Łupież Giberta – jak wygląda? Przyczyny - Badania Krwi
4 lipca 2022

Łupież różowy Giberta – co to za choroba? Poznaj jej objawy i przyczyny

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Łupież różowy Giberta to najprawdopodobniej choroba, za którą odpowiada ludzki wirus opryszczki. Szacuje się, że dotyczy około 2% osób zgłaszających się do dermatologa. Najczęściej rozwija się w populacji pediatrycznej i u młodych dorosłych. Charakteryzuje się występowaniem zmian rumieniowo-złuszczających. Chorobie nie towarzyszą zmiany ze strony innych narządów, choć u niektórych pacjentów mogą rozwinąć się prodromalne objawy grypopodobne. 

Łupież różowy Giberta – co to za choroba?

Łupież różowy po raz pierwszy został opisany w 1860 r. przez Giberta, którego nazwisku schorzenie zawdzięcza swoją nazwę. Jednak jego rozpoznania dokonał w 1798 r. Willan. To rumieniowo-złuszczająca choroba skóry o podostrym lub ostrym przebiegu. Może się rozwinąć u ludzi w każdym wieku, lecz najczęściej występuje w populacji dzieci i młodych dorosłych. Szacuje się, że około 75% przypadków różowego łupieżu Giberta dotyczy osób w wieku 10–35 lat. Nieznacznie częściej choroba pojawia się u kobiet. 

Jakie są przyczyny łupieżu różowego Giberta?

Dla łupieżu różowego Giberta charakterystyczna jest sezonowość występowania. Najwięcej zachorowań odnotowuje się jesienią i wiosną. Stąd też zwraca się uwagę na prawdopodobieństwo wirusowej patogenezy tej choroby. Uważa się, że do jej rozwoju może doprowadzić zakażenie ludzkim wirusem opryszczki HHV-7 albo HHV-6, który jest dobrze znanym czynnikiem przyczynowym różyczki. Rozwój łupieżu Giberta nie jest spowodowany bezpośrednią infekcją skóry wirusem, a jej naciekaniem przez zakażone latentnie (tj. utajone) białe krwinki w czasie ogólnoustrojowej replikacji wirusa.

Obserwuje się częstsze występowanie łupieżu Giberta u osób z obniżoną odpornością, w tym:

  • stosujących leczenie immunosupresyjne i immunomodulujące, 
  • kobiet ciężarnych, 
  • zakażonych HIV,
  • biorców przeszczepów szpiku. 

Łupież różowy bywa często pierwszą skórną manifestacją choroby Hodgkina, która jest nowotworem węzłów chłonnych. Dlatego też osoby ze zmianami skórnymi powinny sprawdzić, czy w organizmie nie dzieje się nic niepokojącego, choćby poprzez wykonanie podstawowych badań, takich jak morfologia krwi pełna,.

Objawy łupieżu różowego Giberta

U części osób z łupieżem różowym Giberta mogą się pojawić tzw. objawy prodromalne. Określa się w ten sposób wczesne i nieswoiste symptomy, które sygnalizują początek choroby, zanim jeszcze rozwiną się dolegliwości typowe dla danego schorzenia. Wymienia się wśród nich najczęściej: bóle głowy, ogólne osłabienie, bóle gardła, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle stawowe i niewielki wzrost temperatury ciała.

Pierwotnym wykwitem w łupieżu różowym Giberta jest plama rumieniowa w kolorze bladoróżowym lub łososiowym, przy czym jej środek jest nieco bledszy od reszty. Zmiana jest medalionowata i owalna. Osiąga kilka centymetrów średnicy w ciągu kilku dni. Jej powierzchnia lekko złuszcza się obwodowo. Ma nieznacznie uniesiony brzeg i nieco zapadnięty środek. Obecność zmiany stwierdza się w 80–94% przypadków. Najczęściej występuje ona na tułowiu, rzadziej na szyi lub kończynach. Sporadycznie zdarzają się inne jej lokalizacje (np. grzbietowa powierzchnia stóp, genitalia, owłosiona skóra głowy) lub mnogie blaszki macierzyste.

Po upływie 2–84 dni (najczęściej po około 2 tygodniach) od pojawienia się zmiany zwiastującej (tzw. blaszki macierzystej) obserwuje się wysiew licznych podobnych do niej wykwitów. Są one nieco mniejsze i umiejscawiają się symetrycznie. Na tułowiu ich układ przypomina nieco choinkę (christmas tree). Wzór ten jest uważany za cechę patognomoniczną, ale należy pamiętać, że nie występuje u wszystkich chorych. Z początku wykwity to małe, okrągłe grudki, które powiększają się, tworząc owalne ogniska o średnicy 1–2 cm. Zmiany skórne lokalizują się w obrębie skóry klatki piersiowej, brzucha, pleców, szyi i dosiebnych (proksymalnych) części kończyn. Obszary eksponowane na słońce są zazwyczaj wolne od zmian. Nie ma ich również na śluzówkach. Nierzadko w przebiegu różowego łupieżu Giberta u chorych pojawia się świąd o niewielkim lub dużym nasileniu. Stan ogólny chorych jest dobry. 

Rozpoznanie łupieżu różowego Giberta

W przypadku pojawienia się opisanych wyżej zmian skórnych pacjent powinien zgłosić się na konsultację do dermatologa. Jest to specjalista zajmujący się schorzeniami skóry i jej przydatków. Zazwyczaj pacjenci pojawiają się u lekarza z powodu wysiewu zmian wtórnych. Rozpoznanie można z dużym prawdopodobieństwem ustalić w oparciu o badanie podmiotowe, czyli wywiad oraz obraz kliniczny. 

Różowy łupież Giberta stanowi duży problem diagnostyczny z uwagi na bogactwo manifestacji klinicznej, która nierzadko przypomina obraz innych chorób skóry. Łupież różowy powinien być zróżnicowany, zwłaszcza z: 

  • grzybicą skóry gładkiej,
  • łuszczycą,
  • łupieżem pstrym,
  • przyłuszczycą,
  • łojotokowym zapaleniem skóry,
  • wysypkami polekowymi, które pojawiają się w przebiegu leczenia preparatami złota, gryzeofulwiną, metronidazolem, barbituranami, kaptoprylem, izotretynoiną i beta blokerami,
  • kiłą drugorzędową, 
  • chorobą Schönleina-Henocha (zapaleniem naczyń krwionośnych wywołanym przez przeciwciała IgA).

W przypadkach wątpliwych konieczne jest wykluczenie tych chorób odpowiednimi badaniami.

Na czym polega leczenie łupieżu różowego Giberta?

Łupież różowy Giberta zazwyczaj nie wymaga leczenia. Choroba w przeważającej części przypadków ustępuje samoistnie. Objawy znikają po upływie średnio 6 tygodni. W przypadku odczuwania przez chorego silnego świądu lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwhistaminowych oraz miejscowych, na przykład kremu hydrokortyzonowego (0,5%) lub papki z mentolem (1%). Jednakże ich wykorzystanie nie ma wpływu na szybkość ustępowania zmian. Podczas leczenia powinno się unikać twardych mydeł i obcisłej odzieży z uwagi na możliwość podrażnienia zmian skórnych. Trzeba również zaznaczyć, że przechorowanie pozostawia zazwyczaj trwałą odporność. Ponowne pojawienie się choroby dotyczy około 3% przypadków.

 

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

 

Bibliografia

 

  1. G. Chodorowska, G. Kądziela-Wypyska, Łupież różowy – osobliwości manifestacji klinicznej, „Nowa Medycyna” 2010, nr 2, s. 52–55.
  2. M. Dominiak, A. Wojciechowska, Atypowa postać łupieżu różowego Giberta – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa, „Forum Dermatologicum” 2017, nr 3, s. 68–70.
  3. S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
  4. A. Kaszuba, Dermatologia dla kosmetologów, Edra Urban & Partner, Wrocław 2019.

 


O Autorze