Spis treści:
Drżenie dłoni jest zaburzeniem ruchowym, w którym nie możesz utrzymać rąk nieruchomo przed sobą. Rytmiczne ruchy zachodzą mimowolnie. Stan ten może wynikać z różnego rodzaju przyczyn – od lekkich niedoborów witamin po naprawdę groźne choroby. Dlatego tak ważne jest, aby go nie bagatelizować.
Drżenie rąk może być spoczynkowe, statyczne, zamiarowe lub złożone. Częstotliwość jego występowania stanowi jedno z głównych kryteriów określania przyczyny dolegliwości. Ważna jest także jej intensywność. Ręce mogą bowiem drżeć zupełnie delikatnie i ledwo zauważalnie w określonych sytuacjach lub w taki sposób, że znacząco utrudnia to codzienne funkcjonowanie.
Drżenie rąk u zdrowych osób
Bardzo częstą przyczyną drżenia rąk jest odstawienie alkoholu. W tym przypadku zwiększenie się intensywności drżenia następuje około doby od wypicia ostatniej dawki. W niektórych przypadkach czas ten może się wydłużyć nawet do 72 godzin. Jest to zależne między innymi od tego, jak organizm radzi sobie z pozbywaniem się alkoholu. Warto wspomnieć również, że nierzadko oprócz drżenia rąk po odstawieniu alkoholu występuje podwyższenie temperatury ciała, skok ciśnienia oraz szybsze bicie serca.
Drżenie rąk może być skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków. Najczęściej dochodzi do niego w przypadku, kiedy dana substancja stosowana jest od dłuższego czasu i regularnie. Wśród medykamentów mogących wywołać drżenie dłoni znajdują się m.in.: cyklosporyna, haloperidol, amiodaron, lit, metoklopramid, tiorydazyna, walproinian oraz substancje zawarte w lekach SSRI. Nie tylko substancje lecznicze mogą wywoływać trzęsienie dłoni. Oprócz leków drżenie rąk powodują kofeina, nikotyna oraz niektóre substancje narkotyczne, np. kokaina.
Jeśli drżenie rąk nie jest wywołane przez żaden czynnik zewnętrzny ani przez chorobę, określa się je jako fizjologiczne lub samoistne. To, co charakteryzuje tę przypadłość, to delikatne ruchy rąk (zwykle tylko ich dotyka zaburzenie, a częstotliwość drżenia nie przekracza 4–12 Hz). Trzęsienie staje się widoczne, gdy dojdzie do wzmocnienia go przez jakiś bodziec. Jednym z głównych czynników, który zwykle doprowadza do tej sytuacji, jest stres lub strach.
Inną przyczynę drżenia rąk u osoby bez chorób przewlekłych stanowią niedobory mikro- lub makroelementów. Mowa przede wszystkim o witaminach i minerałach, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowo-szkieletowego, czyli o potasie, magnezie, wapniu oraz witaminach z grupy B. Jeżeli wydaje Ci się, że drżenie rąk wynika właśnie z niedoborów, możesz zgłosić się na badanie krwi. Szczególnie polecane są panele badań dostosowane do płci, np. pakiet badań dla kobiet.
Drżenie rąk jako objaw chorobowy
Niestety drżenie rąk może być objawem chorób przewlekłych. Dlatego tak ważne jest, aby go nie bagatelizować. Choroby, na które wskazywać może ten symptom, to:
- Nadczynność tarczycy – w tym przypadku drżeniu rąk najczęściej towarzyszą: chroniczny niepokój, zmniejszenie się wagi, osłabienie oraz przyśpieszenie tętna.
- Nerwica – oprócz drżenia rąk w sytuacjach stresowych bardzo często występują hiperwentylacja i zawroty głowy.
- Padaczka – drżenie często dotyczy tylko jednej ręki, a oprócz niego występują napady drgawkowe całego ciała. Niestety nie ma reguły, może drżeć lewa lub prawa ręka.
- Hipoglikemia – stan ten wywołany jest przez spadek stężenia glukozy we krwi, dlatego trzęsienie występuje między 2. a 4. godziną od posiłku. Warto wiedzieć, że hipoglikemia zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy.
- Pląsawica Huntingtona – w tym przypadku drżenie rąk i nóg jest jedynie początkowym objawem choroby. Dalszy jej etap charakteryzuje się zwiększeniem ilości niekontrolowanych ruchów całego ciała.
- Cukrzyca – może wywołać drżenie rąk o charakterze neuropatycznym. Jest chorobą przewlekłą, w której komórki układu odpornościowego atakują komórki trzustki.
- Choroba Parkinsona – w tej chorobie najczęściej mowa o drżeniu spoczynkowym. Polega ona na zwyrodnieniu struktur mózgu.
Drżenie rąk podczas jedzenia, picia lub pisania
Drżenie rąk podczas wykonywania konkretnych czynności może mieć podłoże nerwowe. W takim przypadku ciało napina się pod wpływem tzw. stresorów. W ten sposób nazywa się bodziec czy zdarzenie, które wywołują stres. Co ważne, mogą być one zewnętrzne (np. kłótnia) lub wewnętrzne (lęk przed krytyką, nieporadzeniem sobie itp.).
Kiedy mięśnie są zbyt napięte, znacznie trudniej jest wykonywać podstawowe czynności, takie jak jedzenie, picie czy pisanie. Aby poradzić sobie z tą przyczyną drżenia dłoni, najlepiej jest sięgnąć po techniki relaksacyjne, choćby po zwykłe ćwiczenia oddechowe.
Przy okazji warto wspomnieć, że stres, z którym nie możesz sobie poradzić, stanowi zagrożenie dla zdrowia. Jeżeli czujesz, że sytuacja Cię przytłacza, a żadna z podstawowych metod relaksacyjnych nie przynosi oczekiwanych efektów, wybierz się do specjalisty. Psychoterapeuta pomoże Ci pokonać problemy i wskaże, jak działać, aby uniknąć podobnej sytuacji w przyszłości.
Stres i ogólne podłoże psychologiczne nierzadko wywołują drżenie rąk u dzieci lub nastolatków. Nagromadzenie emocji, tak typowe dla młodego wieku, oddziałuje na całe ciało.
Drżenie rąk – jak można się go pozbyć?
Aby pozbyć się drżenia rąk, konieczne jest prawidłowe rozpoznanie jego przyczyny. Niestety nie ma jednego remedium czy leku dla wszystkich. Niektórych powodów trzęsących się dłoni możesz pozbyć się bardzo prosto, np. zmieniając dietę, inne z kolei wymagają zintegrowanej współpracy kilku specjalistów.
Choć rozpoznanie przyczyny wymaga badań i wizyty lekarskiej, pierwszym działaniem, które możesz wykonać, aby pozbyć się trzęsienia się dłoni, jest zmiana stylu życia. Mowa przede wszystkim o wprowadzeniu zdrowej diety, zmniejszeniu ilości napojów pobudzających (np. kawy) oraz dbaniu o odpowiednią ilość snu.
Autor: Klaudia Gaicka
Bibliografia
- R.J. Gorlin, V.E. Anderson, C.R. Scott, Hypertrophied Frenuli, Oligophrenia, Familial Trembling and Anomalies of the Hand — Report of Four Cases in One Family and a Forme Fruste in Another, Minneapolis, Minnesota 1961.
- I. Kumar Sharawat, T. Singh Kohli, L. Saini, Trembling hands and trembling ECG, online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6557372/ [dostęp: 26.05.2022].
- R. Stien, Magnus Berg the sculptor with the “strong trembling hands”. A contribution to the history of essential tremor, 1997.