Kłucie w prawym boku – co może je powodować?

Kłucie w prawym boku to mało charakterystyczny, ale częsty objaw. Pojawić się może w przebiegu chorób wątroby, dróg żółciowych, układu moczowego, wrzodów żołądka i dwunastnicy, zapalenia trzustki, a nawet przy problemach z narządami płciowymi. Dowiedz się więcej na temat przyczyn kłucia w prawym boku.

Przyczyny gastryczne kłucia w prawym boku brzucha 

Lista potencjalnych przyczyn kłującego bólu brzucha po prawej stronie ciała jest długa. Może odpowiadać za niego szereg zaburzeń na tle gastrycznym, w tym zapalenie wyrostka robaczkowego. Stan zapalny wynika najczęściej z zatrzymania treści pokarmowej w wyrostku, co powoduje jego niedrożność. Charakterystycznym objawem jest silny ból początkowo w nadbrzuszu, stopniowo przemieszczający się w stronę prawego dołu biodrowego. Zmianie miejsca odczuwania bólu towarzyszy jego rosnące natężenie. Objawami dodatkowymi są: nudności, wymioty, brak apetytu, przyspieszone tętno, nieznacznie podwyższona temperatura ciała, zatrzymanie gazów i stolca, częste oddawanie moczu. Charakterystyczne dla wyrostka robaczkowego są objaw Blumberga – obrona mięśniowa i ból po zwolnieniu ucisku, objaw Jaworskiego – ból w dole brzucha narastający podczas opuszczania podniesionej wcześniej nogi, objaw Rovsinga – ból w prawym dolnym kwadrancie brzucha związany ze wzrostem ciśnienia na skutek wywieranego nacisku.

Kłucie w prawym boku może towarzyszyć wielu innym problemom ze strony układu pokarmowego, w tym m.in.:

• zapaleniu trzustki, 
• zapaleniu przełyku, 
• chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, 
• niedrożności jelit, 
• nieswoistemu zapaleniu jelit.

Kłucie w prawym boku pod żebrami jako objaw chorób dróg żółciowych 

Kiedy kłuje w prawym boku, można podejrzewać choroby dróg żółciowych. Jedną z częstszych jest zapalenie pęcherzyka żółciowego. W przeważającej większości przypadków stan zapalny rozwija się w wyniku zablokowania odpływu żółci przez kamień żółciowy. Objawami zapalenia pęcherzyka żółciowego są: gorączka i dreszcze, nudności, wymioty, ogólne złe samopoczucie, tkliwość powłok brzusznych w okolicy podżebrowej prawej, przyspieszenie tętna, przyspieszenie oddechu. Typowy dla zapalenia pęcherzyka żółciowego jest objaw Murphy’ego. Ocenia się go w pozycji leżącej na wznak. Po położeniu przez lekarza dłoni na wysokości pęcherzyka żółciowego Pacjent proszony jest o wykonanie głębokiego wdechu. Objaw jest dodatni, gdy Pacjent przerwie wdech z powodu odczuwanego bólu. Na zapalenie pęcherzyka żółciowego wskazuje też objaw Chełmońskiego. Sprawdza się go poprzez uderzenie dłonią o dłoń położoną w okolicy prawego łuku żebrowego. Jednak objawem najbardziej kojarzonym z zapaleniem pęcherzyka żółciowego jest kolka żółciowa – atak silnego kłującego bólu w prawym boku, który nasila się w czasie oddychania i promieniuje w kierunku prawej łopatki.

Inne choroby dróg żółciowych, którym towarzyszyć może ból w prawym boku, to:

• kamica żółciowa,
• zapalenie dróg żółciowych,
• ropniak pęcherzyka żółciowego,
• pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych,
• rak dróg żółciowych,
• rak pęcherzyka żółciowego.

Choroby wątroby przyczyną kłującego bólu w prawym boku

Kłucie w boku po prawej stronie pojawia się w zaawansowanych postaciach chorób wątroby. Należy jednak zaznaczyć, że ból nie pochodzi od samej wątroby, bowiem narząd ten nie jest unerwiony nerwami czuciowymi. Kłujący ból pojawia się w wyniku powiększenia wątroby, co nazywane jest hepatomegalią. Przekraczająca swoje fizjologiczne rozmiary wątroba zaczyna wywierać ucisk na mocno unerwioną torebkę wątrobową i inne okoliczne tkanki. Ból pochodzący od wątroby nasila się po spożyciu leków, tłustego posiłku czy alkoholu. 

Stężenie kwasów żółciowych w krwi jest jednym z wskaźników czynności wątroby. Sprawdź, na czym polega to badanie.

Kłucie w prawym boku to objaw, jaki pojawia się w ciężkich przypadkach chorób wątroby. Przez długi czas mogą nie dawać one dolegliwości lub przebiegać skąpoobjawowo. Kłucie w prawym podżebrzu towarzyszyć może m.in.:

• ostremu zapaleniu wątroby,
• zakrzepicy żył wątrobowych, 
• marskości wątroby,
• chorobom nowotworowym wątroby,
• encefalopatii wątrobowej,
• alkoholowej i niealkoholowej chorobie stłuszczeniowej.

Choroby nerki a kłucie w prawym boku

Najczęstszą przyczyną kłucia w prawym boku wynikającego z problemów z nerką jest kolka nerkowa będąca konsekwencją kamicy nerkowej. To stan charakteryzujący się obecnością złogów i kamieni w drogach moczowych. Powodują one, że moczowody, które mają za zadanie odprowadzać mocz z nerki do pęcherza, stają się niedrożne, co utrudnia, a w ciężkich przypadkach blokuje swobodny przepływ moczu. Przemieszczające się przez układ moczowy złogi i kamienie rozciągają i kaleczą wyścielającą je mięśniówkę, co wywołuje ból. Kłujący ból odczuwany jest głównie na wysokości odcinka lędźwiowego kręgosłupa i promieniuje w kierunku pachwin. Kolce nerkowej towarzyszą zazwyczaj: nudności, wymioty, parcie na mocz, krew w moczu, gorączka, dreszcze, częste oddawanie małych ilości moczu, bladość, pocenie się, spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Inne możliwe przyczyny kłucia po prawej stronie brzucha związane z prawą nerką to:

• odmiedniczkowe zapalenie nerek, 
• zawał nerki,
• śródmiąższowe zapalenie nerek, 
• torbiel nerki, 
• kłębuszkowe zapalenie nerek, 
• zastój moczu w nerce (wodonercze), 
• nowotwór nerki.

Inne możliwe przyczyny kłucia w prawym boku 

Kłucie w prawym boku u góry może być związane z zapaleniem płuc, a dokładnie dolnego płata czy odmą opłucnową. Ból może promieniować w kierunku pleców, nasila się podczas kaszlu i przy głębokim wdechu, a łagodnieje po położeniu się na ten boku, w którym odczuwane są dolegliwości. Kłucie w prawym dolnym boku brzucha to z kolei objaw sugerujący choroby narządów płciowych. W przypadku kobiet pojawić się w przebiegu zapalenia przydatków, torbieli jajnika, skrętu jajnika, u mężczyzn zaś przy skręcie jądra. Kłucie w podbrzuszu to także jeden z objawów infekcji układu moczowego, a w szczególności zapalenia pęcherza moczowego. Znacznie częściej rozwija się ono u kobiet niż mężczyzn, co związane jest z uwarunkowaniami anatomicznymi – bliskością cewki moczowej i okolicy odbytniczej skolonizowanej przez pałeczki okrężnicy. To właśnie te bakterie należą do najczęstszych przyczyn infekcji dróg moczowych. Poza kłującym bólem zapaleniu pęcherza towarzyszy szereg objawów, w tym m.in.: częstomocz, bolesne parcie na mocz, dyskomfort w trakcie oddawania moczu, pieczenie w cewce, nagła potrzeba oddania moczu, bóle podbrzusza, zmieniony zapach moczu.

Kłujący ból z prawej strony – diagnostyka

Kłucie w prawym boku może mieć wiele przyczyn. Aby określić źródło problemu, konieczna jest wizyta u specjalisty. Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny. Pragnie uzyskać informacje na temat doświadczanych dolegliwości (ich rodzaju, czasu trwania, umiejscowienia, częstotliwości występowania, natężenia, czynników łagodzących i nasilających), zażywanych leków, prowadzonej diety, trybu życia, historii medycznej. Następnie lekarz przystępuje do badania fizykalnego, by zlokalizować miejsce kłucia i objawy, które mogłyby nasunąć możliwe źródło problemu. Wywiad i badanie fizykalne, mimo że pomocne, z reguły nie wystarczają, by postawić diagnozę. W celu ustalenia przyczyn kłucia w prawym boku lekarz zleca:

• badania laboratoryjne – morfologię krwi, kreatyninę, mocznik, glukozę, OB, białko CRP, enzymy wątrobowe, badanie ogólne moczu, posiew moczu;
• badania obrazowe – diagnostyka zaczyna się z reguły od badania USG czy RTG, a w razie konieczności przeprowadzane są tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny,
• badania endoskopowe,
• niekiedy konsultacje u innych specjalistów. 

A: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Bibliografia

1. J. Cianciara, Wątroba nie boli, „Kurier Medyczny” 2020, nr 2, s. 8–9.
2. U. Grata-Borkowska, D. Pokorna-Kałwak, A. Mastalerz-Migas, Bóle brzucha u dzieci – diagnostyka różnicowa i postępowanie terapeutyczne w POZ, „Lekarz POZ” 2016, nr 2, s. 151–155.
3. A. Krzywicka, W.K. Pieniążek, Choroby wątroby i dróg żółciowych, [w:] A. Dyduch (red.), Pediatria. T. 1, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice 2009, s. 136–159.
4. S.H. Ralston, M.W.J. Strachan, I. Penman i wsp., Choroby wewnętrzne Davidson, t. 2, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
5. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.

Oceń artykuł