powinny wzbudzić także towarzyszące odrętwieniu ból, osłabienie siły mięśniowej lub zaburzenia czucia, jak również przypadki, gdy dolegliwość nasila się w nocy lub podczas określonych czynności.

Zdecydowanej i pilnej interwencji medycznej wymaga przypadek, gdy wraz z drętwieniem prawej ręki pojawiają się zaburzenia mowy, widzenia czy równowagi. Może to bowiem oznaczać udar mózgu.

Wczesna diagnostyka i leczenie są kluczowe, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom nerwów i mięśni oraz wykluczyć poważne stany chorobowe, takie jak udar mózgu lub nowotwory.

Bibliografia

1.  A. Sebzda, M. Przestrzelska i in., Opieka nad ciężarną z guzem mózgu, „Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia” 2017, vol. 6, nr 2, s. 63–65.
2.  L. Rzepecka‑Wejs, A. Multan i in., Zakrzepica przetrwałej tętnicy pośrodkowej jako przyczyna zespołu cieśni kanału nadgarstka – opis przypadku, „Journal of Ultrasonography” 2012, nr 12, s. 487–492.
3. W. Fibiger, A. Malec, Niestabilność dolnego odcinka kręgosłupa szyjnego, https://dlaspecjalistow.pl/pl/p/file/671ee52d9e5352385b6fddab57ddb3b5/29-33.pdf [dostęp: 23.09.2024].
4. H. Drac, M. Lipowska i in., Neuropatie immunologiczne, „Polski Przegląd Neurologiczny” 2009, t. 5, nr 2, s.94–99.

---