Spis treści:
Kwas askorbinowy pełni wiele funkcji w organizmie, dlatego ważne jest, aby utrzymywał się na właściwym poziomie. Odchylenia jego norm możesz odczuwać w postaci różnorodnych objawów, np. zmęczenia, podatności na przeziębienia czy trudności gojenia się ran. Sprawdź, jakie są normy kwasu askorbinowego.
Jaką funkcję pełni kwas askorbinowy?
Kwas askorbinowy możesz znać powszechnie jako witaminę C. I choć znana jest ona ze wspomagającej roli w budowaniu odporności, to jej funkcja w organizmie każdego z nas jest znacznie szersza i bardziej złożona.
Witamina C jest niezbędnym składnikiem dla zachowania optymalnego funkcjonowania całego organizmu. Bierze m.in. udział w wielu różnorodnych procesach metabolicznych zachodzących w większości układów. Uczestniczy w przemianie białek, węglowodanów i tłuszczów, a także odgrywa ważną rolę w syntezie niektórych hormonów i elementów hemoglobiny.
Kwas askorbinowy jest jednym z najbardziej znanych antyoksydantów, który pełni funkcje przeciwutleniające. Chroni organizm przed namnażaniem wolnych rodników, odpowiedzialnych za powstawanie uszkodzeń komórek i szybsze starzenie się organizmu oraz rozwój zmian nowotworowych. Poza tym witamina C wspomaga uszczelnianie naczyń krwionośnych, przez co usprawnia obieg krwi i przyspiesza gojenie się ran. Kwas, o którym mowa, zmacania też system immunologiczny. Przyczynia się ostatecznie do ochrony układu sercowo-naczyniowego, zapobiegając postępom niektórych chorób kardiologicznych, np. miażdżycowych czy wieńcowych lub też wspiera leczenie tych schorzeń.
Witamina C zwiększa przyswajanie wielu innych składników odżywczych, np. żelaza i wapnia. Stymuluje także syntezę kolagenu. Odpowiada przez to za elastyczność mięśni i innych elementów układu ruchu. Kwas askorbinowy wpływa ponadto na zakwaszenie moczu, czyli płynu wydalanego przez organizm zawierającego zbędne produkty przemian metabolicznych w celu oczyszczenia organizmu. Taka zdolność pozwala na częściową neutralizację takich toksycznych produktów, zwłaszcza na zapobieganie rozwojowi bakterii i powstania w ich wyniku infekcji.
Co oznacza kwas askorbinowy w moczu?
Kwas askorbinowy wytwarzany jest naturalnie przez wiele gatunków roślin i zwierząt. Organizm ludzki niestety nie ma takiej umiejętności, dlatego witamina C powinna być dostarczana z zewnątrz. Aby jednak mogła w bezpieczny sposób pełnić swoje istotne, aczkolwiek złożone funkcje, jej ilość nie może być obojętna. Dawkowanie kwasu askorbinowego najlepiej ustalić z lekarzem, biorąc pod uwagę ogólny stan zdrowia, styl życia, płeć i wiek, ponieważ zbyt duża ilość przyjmowanej witaminy C może powodować niepożądane efekty, np. sprzyjać powstawaniu kamieni nerkowych.
Czasem mimo dobrych chęci można przedawkować witaminę C lub też nie dostarczać jej odpowiednio dużo, co prowadzi do niedoborów tego składnika. To, czy Twoja dieta bądź suplementacja przyczynia się we właściwy sposób do poziomu tej witaminy, możesz sprawdzić, wykonując proste badanie kwasu askorbinowego. Niewielka próbka materiału biologicznego, np. moczu, może zdradzić wiele informacji na temat Twojego aktualnego stanu zdrowia i potrzeb Twojego organizmu w kwestii podaży witaminy C.
Właściwa ilość kwasu askorbinowego reguluje przede wszystkim poziom tzw. stresu oksydacyjnego, który sprzyja powstawaniu wielu różnorodnych stanów chorobowych, również tych na tle serca i naczyń, jak nadciśnienie, ale i schorzeń związanych z postępującymi procesami niszczenia układu nerwowego, zaburzeniami metabolicznymi i zmianami nowotworowymi.
Kwas askorbinowy obecny w moczu
Mimo że kwas askorbinowy korzystnie wpływa na zdrowie, zbyt wysokie dawki tego składnika mogą wywoływać działania przeciwne do pożądanych. Wówczas możesz odczuwać nadwyżkę w postaci różnorodnych nieprzyjemnych objawów. Takie właściwości witaminy C określa się nie jako oksydacyjne, a prooksydacyjne. Działają one po prostu na niekorzyść organizmu.
Z tego powodu warto co jakiś czas zdecydować się na badania profilaktyczne, kontrolne, a jeśli stosujesz dietę czy suplementację mającą na celu podniesienie czy utrzymanie odpowiedniej ilości witaminy C, przeprowadzanie takich badań wskazane jest regularnie.
Badanie moczu na kwas askorbinowy a dobowe zapotrzebowanie na witaminę C
Obecność kwasu askorbinowego w moczu w pewnej ilości może świadczyć o różnorodnych zaburzeniach rozwijających się w Twoim organizmie. Zdarza się także, że związek ten może być wydalany z organizmu w wyniku jego nadwyżki. Mocz bowiem stanowi płyn zawierający takie elementy, których organizm nie był w stanie wykorzystać i musi pozbyć się ich zbyt dużej ilości. To, ile kwasu askorbinowego znajdzie się w moczu, zależy od wielu różnorodnych czynników.
Normy zapotrzebowania na kwas askorbinowy
Jednoznaczne określenie dobowego zapotrzebowania na kwas askorbinowy jest trudne do ustalenia, bo uwarunkowane wieloma czynnikami, w tym stanem fizjologicznym, obecnością chorób towarzyszących, wiekiem czy płcią. Z tego powodu w różnych krajach zalecenia mogą się od siebie różnić nawet o kilkadziesiąt jednostek.
Norma kwasu askorbinowego może wahać się od 40 do 120 mg na dzień [1].Dotyczy to zarówno osób zdrowych, jak i wymagających suplementacji z pewnych powodów. Twój organizm może mieć zwiększone zapotrzebowanie na witaminę C, jeśli jest obciążony nadciśnieniem tętniczym czy uzależnionym od palenia papierosów. Poza tym większa ilość kwasu askorbinowego może być niezbędna, jeśli jesteś diabetykiem, spodziewasz się dziecka bądź karmisz piersią, stosujesz przewlekle niektóre leki bądź znajdujesz się w stanie chronicznego stresu. Zwiększone zapotrzebowanie na kwas askorbinowy wzrasta także przy ciężkim i długotrwałym wysiłku fizycznym oraz w stanach takich jak wymioty czy zaburzenia łaknienia i problemy z czynnością jelit [1,2].
Jeśli przyjmujesz dziennie średnio do 60 mg witaminy C (a cieszysz się ogólnym zdrowiem i jesteś osoba dorosłą), badanie moczu na obecność kwasu askorbinowego nie powinno dać wyników pozytywnych. Taka dawka sprzyja także optymalnemu utrzymaniu poziomu kwasu w organizmie, co może zapobiegać objawom niedoborów tego składnika.
Za dużo kwasu askorbinowego w moczu – skutki
Przedawkowanie witaminy C to dość rzadkie zjawisko, zwłaszcza jeśli nie chorujesz, a tylko postanowisz zmodyfikować dietę o produkty bogate w ten składnik. Jest to związane z tym, że kwas askorbinowy w optymalnie funkcjonującym organizmie nie odkłada się, a jest sprawnie wydalany z moczem. Zdarza się jednak i tak, że nadmierna suplementacja witaminy C nie jest wskazana, bo sprzyja powikłaniom. Zachowaj szczególną ostrożność w dawkowaniu kwasu askorbinowego, jeśli zmagasz się z zaburzeniami czynności nerek. Nie są one wówczas wydajne czynnościowo na tyle, aby poradzić sobie z nadwyżką witaminy i móc ją odpowiednio przetworzyć i wydalić. Wówczas za wysoki poziom kwasy askorbinowego w moczu może sprzyjać przykrym konsekwencjom, zwiększa się bowiem ryzyko powstania m.in. kamieni nerkowych.
Autor: Agata Oleszkiewicz
Bibliografia
- M. Dosedel i in., Vitamin C-Sources, Physiological Role, Kinetics, Deficiency, Use, Toxicity, and Determination, „Nutrients” 2021, nr 13.
- K. Janda i in., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2015, nr 61.
Zapalenie płuc – czy można się nim zarazić?
Poprzedni wpis
