Łysienie telegenowe polega na zachwianiu równowagi w cyklu życia włosów. Większość z nich pozostaje w wydłużonej fazie spoczynku i w konsekwencji dochodzi do ich intensywnego wypadania. Osoby dotknięte tą przypadłością znajdują na szczotce całe kępki włosów, jednak nie muszą obawiać się całkowitego wyłysienia. Taki stan rzeczy ma zazwyczaj podłoże hormonalne i ustępuje po wyeliminowaniu głównej przyczyny.
Łysienie telegenowe – co to jest i kogo dotyczy problem?
Łysienie telegenowe to zaburzenie naturalnego cyklu życia włosa. U zdrowego człowieka 90% włosów znajduje się w fazie wzrostu i rozwoju (anagen), a tylko nieznaczna ich część pozostaje w spoczynku (telegen). U osób, które zmagają się z problemem łysienia, dochodzi do odwrócenia tego porządku – ostatni etap znacznie się wydłuża, a tylko znikoma część włosów rośnie. Włosy w fazie telegenowej stają się osłabione, a następnie intensywnie i w dużej ilości wypadają. W tym procesie nie zostają jednak uszkodzone mieszki włosowe, dlatego ten rodzaj łysienia ma charakter odwracalny.
Problem może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn, jednak uważa się, że panie dużo częściej zmagają się z tą przypadłością. Powód jest prosty – kobiecy organizm jest bardziej narażony na zmiany w gospodarce hormonalnej. A to przede wszystkim hormony odpowiadają za zachwianie cyklu życia włosa. Przypadłość może pojawić się w różnym wieku, również u osób bardzo młodych, a nawet u dzieci. Jednak szacuje się, że z łysieniem telegenowym zmagają się najczęściej osoby, które ukończyły 30. rok życia.
Łysienie telegenowe – objawy
Łysienie telegenowe objawia się przede wszystkim gwałtownym i intensywnym wypadaniem włosów. Dzienna norma wypadania – czyli ok. 100 włosów dzienne – zostaje znacznie przekroczona i jest to dostrzegalne gołym okiem. Na szczotce lub grzebieniu pozostają całe kępki, a do intensywnego wypadania może dochodzić także w czasie kąpieli. Ubytki stają się coraz bardziej widoczne i przyjmują formę przerzedzeń w obrębie skóry głowy. Nie trzeba jednak obawiać się całkowitej utraty włosów – mimo dość drastycznych symptomów regeneracja wciąż jest możliwa.
Łysienie telegenowe – przyczyny
Specjaliści wskazują na różne przyczyny łysienia telegenowego. Na pierwszy plan wysuwają się czynniki hormonalne, jednak nie można ignorować znaczenia stresu, niewłaściwej diety, a także chorób współistniejących.
Stres
W języku potocznym często mówi się, że ze stresu można np. osiwieć lub stracić włosy. Jak się okazuje, ma to swoje biologiczne uzasadnienie. Poziom stresu podnosi się w sytuacji przewlekłego napięcia emocjonalnego, ale także po operacji, urazie, ciężkiej chorobie czy porodzie. Stany te mają realny wpływ na porost włosów i ich kondycję. Łysienie telegenowe zazwyczaj występuje 3–6 miesięcy po wydarzeniu, które stało się jego bezpośrednią przyczyną. Z tego powodu młode mamy tracą bardzo dużo włosów, gdy ich dziecko skończy 3 miesiące. W takim przypadku wypadanie powinno samoistnie ustąpić.
Hormony
Łysienie telegenowe często wynika z zaburzeń w gospodarce hormonalnej. Najczęściej powodują je nieprawidłowości w funkcjonowaniu tarczycy – zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tego gruczołu. Nadmiernemu wypadaniu włosów sprzyjają także hormony aktywne w okresie okołoporodowym u kobiet.
Niewłaściwa dieta
Odpowiednio zbilansowana dieta pozytywnie wpływa na kondycję włosów i paznokci. Z kolei braki mikroelementów, takich jak cynk czy żelazo, mogą powodować łysienie telegenowe. Problem dotyczy także osób, które stosują tzw. drakońskie diety lub cierpią na zaburzenia wchłaniania.
Choroby współistniejące
Do wypadania włosów przyczyniają się niektóre choroby. Najczęściej są to schorzenia układu odpornościowego (np. zakażenie wirusem HIV) lub przewlekłe dolegliwości natury hormonalnej, np. choroba Hashimoto, czyli choroba autoimmunologiczna, związana z nieprawidłowym funkcjonowaniem tarczycy.
Zatrucia
Do innych przyczyn łysienia telegenowego można zaliczyć zatrucia metalami ciężkimi – selenem, ołowiem, talem lub arsenem. Jeśli substancje te trafią do organizmu w nadmiernej ilości, utrata włosów jest tylko jedną z wielu nieprzyjemnych dolegliwości.
Szkodliwe warunki pracy
Środowisko pracy również nie pozostaje bez wpływu na kondycję włosów. Problem wypadania często dotyczy osób, które pracują z toksycznymi substancjami, ale nie tylko. Należy pamiętać, że niezdrowa atmosfera w pracy to także nieustanne napięcie, stres czy mobbing. Długotrwałe przebywanie w takich warunkach źle wpływa na zdrowie psychiczne i fizyczne, powodując m.in. łysienie telegenowe.
Ile trwa łysienie telegenowe?
Problem ten ma zazwyczaj charakter przejściowy i trwa do momentu, w którym organizm osiągnie równowagę – czy to samoistnie, czy z pomocą środków farmakologicznych. Na przykład łysienie telegenowe u świeżo upieczonych mam trwa zwykle od 3. do 6. miesiąca życia dziecka. Kończy się w momencie, gdy organizm zaczyna wracać do hormonalnej równowagi.
Telegenowe wypadanie włosów – jak przebiega leczenie?
Leczenie tej kłopotliwej dolegliwości powinno mieć charakter przyczynowy, czyli ukierunkowany na główną dolegliwość, np. niedoczynność tarczycy. Jeśli przyczyną wypadania włosów jest konkretny incydent, np. poród lub uraz, wystarczy zdrowo się odżywiać i stosować standardowe zabiegi pielęgnacyjne. Warto też rozważyć wyeliminowanie czynników stresowych z życia codziennego, np. zmienić środowisko pracy lub przeznaczać więcej czasu na odprężające zajęcia.
W razie jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z dermatologiem lub trychologiem, czyli osobą, która specjalizuje się w problemach dotyczących włosów oraz skóry głowy. Warto też zrobić badania, m.in. pełną morfologię krwi oraz badanie poziomu żelaza.
Autor: Marta Drzazga
Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian
Bibliografia
- M. Gorszewska, Sekret zdrowych włosów. Twoja indywidualna terapia trychologiczna, Wydawnictwo Poligraf, Brzezia Łąka 2021.
- C. Musiał, Trychologia kosmetologiczna i lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- A. Urban i in., HAIR 360. Skuteczne terapie łysienia. Przegląd metod, Wydawnictwo Medicon, Warszawa 2021.
