Spis treści:
Mio-inozytol to związek wykorzystywany w klinicznej terapii niepłodności. Uwrażliwia tkanki na działanie insuliny, dlatego jest również stosowany jako skuteczny środek w leczeniu zespołu policystycznych jajników i zaburzeń owulacji. Mio-inozytol podawany jest pacjentkom w połączeniu z kwasem foliowym.
Mio-inozytol – co to jest?
Inozytol (izomer glukozy) to organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi cukrowych. Występuje w dziecięciu postaciach izomerycznych, a jedną z nich jest mio-inozytol. Izomer został wykryty w 1848 roku. Niemiecki chemik Justus von Liebig wyodrębnił związek, badając mocz pacjentów chorujących na cukrzycę. Substancja nie została jednak poddana dalszej analizie i dopiero w roku 1941 dwaj naukowcy – McHenry i Gavin – podjęli się charakterystyki funkcjonalności izomeru. Obecność inozytolu w moczu diabetyków połączono ze stężeniem insuliny. W rezultacie izomer opisano jako substancję poprawiającą wrażliwość komórek na insulinę, co dało możliwość podjęcia skutecznego leczenia pacjentów z cukrzycą i insulinoopornością. W niektórych źródłach mio-inozytol określany jest witaminą B8. To błędne, gdyż związek inozytolu jest w pełni syntetyzowany przez ludzki organizm. Inozytol zalicza się natomiast do grupy witaminoidów, a więc substancji podobnych do witamin. Synteza inozytolu odbywa się w nerkach, wątrobie i mózgu. Do pozostałych organów i układów organizmu izomer trafia wraz z krwią.
Właściwości mio-inozytolu
Mio-inozytol jest jedną z najważniejszych i najbardziej aktywnych postaci inozytolu. Związek pełni kluczową funkcję w metabolizmie komórkowym i jest głównym składnikiem budulcowym błon komórkowych. Bierze udział w syntezie lipidów, w procesach przemiany węglowodanów i tłuszczów. Pomaga kontrolować poziom glikemii i wpływa na stężenie glukozy we krwi. Mio-inozytol jest prekursorem przekaźników hormonalnych, warunkuje ponadto prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i rozrodczego. Związek ma również pozytywne działanie na skórę.
Mio-inozytol – źródła występowania
Głównym źródłem występowania związku jest dieta. Mio-inozytol znajdziemy w nasionach, kiełkach pszenicy, roślinach strączkowych (głównie w fasoli), drożdżach i produktach pełnoziarnistych. Bogatym źródłem mio-inozytolu są owoce cytrusowe. Dostarczany wraz z pożywieniem izomer największe stężenie osiąga w jelicie cienkim i grubym, skąd następnie trafia do układu nerwowego, kości, mięśni szkieletowych i serca, gdzie jest gromadzony. Co istotne, aby mio-inozytol został w pełni wchłonięty przez organizm, musi zostać pokryte dzienne zapotrzebowanie na witaminy z grupy B.
Zapotrzebowanie na mio-inozytol
Dieta dorosłego człowieka dostarcza około 1 g mio-inozytolu. To wartość pokrywająca dzienne zapotrzebowanie zdrowego organizmu na związek. Może to jednak ulec zmianie w przypadku danej jednostki chorobowej. W zależności od tego, z jakim schorzeniem mamy do czynienia, suplementacja mio-inozytolu waha się od 2 do 6 g. Każda jednostka chorobowa powinna być poddana indywidualnej analizie, a poziom suplementacji dobrany do pacjenta, z uwzględnieniem jego wieku, ogólnej kondycji, stylu życia. Osoby stosujące diety ubogoresztkowe w pierwszej kolejności muszą zmienić nawyki żywieniowe i wprowadzić do jadłospisu produkty naturalnie pokrywające minimalne zapotrzebowanie organizmu na mio-inozytol.
Mio-inozytol – zastosowanie w medycynie
W związku z odkryciem inozytolu w moczu diabetyków początkowo związek był stosowany do leczenia cukrzycy typu 2 i insulinooporności. Izomer poprzez wpływ na stężenie glukozy we krwi i poprawę wrażliwości komórek na insulinę zmniejsza objawy cukrzycy i niweluje napady wilczego głodu. Ponadto, stabilizując poziom cukru we krwi, może wspierać proces odchudzania.
W toku badań mio-inozytol znalazł zastosowanie w terapii niepłodności, zespołu policystycznych jajników i zaburzeń owulacji. Odkryto, że izomer wpływa na regulowanie poziomu hormonów FSH i LH, co zwiększa szansę na zapłodnienie. Związek ma korzystny wpływ na funkcjonowanie tarczycy, gdyż jego niedobór wraz z hormonem TSH sprzyja rozwojowi niedoczynności organu.
Korzyści z działania mio-inozytolu zaobserwowano u pacjentów cierpiących z powodu chorób neurodegeneracyjnych (alzheimera i parkinsona). Wynika to z tego, iż inozytol jest częścią systemu neuroprzekaźników, w tym m.in. receptora dopaminy i serotoniny. Mio-inozytol nazywany jest również witaminą dobrego samopoczucia. Wynika to z oddziaływania substancji na receptory układu serotoninergicznego, odpowiedzialnego m.in. za odczuwanie niepokoju, lęku, spokoju i regulację rytmu okołodobowego.
Suplementacja mio-inozytolu w sporcie
Mio-inozytol jest substancją, po którą chętnie sięgają sportowcy. Wynika to z tego, iż inozytol nasila procesy anabolizmu, przez co przyspiesza przyrost masy mięśniowej i poprawia wytrzymałość mięśniową. Ponadto związek wpływa na procesy wchłaniania kreatyny. W rezultacie poprawie ulega magazynowanie energii w mięśniach.
Przeciwwskazania do stosowania inozytolu
Inozytol i jego pochodne są związkami bezpiecznymi dla osób zdrowych. Ewentualne skutki uboczne w postaci biegunki i wymiotów mogą wystąpić w przypadku przedawkowania norm sugerowanych przez producenta. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące leki hipoglikemizujące. Pacjenci ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2, insulinoopornością, kobiety z policystycznymi jajnikami i zaburzeniami owulacji dawkowanie mio-inozytolu powinni skonsultować z lekarzem. Co więcej, warto wiedzieć, że wchłanianie związku mogą utrudniać kawa, herbata i antybiotyki. Dlatego należy zachować kilkugodzinny odstęp pomiędzy ich piciem i przyjmowaniem a zażywaniem mio-inozytolu.
Autor: Emilia Kruszewska
Bibliografia
- K. Jagoda, i in., Inozytol oraz jego właściwości pomocne w leczeniu zaburzeń płodności, „Przemysł Spożywczy” 2021, t 75, nr 7 s. 24–26.