Które zioła pomagają obniżyć stężenie potasu we krwi?

Potas jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Znajduje się w wielu owocach i warzywach. Choć nadmiar potasu jest rzadkim zjawiskiem, może być bardzo niebezpieczny. Jak rozpoznać ten stan i kiedy sięgnąć po domowe sposoby na obniżenie potasu? 

Jaką rolę w organizmie pełni potas?

Potas, chlor i sód to trzy najważniejsze pierwiastki w ludzkim organizmie. Odgrywają ważną rolę w gospodarce wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej. Potas jest bardzo istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego. Pierwiastek ten odpowiada ponadto za regulację skurczu serca. 

Potas odpowiada za prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych, które są ważne dla pracy całego organizmu, w tym mózgu. Od jego stężenia zależy praca mięśni, co jest ważne dla osób aktywnych sportowo. Prawidłowy poziom potasu we krwi obniża ponadto ciśnienie rozkurczowe krwi, a także ogranicza ilość wolnych rodników. 

Kobiety w ciąży nie powinny rezygnować z produktów bogatych w potas. Pierwiastek ten zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu, niedotlenienia płodu czy pojawienia się zaburzeń w rozwoju. Pamiętaj, że nadciśnienie w ciąży może być niebezpieczne dla przyszłej matki i jej dziecka, dlatego konieczne jest utrzymywanie prawidłowego poziomu potasu i pozostałych witamin oraz minerałów. 

Niedobór potasu 

Hipokaliemia to inaczej niedobór potasu. Pojawia się w wyniku złej, ubogiej w ważne pierwiastki diety, w efekcie częstych biegunek lub wymiotów, chorób nerek czy nadużywania alkoholu. Objawy niedoboru potasu to najczęściej: 

• drganie powieki, 
• skurcze łydek i ud, 
• obrzęki kończyn,
• zaparcia,
• apatia, zmęczenie,
• senność,
• zaburzenia koncentracji.

Długotrwale niski poziom potasu może prowadzić do zaburzeń pracy serca i wzrostu ciśnienia krwi. Niedobory mogą pojawić się w wyniku stosowania niektórych leków, w szczególności diuretyków. Częste oddawanie moczu powoduje wydalenie z organizmu tego pierwiastka, dlatego konieczne jest jego uzupełnienie. Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, to przed włączeniem suplementacji należy wykonać odpowiednie badania. W tym przypadku wskazane jest oznaczenie stężenia potasu. Badanie jest wykonywane rano, na czczo, z krwi. Jeśli regularnie przyjmujesz leki moczopędne, warto sprawdzać poziom tego pierwiastka co jakiś czas. 

Nadmiar potasu

Nadmiar potasu jest dużo groźniejszy niż jego niedobór. Hiperkaliemia często wiąże się z dużym osłabieniem organizmu. Mogą pojawić się zaburzenia czucia czy świadomości. W niektórych przypadkach dochodzi do porażenia mięśni szkieletowych. Zbyt duża ilość potasu we krwi nie jest bez znaczenia dla pracy serca. Spowalnia on tętno, zaburza pracę serca, a w poważniejszych przypadkach może nawet zatrzymać akcję serca. 

Nie tak łatwo jednak przekroczyć dozwoloną ilość tego pierwiastka. Sama dieta, bogata w produkty zawierające potas, nie spowoduje hiperkaliemii. Inaczej jest w przypadku przyjmowania suplementów diety. Stosując kilka różnych produktów, często zaleconych przez różnych lekarzy, można doprowadzić do powstania nadmiaru substancji w organizmie. Bardzo ważne jest zatem regularne kontrolowanie przyjmowanych suplementów diety i sprawdzanie ich składu. 

U niektórych osób może być zaburzone wydalanie potasu z organizmu. Pierwiastek ten usuwany jest wraz z moczem, dlatego wszelkie zaburzenia czynności nerek mogą być odpowiedzialne za gromadzenie się potasu we krwi. Niekiedy do hiperkaliemii mogą prowadzić choroby trzustki czy wrzody żołądka. 

Gdzie występuje potas?

Potas można znaleźć w wielu produktach spożywczych, w szczególności w owocach. Jego duże ilości znajdują się w suszonych figach, morelach i rodzynkach. Najbardziej znanym źródłem potasu są banany. Potas jest obecny także w cytrusach, kiwi, awokado i orzechach. Oczywiście dieta nie powinna opierać się o same owoce. Niezbędne jest włączenie produktów pełnoziarnistych, warzyw i roślin strączkowych. W jadłospisie powinny znaleźć się pomidory, groch, fasola, bób i brokuły. 

Wielbiciele słodyczy mogą dostarczać sobie potas, spożywając kilka kostek czekolady dziennie. Ważne, aby sięgać po gorzką, o dużej zawartości kakao. Aby nie powodowała gwałtownych skoków glukozy we krwi, należy jeść ją po posiłku, a nie traktować jako samodzielne danie. Nie należy również przesadzać z ilością, ponieważ czekolada zawiera dużo cukru, a jego nadmiar prowadzi do otyłości, cukrzycy typu II czy innych chorób. 

Zioła na obniżenie potasu

Hiperkaliemia wymaga konsultacji lekarskiej, w szczególności u osób, które mają problemy z nerkami. W przypadku, kiedy zbyt duże stężenie potasu w organizmie wynika z nieprawidłowej diety lub suplementacji, można sięgnąć po domowe sposoby. Jedną ze sprawdzonych i skutecznych metod jest spożywanie ziół o działaniu moczopędnym. Wraz z moczem usuwają one nadmiar potasu z organizmu. Ziołowe napary można zrobić z:

• mniszka lekarskiego,
• pokrzywy,
• ziela skrzypu polnego,
• łopianu,
• liścia brzozy,
• owocni fasoli,
• nawłoci.

Napary należy pić 2–3 razy dziennie. Można również łączyć ze sobą odpowiednie rodzaje ziół, zyskując mieszanki o działaniu moczopędnym. Warto jednak skorzystać z wiedzy zielarzy, którzy mogą pomóc skomponować taki zestaw. 

W przypadku nadmiaru potasu w organizmie należy wykluczyć z diety produkty, które zawierają jego spore ilości. Z jadłospisu powinny zniknąć owoce i warzywa, rośliny strączkowe, a także produkty pełnoziarniste. Można również sięgnąć po zioła, które nie zawierają potasu lub znajdują się w nich niewielkie jego ilości. Należą do nich:

• gałka muszkatołowa,
• musztarda,
• biały pieprz,
• cynamon, 
• sezam,
• mięta.

W przypadku osób, które leczą się na choroby nerek, są dializowane lub stosują leki immunosupresyjne, przyjmowanie ziół należy skonsultować z lekarzem. Niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z przyjmowanymi środkami, powodując ich zbyt silne lub słabe działanie. 

Jak stosować zioła na obniżenie potasu?

Zioła na obniżenie potasu mogą wyregulować jego poziom, ale nie powinny być stosowane długotrwale. To doraźny sposób. Napary z ziół należy pić małymi łykami, niezależnie od spożywanych pokarmów. Dodatkowo warto zwiększyć ilość wypijanej wody. Wpłynie to na częstotliwość oddawania moczu. Najlepiej, jeśli będzie ona niegazowana. Można dodać do niej plasterek cytryny, kilka liści mięty czy gałązkę rozmarynu. 

Istnieje zależność pomiędzy potasem i kawą. Nadmiar tego napoju może wypłukiwać ten pierwiastek z organizmu, dlatego należy ograniczyć jej spożycie do maksymalnie 3 filiżanek na dobę. Osoby, które spożywają duże ilości kawy, powinny zbadać stężenie potasu oraz magnezu we krwi, a w przypadku niedoborów zacząć suplementację tych pierwiastków.

Autor: Sylwia Brodniewska

Bibliografia

1. J. Dąbrowski, Witaminy i minerały, Wydawnictwo Adamascenicum, Warszawa 2017.
2. M. Jarosz i in., Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
3. A. Klimuszko, Wróćmy do ziół leczniczych, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2020.
4. J. Baraniak, M. Kania-Dobrowolska, Działanie moczopędne wybranych surowców roślinnych, “Postępy Fitoterapii” 2019, nr 3, s. 194–198.

Oceń artykuł