Napady głodu – jakie są ich przyczyny?

Chyba każdy człowiek przynajmniej raz w życiu doświadczył wilczego głodu. Może Cię on dopaść podczas obozu survivalowego lub długiej wycieczki, po porodzie czy przebiegnięciu maratonu. W tych momentach deficyt kaloryczny daje o sobie znać, dlatego organizm domaga się jak najszybszego uzupełnienia energetycznych zapasów. Jednak cykliczne napady głodu są czymś zupełnie innym. Mogą być objawem zaburzeń odżywiania, a także symptomem towarzyszącym cukrzycy, ciąży lub zespołowi napięcia przedmiesiączkowego.

Napady głodu – kiedy się pojawiają i kogo dotyczy problem?

Zaostrzenie apetytu to normalne zjawisko u dzieci w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju. Dorośli doświadczają go zazwyczaj w okresach wzmożonego wysiłku – gdy regularnie uprawiają sport lub wykonują ciężką pracę fizyczną. Wytłumaczenie tego stanu rzeczy jest bardzo proste – organizm młodych ludzi domaga się składników odżywczych, które pomogą mu w pełni się rozwinąć, natomiast osoby dorosłe po prostu uzupełniają deficyt kaloryczny. 

Napady głodu są jednak czymś więcej niż zaostrzony apetyt. To uporczywe uczucie ssania w żołądku, które przychodzi w najmniej spodziewanym momencie – np. późnym wieczorem lub w nocy – i trudno je opanować. Człowiek, który doświadcza uczucia wilczego głodu, zazwyczaj je ponad swoją miarę i dostarcza organizmowi nadprogramową ilość kalorii. Problem zaczyna się w momencie, gdy takie sytuacje przestają być tylko epizodami i powtarzają się cyklicznie. Atakom towarzyszą zazwyczaj wyrzuty sumienia, a nawet uczucie obrzydzenia względem siebie. Zamiast im ulegać, lepiej dotrzeć do przyczyny problemu i poszukać właściwego rozwiązania.

Napady głodu – możliwe przyczyny

Napady głodu mają różne przyczyny. Należą do nich m.in. zaburzenia odżywiania lub błędy w codziennej diecie. Przypadłość ta miewa także podłoże hormonalne, o czym świadczy wilczy głód w ciąży, przed okresem lub w trakcie karmienia piersią.

Zaburzenia odżywiania

Napady głodu to częsty objaw różnych zaburzeń odżywiania. Doświadczają go osoby cierpiące na bulimię, które spożywają ogromne porcje jedzenia, a następnie wymiotują. Takie ataki mają – choć zdecydowanie rzadziej – także anorektycy, którzy w okresie skrajnego wyczerpania organizmu sięgają po jedzenie w dużych ilościach, a potem kontynuują swój rygorystyczny post. Problem dotyczy też osób kompulsywnie się objadających. Pamiętaj, że każde zaburzenie odżywiania ma swoje źródło w psychice i wymaga nie tylko gruntownej zmiany nawyków żywieniowych, ale przede wszystkim systematycznej psychoterapii.

Napady głodu w ciąży

Przyszłe mamy doświadczają ogromnych zmian hormonalnych. Skutkiem ubocznym rewolucji, jaka zachodzi w ich organizmie, są ataki głodu. Pojawiają się one szczególnie w pierwszym trymestrze, ale niektóre kobiety zmagają się z nimi przez cały okres oczekiwania na dziecko. Wzmożony apetyt często dotyczy konkretnych smaków – nawet tych, które wcześniej nie gościły w jadłospisie.

Karmienie piersią

Karmienie piersią to ogromny wysiłek dla organizmu. W organizmie mamy karmiącej również buzują hormony, dlatego może ona mieć ogromny apetyt, który czasami objawia się w postaci wilczego głodu. Pamiętaj, że samo karmienie piersią to wydatek energetyczny rzędu 500 kalorii dziennie. Nagłe napady głodu mogą zdarzyć się wtedy, gdy kobieta nie dostarcza organizmowi odpowiedniej ilości energii.

Cukrzyca

Uporczywe ssanie w żołądku może świadczyć o nagłym spadku poziomu glukozy we krwi. W trakcie intensywnego wysiłku fizycznego ma to swoje uzasadnienie, jednak gdy takie sytuacje zdarzają się regularnie, warto zrobić badania krwi ze szczególnym uwzględnieniem poziomu cukru. Pamiętaj, że odpowiednio wcześnie zdiagnozowany stan przedcukrzycowy da się całkowicie zatrzymać. 

Napady głodu przed okresem

Wahania hormonów występują nie tylko w ciąży, ale również w trakcie cyklu menstruacyjnego. Najczęściej pojawiają się przed okresem i wtedy mogą towarzyszyć im nagłe napady głodu. Zaostrzony apetyt jest jednym z symptomów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). W tym czasie wiele kobiet sięga po słodkie przekąski. Zazwyczaj po zakończeniu krwawienia miesiączkowego apetyt wraca do normy. 

Błędy w odżywianiu

Przyczyną nagłych napadów głodu mogą być podstawowe błędy w odżywianiu. Osoby, które rezygnują ze śniadań lub spożywają za małe porcje w stosunku do swojego indywidualnego zapotrzebowania kalorycznego, często rekompensują sobie z nawiązką ten kaloryczny deficyt. Napady głodu towarzyszą również osobom, które prowadzą bardzo intensywny tryb życia i w ciągu dnia nie mają czasu na jedzenie regularnych posiłków. Napady głodu w nocy to częsty problem ludzi przepracowanych, którzy nie przestrzegają regularnych pór posiłków.

Jak można powstrzymać ataki głodu?

Napady głodu mają szereg negatywnych skutków, do których należą m.in. otyłość, wahania wagi czy dolegliwości układu pokarmowego. Można im zapobiec w następujący sposób:

• Jeśli zachodzi podejrzenie, że wzmożony apetyt to wina gospodarki hormonalnej, wykonaj odpowiednie badania krwi. Lekarz prowadzący sprawdzi, jak funkcjonują hormony tarczycy, i zaleci odpowiednie leczenie.
• Ataki głodu w zaburzeniach odżywiania bardzo trudno powstrzymać, ponieważ mają one podłoże psychiczne i są jedynie czubkiem góry lodowej, tj. wskazują na bardzo negatywne doświadczenia z przeszłości oraz poważne problemy emocjonalne. Nie da się wyeliminować ich bez wsparcia psychiatry i psychologa. Przydatna może okazać się systematyczna psychoterapia indywidualna z elementami terapii grupowej.
• Gdy napady głodu wynikają z nieprawidłowych nawyków żywieniowych, musisz z nich zrezygnować i wypracować kilka dobrych praktyk. Spożywaj regularne posiłki (4–5 razy dziennie). Dzięki temu unikniesz sytuacji, w której pojawi się nieopanowane poczucie głodu. Jedz dużo pokarmów zawierających błonnik, ponieważ zapewniają one poczucie sytości na dłużej. Nie rezygnuj też z pożywnych śniadań.

Pamiętaj, że sposób postępowania zawsze powinien być dostosowany do głównej przyczyny napadów głodu.

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

1. M. Pilska i in., Psychologia żywienia – wybrane zagadnienia, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2008.
2. A. Brytek-Matera, Zaburzenia odżywiania, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
3. J. Derda i in., Jedzenie emocjonalne i inne podjadania. Jak poprawić swoje relacje z jedzeniem, Wydawnictwo Sensus, Gliwice 2021.

Oceń artykuł  
Średnia ocena  4,00 (1)