Spis treści:
Dieta bezglutenowa wyklucza spożywanie produktów zawierający gluten. Osoby chorujące na celiakię powinny bezwzględnie jej przestrzegać i stosować ją do końca życia. Często sprawia to trudności, ponieważ wiele polskich potraw zawiera gluten. Nie trzeba od razu z nich rezygnować. Wystarczy zamienić kilka składników, aby móc cieszyć się pierogami, ciastami czy makaronami. Poznaj przykładowy jadłospis w diecie bezglutenowej.
Na czym polega dieta bezglutenowa?
Dieta bezglutenowe polega na wykluczeniu z jadłospisu produktów zawierających gluten. Można go znaleźć w nasionach zbóż, takich jak pszenica, żyto, jęczmień i owies. W diecie bezglutenowej wykluczone jest spożywanie nie tylko produktów wykonanych z tych zbóż, ale również takich, które zawierają ich śladowe ilości. Bardzo dobrym nawykiem jest czytanie etykiet przed zakupem danego produktu spożywczego, ponieważ nie wszystkie mają specjalne oznaczenia wskazujące na to, że jest to produkt bezglutenowy.
Kto powinien stosować dietę bezglutenową?
Wiele osób zastanawia się, dla kogo przeznaczona jest dieta bezglutenowa. W ostatnich latach zrobiła się bardzo popularna wśród znanych osób, jednak nie jest to sposób odżywiania dla każdego. Ten rodzaj diety jest przeznaczony dla osób chorujących na celiakię, czyli chorobę trzewną o podłożu immunologicznym. Osoby takie nie tolerują glutenu, czyli białka zbóż. Po zjedzeniu choć niewielkiej jego ilości występuje u nich szereg nieprzyjemnych objawów, głównie ze strony układu pokarmowego. Dlatego dieta przy celiakii powinna być bardzo restrykcyjna.
Osoby, które mają alergię na gluten lub nieceliakalną nietolerancję glutenu, również powinny unikać spożywania białka zbóż. Przeprowadzono także wiele badań dotyczących pacjentów, którzy cierpią na niedoczynność tarczycy i stosują dietę bezglutenową. Unikanie tego składnika sprawiło, że szybciej tracili oni zbędne kilogramy. Warto jednak pamiętać, że dieta bezglutenowa może powodować niedobory wielu witamin i minerałów, dlatego powinny ją stosować jedynie osoby, które nie mogą spożywać glutenu.
Przed przejściem na dietę bezglutenową warto wykonać badania, które pozwolą ustalić, czy cierpisz na celiakię, czy masz jakieś niedobory w organizmie. Istnieje szereg dolegliwości, które mogą wskazywać na celiakię. Są to:
- bóle brzucha,
- biegunka,
- przelewanie w brzuchu,
- utrata masy ciała,
- wysypki skórne,
- wodnisty katar,
- trudności w oddychaniu.
Mogą one wskazywać na celiakię, jednak należy ją potwierdzić badaniami. Należą do nich testy serologiczne, które polegają na oznaczeniu we krwi przeciwciał. Są one wiarygodne i pozwalają na postawienie diagnozy. Niekiedy konieczne jest także wykonanie dodatkowego badania – gastroskopii.
Dieta bezglutenowa – co można jeść?
Dieta bezglutenowa to nie tylko zakazy, ale także długa lista produktów spożywczych, z których można przygotowywać pyszne dania. Popularne produkty zbożowe można zastąpić gryką, amarantusem, kukurydzą czy ryżem. Pieczywo gryczane, jaglane lub kukurydziane jest tak samo dobre, jak pszenne. Stosując dietę bezglutenową, można bezpiecznie spożywać:
- warzywa,
- owoce,
- mięso,
- oleje,
- jajka.
Są to pokarmy naturalnie pozbawione glutenu. Istnieje też wiele produktów, które z natury nie mają tego białka, ale podczas obróbki mogą zostać zanieczyszczone:
- orzechy,
- nabiał,
- kawa,
- herbata.
Są one bezglutenowe, jednak na etapie produkcji mogą zostać zanieczyszczone, np. na taśmie produkcyjnej. Niekiedy mają one dodatki innych składników, które zawierają gluten. Dieta bezglutenowa wymaga czujności, ponieważ zboża mogą być dodawane do produktów, takich jak: jogurty, pasztety, wędlina, przyprawy czy czekolada. Istnieje również grupa produktów oznaczona symbolem przekreślonego kłosa, który sugeruje, że są one pozbawione glutenu i bezpieczne dla osób chorujących na celiakię.
Przykładowy jadłospis na tydzień
Początkowo trudno samodzielnie komponować bezglutenowe posiłki. Wymaga to wiedzy i doświadczenia, które nabywane jest z czasem. Przykładowy tygodniowy jadłospis może wyglądać jak poniżej:
Śniadanie
- Jajecznica ze szczypiorkiem i pieczywem gryczanym
- Jaglanka na mleku migdałowym z truskawkami i borówkami amerykańskimi
- Omlet na słodko z masłem orzechowym i bananem
- Kanapki z chleba jaglanego z awokado i jajkiem sadzonym
- Nocna owsianka z płatków bezglutenowych z nasionami chia, jogurtem naturalnym i bananem
- Szakszuka z dwóch jaj z serem feta i kromką chleba gryczanego
- Bezglutenowe muffiny z borówkami z jogurtem naturalnym
Drugie śniadanie
- Warzywa pokrojone w słupki z hummusem
- Pieczone jabłko z masłem orzechowym
- Sałatka caprese z pomidorami i mozzarellą skropiona pesto bazyliowym
- Pietruszkowy budyń z kokosem i musem malinowym
- Fit drożdżówki z białego sera, z owocami sezonowymi
- Kanapka z pastą z suszonych pomidorów
- Smoothie bananowo-truskawkowe
Obiad
- Pieczony łosoś w porach z brązowym ryżem
- Wegańskie leczo z tofu i fasolą mung
- Filet z kurczaka w marynacie rozmarynowo-miodowej z pieczonymi ziemniakami i surówką wiosenną
- Pierogi gryczane z fetą i szpinakiem
- Ryba po grecku
- Pulpety wołowe w sosie pomidorowo-paprykowym z bukietem warzyw i ryżem
- Jaglane kopytka w sosie grzybowym
Podwieczorek
- Brownie z czerwonej fasoli
- Serek wiejski ze szczypiorkiem, ogórkiem i rzodkiewką
- Pieczarka faszerowana serem feta i papryką
- Warzywny koktajl z marchwi i selera
- Kulki mocy daktylowo-orzechowe
- Ryż z musem jabłkowym
- Sałatka owocowa, posypana migdałami
Kolacja
- Zupa krem paprykowo-pomidorowa
- Warzywna zapiekanka z komosą ryżową
- Kaszotto z kurczakiem, szpinakiem i pomidorami cherry
- Kanapka z pastą warzywną
- Sałatka z tuńczykiem, jajkiem i kukurydzą
- Chłodnik ogórkowy
- Placuszki warzywne z cukinii, ziemniaka i marchewki z sosem jogurtowym
Autor: Sylwia Brodniewska
Bibliografia
- M. Stępień, P. Bogdański, Nadwrażliwość na gluten – fakty i kontrowersje, „Via Medica” 2013, nr 4, s. 183–191.
- E. Michota-Katulska i in., Zasadność stosowania diety bezglutenowej, „Medycyna Rodzinna” 2017, nr 20(4), s. 259–264.
- I. Rybicka i in., Niedobory składników odżywczych w diecie bezglutenowej, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2016, nr 97(3), s. 183–186.
Kaszka na czole – defekt urody czy symptom chorobowy?
Poprzedni wpis
